spiritus
See also: Spiritus
English
Etymology
From Latin spīritus. Doublet of spirit, spirytus, sprite, spright, and esprit.
Noun
spiritus (plural spirituses or spiritus)
- A breathing.
- An aspirate.
- Any spirituous preparation.
Related terms
Czech
Etymology
Derived from Latin spīritus, from or related to spīrō.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈspɪrɪtus]
Noun
spiritus m inan
Declension
Related terms
- aspirace
- aspirant
- aspirantura
- aspirovat
- expirace
- exspirace
- inspirace
- inspirátor
- inspirovat
- konspirace
- konspirátor
- perspirace
- respirace
- respirátor
- spiritismus
- spiritista
- spiritistický
- spiritualismus
- spiritualista
- spiritualistický
- spiritualita
- spirituál
- spirituální
- spirometr
- spirometrický
- spirometrie
- špiritus
- transpirace
Further reading
- “spiritus”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
- “spiritus”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
- “spiritus”, in Akademický slovník cizích slov at prirucka.ujc.cas.cz [Academic dictionary of foreign words] (in Czech), 1995
Dutch
Etymology
From Latin spīritus (“breath; spirit”).
Pronunciation
Audio: (file)
Noun
spiritus m (plural spiritussen or spiritus, diminutive spiritusje n) (in sense 2)
- methylated spirit
- Synonym: brandspiritus
- (orthography) a kind of diacritic used on Ancient Greek vowels to indicate aspiration or lack thereof. See spiritus asper and spiritus lenis
Descendants
- → Indonesian: spiritus (“methylated spirit”)
- → Papiamentu: spíritùs
Indonesian
Etymology
From Dutch spiritus, from Latin spīritus (“breath; spirit”). Doublet of spirit.
Pronunciation
- IPA(key): [spiˈrɪt̪ʊs]
- Hyphenation: spi‧ri‧tus
Noun
spiritus (plural spiritus-spiritus)
Alternative forms
Related terms
Further reading
- “spiritus” in Kamus Besar Bahasa Indonesia, Jakarta: Agency for Language Development and Cultivation – Ministry of Education, Culture, Research, and Technology of the Republic of Indonesia, 2016.
Latin
FWOTD – 30 August 2024
Etymology
From spīrō (“I breathe; I blow, exhale, emit; I respire; I live; I am inspired; I show, express”) + -tus.
Pronunciation
- (Classical Latin) IPA(key): [ˈspiː.rɪ.tʊs]
- (modern Italianate Ecclesiastical) IPA(key): [ˈspiː.ri.t̪us]
Noun
spīritus m (genitive spīritūs); fourth declension
- air, breath, breathing
- 1833, Classicorum auctorum e Vaticanicis codicibus editorum tomus V., Rome, page 595:
- Spīritūs sunt duo dasia et psile.
- There are two breathings [in Ancient Greek]: rough and smooth.
- light breeze
- spirit, ghost
- mind
- energy; courage
- pride, haughtiness, arrogance
- Synonyms: superbia, arrogantia
Declension
Fourth-declension noun.
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | spīritus | spīritūs |
genitive | spīritūs | spīrituum |
dative | spīrituī | spīritibus |
accusative | spīritum | spīritūs |
ablative | spīritū | spīritibus |
vocative | spīritus | spīritūs |
Derived terms
Related terms
Descendants
- → Albanian: shpirt
- → Asturian: espíritu
- → Proto-Brythonic: *ɨspɨrɨd
- → Dutch: spiritus
- → Old French: espirit
- → Friulian: spirt
- → German: Spiritus
- → Old Irish: spirut, spiurt
- → Italian: spirito, spirto
- >? Ladin: spiert, spirt (might be inherited)
- → Old Occitan: esperit
- → Old Galician-Portuguese: espirito
- → Polish: spirytus
- → English: spirytus
- → Romanian: spirit, spiriduș
- >? Romansch: spiert, spért (might be inherited)
- → Sardinian: ispìritu
- → Sicilian: spìritu, spirdu
- → Old Spanish: espirtu, espirto
- → Venetan: spirito
- → Walloon: spert
References
- Walther von Wartburg (1928–2002) “spīritus”, in Französisches Etymologisches Wörterbuch, volume 12: Sk–š, page 195
- Meyer-Lübke, Wilhelm (1911) “spiritus”, in Romanisches etymologisches Wörterbuch (in German)
Further reading
- “spiritus”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
- “spiritus”, in Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
- "spiritus", in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
- spiritus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette, page 1468.
- spiritus in Georges, Karl Ernst, Georges, Heinrich (1913–1918) Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch, 8th edition, volume 2, Hahnsche Buchhandlung, column 2764
- Carl Meißner, Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book[1], London: Macmillan and Co.
- to breathe, live: animam, spiritum ducere
- to breathe the air: aera spiritu ducere
- to suffocate a person: spiritum intercludere alicui
- to give up the ghost: extremum vitae spiritum edere
- inspired: divino quodam spiritu inflatus or tactus
- to be haughty: magnos spiritus sibi sumere (B. G. 1. 33)
- to lower a person's pride: spiritus alicuius reprimere
- patrician arrogance; pride of caste: spiritus patricii (Liv. 4. 42)
- to assume a despotic tone: regios spiritus sibi sumere
- to destroy a despotism, tyranny: regios spiritus reprimere (Nep. Dion. 5. 5)
- to breathe, live: animam, spiritum ducere