manawa

Balinese

Pronunciation

  • IPA(key): /manawə/
  • Hyphenation: ma‧na‧wa

Etymology 1

Unknown. Cognate of Javanese ꦩꦤꦮ (manawa, if).

Conjunction

manawa (Balinese script ᬫᬦᬯ)

  1. if

Etymology 2

From Proto-Malayo-Polynesian *mañawa (to breathe).

Noun

manawa (Balinese script ᬫᬵᬦᬯ)

  1. human

Hawaiian

Etymology

From Proto-Polynesian *manawa (compare with Tongan manava and Tahitian manava (both “belly”), Samoan manava (lower abdomen)),[1] from Proto-Oceanic *mañawa, from Proto-Malayo-Polynesian *manihawa, from *nihawa (compare with Malay nyawa (life), Central Dusun ginawo (heart) Tagalog ginhawa (comfort)), from Proto-Austronesian *NiSawa (breath, life force).[2][3]

Pronunciation

  • IPA(key): /maˈna.wa/, [məˈnɐ.ʋə]

Noun

manawa

  1. affections, feelings, disposition
    Hāliʻaliʻa mai ke aloha pili paʻa i kuʻu manawa.
    Recalling love dwelling firmly in my affections.
  2. heart (seat of emotions)
    Ke hoʻonakulu nei i kuʻu manawa, no kuʻu ipo paha kēia wela.
    Causing my heart to pitter-patter, perhaps this warmth is from my lover.
  3. time, turn
    Holoi au i nā pā i nā manawa a pau.
    I wish the dishes all the time.
  4. chronology

References

  1. ^ Pukui, Mary Kawena, Elbert, Samuel H. (1986) “kuli”, in Hawaiian Dictionary, revised & enlarged edition, Honolulu, HI: University of Hawai'i Press, →ISBN, page 180
  2. ^ Ross Clark and Simon J. Greenhill, editors (2011), “manawa.1”, in “POLLEX-Online: The Polynesian Lexicon Project Online”, in Oceanic Linguistics, volume 50, number 2, pages 551-559
  3. ^ Ross, Malcolm D., Pawley, Andrew, Osmond, Meredith (2016) The lexicon of Proto-Oceanic, volumes 5: People, body and mind, Canberra: Australian National University, →ISBN, pages 186-7

Javanese

Javanese register set
ꦏꦿꦩ (krama): manawi
ꦏꦿꦩꦔꦺꦴꦏꦺꦴ (krama ngoko): yèn
ꦔꦺꦴꦏꦺꦴ (ngoko): manawa

Conjunction

manawa

  1. if

Maori

Etymology

From Proto-Polynesian *manawa (compare with Tongan manava and Tahitian manava (both “belly”), Samoan manava (lower abdomen)), from Proto-Oceanic *mañawa,[1] from Proto-Malayo-Polynesian *manihawa, from *nihawa (compare with Malay nyawa (live), Central Dusun ginawo (heart), Tagalog ginhawa (comfort)), from Proto-Austronesian *NiSawa (breath, life force).[2][3] Compare also with ate and ngākau for similar connections of biology and emotion.

Noun

manawa

  1. (archaic) belly, stomach
    Synonyms: kōpū, puku
  2. heart (of a person)
    Kāore i takitaro e tū ana ka neke whakamuri tētahi o ngā waewae, kātahi ka maranga te ringa, ko te ākinga iho, ngangengange noa te manawa o tōna tāne i te naihi e mau ana i tōna ringa.
    She didn't stand there long before she moved one leg backwards, then raised her hand and thrust it down piercing the heart of her husband with the knife she held in her hand.
    1. heart (seat of affections)
      Ka pā te aroha ki te ngākau, ka hotu te manawa.
      I'm affected by concern and my heart sobs.
  3. breath
    Kua rere ake te manawa nei ki runga ki te ihu.
    The breath travels up to the nose.
  4. mind
  5. spirit

Derived terms

References

  1. ^ Tregear, Edward (1891) Maori-Polynesian Comparative Dictionary[1], Wellington, New Zealand: Lyon and Blair, page 205
  2. ^ Ross Clark and Simon J. Greenhill, editors (2011), “manawa.1”, in “POLLEX-Online: The Polynesian Lexicon Project Online”, in Oceanic Linguistics, volume 50, number 2, pages 551-559
  3. ^ Ross, Malcolm D., Pawley, Andrew, Osmond, Meredith (2016) The lexicon of Proto-Oceanic, volumes 5: People, body and mind, Canberra: Australian National University, →ISBN, pages 186-7

Further reading

  • manawa” in John C. Moorfield, Te Aka: Maori–English, English–Maori Dictionary and Index, 3rd edition, Longman/Pearson Education New Zealand, 2011, →ISBN.

Tagalog

Alternative forms

Etymology

From man- +‎ sawa.

Pronunciation

  • (Standard Tagalog) IPA(key): /maˈnawaʔ/ [mɐˈn̪aː.wɐʔ]
  • Rhymes: -awaʔ
  • Syllabification: ma‧na‧wa

Verb

manawà (complete nanawa, progressive nananawa, contemplative mananawa, 3rd actor trigger, Baybayin spelling ᜋᜈᜏ)

  1. to be fed up; to lose interest or appetite on something due to excess

Conjugation

Verb conjugation for manawa (Class III) - mang intransitive verb
root word sawa
trigger affix aspect
infinitive complete progressive contemplative recently complete
actor mang- nanawa nananawa mananawa kapananawa1
kakapanawa
kapapanawa


locative pang- -an panawaan pinanawaan pinananawaan
pinapanawaan
pananawaan
papanawaan
⁠—
benefactive ipang- ipanawa ipinanawa ipinapanawa ipapanawa ⁠—
instrument ipang- ipansawa ipinansawa ipinapansawa ipapansawa ⁠—
causative ikapang- ikapanawa ikinapanawa ikinapananawa1
ikinakapanawa
ikapananawa1
ikakapanawa
⁠—

1 Used in formal contexts. 2 Dialectal use only.

Indirect (pa-) verb forms
trigger affix aspect
infinitive complete progressive contemplative recently complete
actor magpa- magpasawa nagpasawa nagpapasawa magpapasawa ⁠kapasasawa1
kapapasawa
kapagpapasawa
kakapasawa
actor-secondary papang- -in papanawain pinapanawa pinapapanawa papapanawain ⁠—


benefactive ipagpa- ipagpasawa ipinagpasawa ipinagpapasawa1
ipinapagpasawa
ipagpapasawa1
ipapagpasawa
⁠—
ipapang- ipapanawa ipinapanawa ipinapapanawa ipapapanawa ⁠—
causative ikapagpapang- ikapagpapanawa ikinapagpapanawa ikinapagpapapanawa1
ikinakapagpapanawa
ikapagpapapanawa1
ikakapagpapanawa
⁠—
locative papang- -an papanawaan pinapanawaan pinapapanawaan papapanawaan ⁠—

1 Used in formal contexts.

Ability/involuntary (maka-/ma-) verb forms
direct action verbs
trigger affix aspect
infinitive complete progressive contemplative
actor makapang- makapanawa nakapanawa nakapananawa1
nakakapanawa
makapananawa1
makakapanawa


benefactive maipang- maipaawa naipaawa naipaaawa1
naipapaawa
naiipaawa
maipaaawa1
maipapaawa
maiipaawa
causative maikapang- maikapaawa naikapaawa naikapaaawa1
naikapapaawa
naiikapaawa
maikapaaawa1
maikapapaawa
maiikapaawa
maipang- maipaawa naipaawa naipaaawa1
naipapaawa
naiipaawa
maipaaawa1
maipapaawa
maiipaawa
locative mapang- -an mapaawaan napaawaan napaaawaan1
napapaawaan
mapaaawaan1
mapapaawaan
indirect action verbs
trigger affix aspect
infinitive complete progressive contemplative
actor makapagpa- makapagpasawa nakapagpasawa nakapagpapasawa1
nakakapagpasawa
makapagpapasawa1
makakapagpasawa
actor-secondary mapapang- mapapanawaan napapanawaan napapapanawaan mapapapanawaan


benefactive maipagpa- maipagpasawa naipagpasawa naipagpapasawa1
naipapagpasawa
naiipagpasawa
maipagpapasawa1
maipapagpasawa
maiipagpasawa
maipapang- maipapanawa naipapanawa naipapapanawa
naiipapanawa
maipapapanawa
maiipapanawa
causative maikapagpapang- maikapagpapanawa naikapagpapanawa naikapagpapapanawa1
naikakapagpapanawa
naiikapagpapanawa
maikapagpapapanawa1
maikakapagpapanawa
maiikapagpapanawa
locative mapapang- -an mapapanawaan napapanawaan napapapanawaan mapapapanawaan

1 Used in formal contexts.

Social (maki-) verb forms
form affix aspect
infinitive complete progressive contemplative
direct makipang- makipanawa nakipanawa nakikipanawa makikipanawa
indirect makipagpa- makipagpasawa nakipagpasawa nakikipagpasawa makikipagpasawa