fiach
Irish
Pronunciation
Etymology 1
From Old Irish fïach,[3] from Proto-Celtic *wesākos.[4] Cognate with Welsh gwyach (“grebe”).
Noun
fiach m (genitive singular fiaigh or féich, nominative plural fiacha)
- raven
- Synonyms: Dónall dubh, fiach dubh
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Derived terms
- cnáimhfhiach
- fiach mara
- garrfhiach (“vulture”)
Etymology 2
From Old Irish fíach (“debt”).[5]
Noun
fiach m (genitive singular féich, nominative plural fiacha)
- (usually in the plural) debt
- Synonym: fiachas
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Derived terms
- bailiú fiach (“debt collection”)
- comhdhlúthú fiach (“debt consolidation”)
- d’fhiacha (“incumbent”)
- fiach fadtéarmach (“long-term debt”)
- fiach náisiúnta (“national debt”)
- maoiniú fiach (“debt financing”)
- státfhiach (“state debt”)
Etymology 3
From Old Irish fíadach.[6] By surface analysis, fia (“deer”) + -ach. The verb is from the noun.
Alternative forms
Noun
fiach m (genitive singular fiaigh)
- verbal noun of fiach
- hunting
- Synonyms: sealgaireacht, seilg
- chasing
Declension
| ||||||||||||||||||||||||
Derived terms
- capall fiaigh
- corn fiaigh
- fiach pocadán
- gadhar fiaigh
- liopard fiaigh
- madra fiaigh Weimar (“Weimaraner”)
- Madraí Fiaigh
- púdar fiaigh (“sporting powder”)
- spáinnéar fiaigh (“field spaniel”)
Verb
fiach (present analytic fiachann, future analytic fiachfaidh, verbal noun fiach, past participle fiachta)
Conjugation
| verbal noun | fiach | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | fiachta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | fiachaim | fiachann tú; fiachair† |
fiachann sé, sí | fiachaimid | fiachann sibh | fiachann siad; fiachaid† |
a fhiachann; a fhiachas / a bhfiachann* |
fiachtar |
| past | d'fhiach mé; d'fhiachas / fhiach mé‡; fhiachas‡ |
d'fhiach tú; d'fhiachais / fhiach tú; fhiachais‡ |
d'fhiach sé, sí / fhiach sé, sí‡ |
d'fhiachamar; d'fhiach muid / fhiachamar; fhiach muid‡ |
d'fhiach sibh; d'fhiachabhair / fhiach sibh; fhiachabhair‡ |
d'fhiach siad; d'fhiachadar / fhiach siad; fhiachadar‡ |
a d'fhiach / ar fhiach* |
fiachadh |
| past habitual | d'fhiachainn / fhiachainn‡; bhfiachainn‡‡ |
d'fhiachtá / fhiachtá‡; bhfiachtᇇ |
d'fhiachadh sé, sí / fhiachadh sé, sí‡; bhfiachadh sé, s퇇 |
d'fhiachaimis; d'fhiachadh muid / fhiachaimis; fhiachadh muid‡; bhfiachaimis‡‡; bhfiachadh muid‡‡ |
d'fhiachadh sibh / fhiachadh sibh‡; bhfiachadh sibh‡‡ |
d'fhiachaidís; d'fhiachadh siad / fhiachaidís; fhiachadh siad‡; bhfiachaidís‡‡; bhfiachadh siad‡‡ |
a d'fhiachadh / a bhfiachadh* |
d'fhiachtaí / fhiachtaí‡; bhfiachta퇇 |
| future | fiachfaidh mé; fiachfad |
fiachfaidh tú; fiachfair† |
fiachfaidh sé, sí | fiachfaimid; fiachfaidh muid |
fiachfaidh sibh | fiachfaidh siad; fiachfaid† |
a fhiachfaidh; a fhiachfas / a bhfiachfaidh* |
fiachfar |
| conditional | d'fhiachfainn / fhiachfainn‡; bhfiachfainn‡‡ | d'fhiachfá / fhiachfá‡; bhfiachfᇇ | d'fhiachfadh sé, sí / fhiachfadh sé, sí‡; bhfiachfadh sé, s퇇 | d'fhiachfaimis; d'fhiachfadh muid / fhiachfaimis‡; fhiachfadh muid‡; bhfiachfaimis‡‡; bhfiachfadh muid‡‡ | d'fhiachfadh sibh / fhiachfadh sibh‡; bhfiachfadh sibh‡‡ | d'fhiachfaidís; d'fhiachfadh siad / fhiachfaidís‡; fhiachfadh siad‡; bhfiachfaidís‡‡; bhfiachfadh siad‡‡ | a d'fhiachfadh / a bhfiachfadh* |
d'fhiachfaí / fhiachfaí‡; bhfiachfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go bhfiacha mé; go bhfiachad† |
go bhfiacha tú; go bhfiachair† |
go bhfiacha sé, sí | go bhfiachaimid; go bhfiacha muid |
go bhfiacha sibh | go bhfiacha siad; go bhfiachaid† |
— | go bhfiachtar |
| past | dá bhfiachainn | dá bhfiachtá | dá bhfiachadh sé, sí | dá bhfiachaimis; dá bhfiachadh muid |
dá bhfiachadh sibh | dá bhfiachaidís; dá bhfiachadh siad |
— | dá bhfiachtaí |
| imperative | ||||||||
| – | fiachaim | fiach | fiachadh sé, sí | fiachaimis | fiachaigí; fiachaidh† |
fiachaidís | — | fiachtar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Etymology 4
Verb
fiach (present analytic fiachann, future analytic fiachfaidh, verbal noun fiachaint, past participle fiachta)
- alternative form of féach (“to look”)
Conjugation
| verbal noun | fiachaint | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | fiachta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | fiachaim | fiachann tú; fiachair† |
fiachann sé, sí | fiachaimid | fiachann sibh | fiachann siad; fiachaid† |
a fhiachann; a fhiachas / a bhfiachann* |
fiachtar |
| past | d'fhiach mé; d'fhiachas / fhiach mé‡; fhiachas‡ |
d'fhiach tú; d'fhiachais / fhiach tú; fhiachais‡ |
d'fhiach sé, sí / fhiach sé, sí‡ |
d'fhiachamar; d'fhiach muid / fhiachamar; fhiach muid‡ |
d'fhiach sibh; d'fhiachabhair / fhiach sibh; fhiachabhair‡ |
d'fhiach siad; d'fhiachadar / fhiach siad; fhiachadar‡ |
a d'fhiach / ar fhiach* |
fiachadh |
| past habitual | d'fhiachainn / fhiachainn‡; bhfiachainn‡‡ |
d'fhiachtá / fhiachtá‡; bhfiachtᇇ |
d'fhiachadh sé, sí / fhiachadh sé, sí‡; bhfiachadh sé, s퇇 |
d'fhiachaimis; d'fhiachadh muid / fhiachaimis; fhiachadh muid‡; bhfiachaimis‡‡; bhfiachadh muid‡‡ |
d'fhiachadh sibh / fhiachadh sibh‡; bhfiachadh sibh‡‡ |
d'fhiachaidís; d'fhiachadh siad / fhiachaidís; fhiachadh siad‡; bhfiachaidís‡‡; bhfiachadh siad‡‡ |
a d'fhiachadh / a bhfiachadh* |
d'fhiachtaí / fhiachtaí‡; bhfiachta퇇 |
| future | fiachfaidh mé; fiachfad |
fiachfaidh tú; fiachfair† |
fiachfaidh sé, sí | fiachfaimid; fiachfaidh muid |
fiachfaidh sibh | fiachfaidh siad; fiachfaid† |
a fhiachfaidh; a fhiachfas / a bhfiachfaidh* |
fiachfar |
| conditional | d'fhiachfainn / fhiachfainn‡; bhfiachfainn‡‡ | d'fhiachfá / fhiachfá‡; bhfiachfᇇ | d'fhiachfadh sé, sí / fhiachfadh sé, sí‡; bhfiachfadh sé, s퇇 | d'fhiachfaimis; d'fhiachfadh muid / fhiachfaimis‡; fhiachfadh muid‡; bhfiachfaimis‡‡; bhfiachfadh muid‡‡ | d'fhiachfadh sibh / fhiachfadh sibh‡; bhfiachfadh sibh‡‡ | d'fhiachfaidís; d'fhiachfadh siad / fhiachfaidís‡; fhiachfadh siad‡; bhfiachfaidís‡‡; bhfiachfadh siad‡‡ | a d'fhiachfadh / a bhfiachfadh* |
d'fhiachfaí / fhiachfaí‡; bhfiachfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go bhfiacha mé; go bhfiachad† |
go bhfiacha tú; go bhfiachair† |
go bhfiacha sé, sí | go bhfiachaimid; go bhfiacha muid |
go bhfiacha sibh | go bhfiacha siad; go bhfiachaid† |
— | go bhfiachtar |
| past | dá bhfiachainn | dá bhfiachtá | dá bhfiachadh sé, sí | dá bhfiachaimis; dá bhfiachadh muid |
dá bhfiachadh sibh | dá bhfiachaidís; dá bhfiachadh siad |
— | dá bhfiachtaí |
| imperative | ||||||||
| – | fiachaim | fiach | fiachadh sé, sí | fiachaimis | fiachaigí; fiachaidh† |
fiachaidís | — | fiachtar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| fiach | fhiach | bhfiach |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 110
- ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 318, page 111
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “fïach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 fíach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “fíadach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “fiach”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- de Bhaldraithe, Tomás (1959) “fiach”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
- “fiach”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2025
Old Irish
Etymology
From Proto-Celtic *wesākos.[1]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɸʲi.əx/, [ˈɸʲi.ax]
Noun
fïach m (nominative plural fïaich)
Inflection
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | fïach | fïachL | fïaichL |
| vocative | fïaich | fïachL | fïachuH |
| accusative | fïachN | fïachL | fïachuH |
| genitive | fïaichL | fïach | fïachN |
| dative | fïuchL | fïachaib | fïachaib |
- H = triggers aspiration
- L = triggers lenition
- N = triggers nasalization
Descendants
Mutation
| radical | lenition | nasalization |
|---|---|---|
| fiach | ḟiach | fiach pronounced with /β̃ʲ-/ |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in Old Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN
Further reading
- Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “fiach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Scottish Gaelic
Etymology
From Old Irish fíach (“debt”).[1]
Pronunciation
- IPA(key): /fiəx/
- (Lewis) IPA(key): [fiʊx˧], [fiʊx˧˥][2]
- (South Uist) IPA(key): /fiax/[3]
Noun
fiach m (genitive singular fèich, plural fiachan)
Adjective
fiach
Mutation
| radical | lenition |
|---|---|
| fiach | fhiach |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Scottish Gaelic.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 fíach”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Oftedal, M. (1956) A linguistic survey of the Gaelic dialects of Scotland, Vol. III: The Gaelic of Leurbost, Isle of Lewis, Oslo: Norsk Tidsskrift for Sprogvidenskap
- ^ Mac Gill-Fhinnein, Gordon (1966) Gàidhlig Uidhist a Deas, Dublin: Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath
Further reading
- Edward Dwelly (1911) “fiach”, in Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan [The Illustrated Gaelic–English Dictionary][1], 10th edition, Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN