diktál

Hungarian

Etymology

From Latin dictō (to say often, dictate), from dicō (to say, tell).[1] With the verb-forming suffix -ál.

Pronunciation

  • IPA(key): [ˈdiktaːl]
  • Hyphenation: dik‧tál
  • Rhymes: -aːl

Verb

diktál

  1. (transitive) to dictate (to speak in order for someone to write down the words)
    Synonym: tollba mond
    Levelet diktálok.I’ll dictate a letter.
  2. (transitive) to dictate (to order, command, control)
    Synonyms: követel, parancsol
    A józan ész azt diktálja, hogy hagyd ott.Common sense dictates that you should leave him/her.
  3. (transitive) to dictate (to determine or decisively affect)
    Synonyms: megszab, meghatároz, eldönt
    Ő diktálja a feltételeket.S/he dictates the conditions.

Conjugation

Conjugation of diktál
Click for archaic forms 1st person sg 2nd person sg
informal
3rd person sg,
2nd p. sg formal
1st person pl 2nd person pl
informal
3rd person pl,
2nd p. pl formal
indica­tive indica­tive pre­sent indef. diktálok diktálsz diktál diktálunk diktáltok diktálnak
def. diktálom diktálod diktálja diktáljuk diktáljátok diktálják
2nd obj diktállak
past indef. diktáltam diktáltál diktált diktáltunk diktáltatok diktáltak
def. diktáltam diktáltad diktálta diktáltuk diktáltátok diktálták
2nd obj diktáltalak
future
Future is expressed with a present-tense verb with a completion-marking prefix and/or a time adverb, or—more explicitly—with the infinitive plus the conjugated auxiliary verb fog, e.g. diktálni fog.
archaic
preterite
indef. diktálék diktálál diktála diktálánk diktálátok diktálának
def. diktálám diktálád diktálá diktálánk diktálátok diktálák
2nd obj diktálálak
archaic past Two additional past tenses: the present and the (current) past forms followed by vala (volt), e.g. diktál vala, diktált vala/volt.
archaic future indef. diktálandok diktálandasz diktáland diktálandunk diktálandotok diktálandanak
def. diktálandom diktálandod diktálandja diktálandjuk diktálandjátok diktálandják
2nd obj diktálandalak
condi­tional pre­sent indef. diktálnék diktálnál diktálna diktálnánk diktálnátok diktálnának
def. diktálnám diktálnád diktálná diktálnánk
(or diktálnók)
diktálnátok diktálnák
2nd obj diktálnálak
past Indicative past forms followed by volna, e.g. diktált volna
sub­junc­tive sub­junc­tive pre­sent indef. diktáljak diktálj or
diktáljál
diktáljon diktáljunk diktáljatok diktáljanak
def. diktáljam diktáld or
diktáljad
diktálja diktáljuk diktáljátok diktálják
2nd obj diktáljalak
(archaic) past Indicative past forms followed by légyen, e.g. diktált légyen
infinitive diktálni diktálnom diktálnod diktálnia diktálnunk diktálnotok diktálniuk
other
forms
verbal noun present part. past part. future part. adverbial participle causative
diktálás diktáló diktált diktálandó diktálva (diktálván) diktáltat
The archaic passive conjugation had the same -(t)at/-(t)et suffix as the causative, followed by -ik in the 3rd-person singular
(and the concomitant changes in conditional and subjunctive mostly in the 1st- and 3rd-person singular like with other traditional -ik verbs).
Potential conjugation of diktál
Click for archaic forms 1st person sg 2nd person sg
informal
3rd person sg,
2nd p. sg formal
1st person pl 2nd person pl
informal
3rd person pl,
2nd p. pl formal
indica­tive indica­tive pre­sent indef. diktálhatok diktálhatsz diktálhat diktálhatunk diktálhattok diktálhatnak
def. diktálhatom diktálhatod diktálhatja diktálhatjuk diktálhatjátok diktálhatják
2nd obj diktálhatlak
past indef. diktálhattam diktálhattál diktálhatott diktálhattunk diktálhattatok diktálhattak
def. diktálhattam diktálhattad diktálhatta diktálhattuk diktálhattátok diktálhatták
2nd obj diktálhattalak
archaic
preterite
indef. diktálhaték diktálhatál diktálhata diktálhatánk diktálhatátok diktálhatának
def. diktálhatám diktálhatád diktálhatá diktálhatánk diktálhatátok diktálhaták
2nd obj diktálhatálak
archaic past Two additional past tenses: the present and the (current) past forms followed by vala (volt), e.g. diktálhat vala, diktálhatott vala/volt.
archaic future indef. diktálhatandok
or diktálandhatok
diktálhatandasz
or diktálandhatsz
diktálhatand
or diktálandhat
diktálhatandunk
or diktálandhatunk
diktálhatandotok
or diktálandhattok
diktálhatandanak
or diktálandhatnak
def. diktálhatandom
or diktálandhatom
diktálhatandod
or diktálandhatod
diktálhatandja
or diktálandhatja
diktálhatandjuk
or diktálandhatjuk
diktálhatandjátok
or diktálandhatjátok
diktálhatandják
or diktálandhatják
2nd obj diktálhatandalak
or diktálandhatlak
condi­tional pre­sent indef. diktálhatnék diktálhatnál diktálhatna diktálhatnánk diktálhatnátok diktálhatnának
def. diktálhatnám diktálhatnád diktálhatná diktálhatnánk
(or diktálhatnók)
diktálhatnátok diktálhatnák
2nd obj diktálhatnálak
past Indicative past forms followed by volna, e.g. diktálhatott volna
sub­junc­tive sub­junc­tive pre­sent indef. diktálhassak diktálhass or
diktálhassál
diktálhasson diktálhassunk diktálhassatok diktálhassanak
def. diktálhassam diktálhasd or
diktálhassad
diktálhassa diktálhassuk diktálhassátok diktálhassák
2nd obj diktálhassalak
(archaic) past Indicative past forms followed by légyen, e.g. diktálhatott légyen
infinitive (diktálhatni) (diktálhatnom) (diktálhatnod) (diktálhatnia) (diktálhatnunk) (diktálhatnotok) (diktálhatniuk)
other
forms
positive adjective negative adjective adverbial participle
diktálható diktálhatatlan (diktálhatva / diktálhatván)

Derived terms

  • diktálás
  • diktáltat

(With verbal prefixes):

  • bediktál
  • belediktál
  • feldiktál
  • kidiktál
  • lediktál

References

  1. ^ Tótfalusi, István. Idegenszó-tár: Idegen szavak értelmező és etimológiai szótára (’A Storehouse of Foreign Words: an explanatory and etymological dictionary of foreign words’). Budapest: Tinta Könyvkiadó, 2005. →ISBN

Further reading

  • diktál in Géza Bárczi, László Országh, et al., editors, A magyar nyelv értelmező szótára [The Explanatory Dictionary of the Hungarian Language] (ÉrtSz.), Budapest: Akadémiai Kiadó, 1959–1962. Fifth ed., 1992: →ISBN.
  • diktál in Nóra Ittzés, editor, A magyar nyelv nagyszótára [A Comprehensive Dictionary of the Hungarian Language] (Nszt.), Budapest: Akadémiai Kiadó, 2006–2031 (work in progress; published a–ez as of 2024).