starać

See also: starac

Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *starati.[1][2] First attested in the 16th century.[3][4]

Pronunciation

 
  • IPA(key): /ˈsta.rat͡ɕ/
  • Audio 1; “starać”:(file)
  • Audio 2; “starać się”:(file)
  • Rhymes: -arat͡ɕ
  • Syllabification: sta‧rać

Verb

starać impf (perfective postarać)

  1. (reflexive with się) to attempt, to try (to make efforts to do or achieve) [with o (+ accusative) ‘for what’; or with infinitive ‘to do what’]

Verb

starać impf

  1. (reflexive with się) to do one's best
  2. (reflexive with się) to court (to make efforts for a woman's hand in marriage) [with o (+ accusative) ‘for whom/what’]

Conjugation

Conjugation of starać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive starać
present tense 1st staram staramy
2nd starasz staracie
3rd stara starają
impersonal stara się
past tense 1st starałem,
-(e)m starał 		starałam,
-(e)m starała 		starałom,
-(e)m starało 		staraliśmy,
-(e)śmy starali 		starałyśmy,
-(e)śmy starały
2nd starałeś,
-(e)ś starał 		starałaś,
-(e)ś starała 		starałoś,
-(e)ś starało 		staraliście,
-(e)ście starali 		starałyście,
-(e)ście starały
3rd starał starała starało starali starały
impersonal starano
future tense 1st będę starał,
będę starać 		będę starała,
będę starać 		będę starało,
będę starać 		będziemy starali,
będziemy starać 		będziemy starały,
będziemy starać
2nd będziesz starał,
będziesz starać 		będziesz starała,
będziesz starać 		będziesz starało,
będziesz starać 		będziecie starali,
będziecie starać 		będziecie starały,
będziecie starać
3rd będzie starał,
będzie starać 		będzie starała,
będzie starać 		będzie starało,
będzie starać 		będą starali,
będą starać 		będą starały,
będą starać
impersonal będzie starać się
conditional 1st starałbym,
bym starał 		starałabym,
bym starała 		starałobym,
bym starało 		staralibyśmy,
byśmy starali 		starałybyśmy,
byśmy starały
2nd starałbyś,
byś starał 		starałabyś,
byś starała 		starałobyś,
byś starało 		staralibyście,
byście starali 		starałybyście,
byście starały
3rd starałby,
by starał 		starałaby,
by starała 		starałoby,
by starało 		staraliby,
by starali 		starałyby,
by starały
impersonal starano by
imperative 1st niech staram starajmy
2nd staraj starajcie
3rd niech stara niech starają
active adjectival participle starający starająca starające starający starające
contemporary adverbial participle starając
verbal noun staranie

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), starać is one of the most used words in Polish, appearing 14 times in scientific texts, 11 times in news, 13 times in essays, 18 times in fiction, and 17 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 890th most common word in a corpus of 500,000 words.[5]

Verb

starać impf (perfective nastarać)

  1. (transitive, Podegrodzie) synonym of gromadzić (“to gather, to collect”)

References

  1. ^ Boryś, Wiesław (2005) “starać się”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  2. ^ Mańczak, Witold (2017) “starać się”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  3. ^ Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “starać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  4. ^ Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “starać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  5. ^ Ida Kurcz (1990) “starać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 557

Further reading

  • starać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • starać in Polish dictionaries at PWN
  • “STARAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.12.2011
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “starać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “starać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “starać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 393
  • starać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Karol Mátyás (1891) “starać”, in “Słowniczek gwary ludu zamieszkującego wschodnio-południową najbliższą okolicę Nowego Sącza”, in Sprawozdania Komisyi Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 4, Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, page 330

Silesian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *starati.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈsta.rat͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -arat͡ɕ
  • Syllabification: sta‧rać

Verb

starać impf

  1. (reflexive with sie) to attempt, to try; to do one's best
  2. (reflexive with sie) to worry about; to take care of [with nad (+ instrumental) ‘about/for whom’]

Conjugation

Conjugation of starać pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive starać
future tense 1st starōm starōmy
2nd starŏsz starŏcie
3rd starŏ starajōm
past tense 1st starołch,
starołech,
staroł żech 		starałach
starała żech 		starałoch1)
starało żech1) 		staralimy,
staralichmy 		starałymy,
starałychmy
2nd starołś,
starołeś,
staroł żeś 		starałaś
starała żeś 		starałoś1)
starało żeś1) 		staraliście,
starali żeście 		starałyście,
starały żeście
3rd staroł starała starało starali starały
pluperfect tense2)
 1st bōłch staroł,
bōłech staroł,
bōł żech staroł 		byłach starała
była żech starała 		byłoch starało1)
było żech starało1) 		byli my starali,
bylichmy starali 		były my starały,
byłychmy starały
2nd bōłś staroł,
bōłeś staroł,
bōł żeś staroł 		byłaś starała
była żeś starała 		byłoś starało1)
było żeś starało1) 		byliście starali,
byli żeście starali 		byłyście starały,
były żeście starały
3rd bōł staroł była starała było starało1)
 		były my starali,
byłychmy starali 		były starały
conditional 1st bych staroł bych starała byście starali by my starały,
bychmy starały
2nd byś staroł byś starała byście starali byście starały
3rd by staroł by starała by starało by starali by starały
imperative 1st niych starōm starejmy
2nd starej starejcie
3rd niych starŏ niych starajōm
verbal noun staranie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms

nouns
interjections
  • starej sie ô sie
verbs
adjectives
adverbs
nouns

Further reading

  • starac-sie in dykcjonorz.eu
  • starać_sie in silling.org
  • Bogdan Kallus (2020) “starać sie”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 382
  • Bogdan Kallus (2020) “starać sie nad kimś”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 382
  • Henryk Jaroszewicz (2022) “starać sie”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 136
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.