strzelić
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *strěliti. First attested in the fifteenth century.
Pronunciation
Verb
strzelić pf (imperfective strzelać)
- to shoot (to release a shot from a weapon)
- 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], section 34,22:
- Zatym geden møsz napyøl løczisko, w nyeistnoscz strzelyl strzalø (in incertum sagittam dirigens) a nagodø zastrzelyl krolya israhelskego
- [Zatym jeden mąż napiął łęczysko, w nieistność strzelil strzałę (in incertum sagittam dirigens) a nagodą zastrzelił krola israhelskiego]
- to shoot (to hit with a shot)
- 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], section 37,20:
- Gdisz byeszal pacholek na to myasto, gdze bil strzelyl Ionatas (venit itaque puer ad locum iaculi, quod miserat Ionathas)
- [Gdyż bieżał pachołek na to miasto, gdzie był strzelił Jonatas (venit itaque puer ad locum iaculi, quod miserat Ionathas)]
Derived terms
adjective
- strzelczy
nouns
- strzelba
- strzelca
- strzelec
- strzelenie
- strzelisko
- strzelnica
- strzelnik
Related terms
adjectives
- postrzelczy
- samostrzelnikowy
nouns
- dostrzelenie
- niestrzał
- postrzał
- postrzelon
- przestrzelon
- samostrzał
- samostrzelnik
- strzała
- strzałka
- strzelanie
- strzelcza
- zastrzał
- zastrzelenie
verbs
- postrzelać impf
- wstrzelić pf
- wystrzelić pf, wystrzelać impf
- zastrzelić pf
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “strzelić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “strzelić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Old Polish strzelić. By surface analysis, strzała + -ić.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈstʂɛ.lit͡ɕ/
Audio: (file) - Rhymes: -ɛlit͡ɕ
- Syllabification: strze‧lić
Verb
strzelić pf (imperfective strzelać)
- (intransitive) to shoot, to fire a projectile weapon [with z (+ genitive) ‘a projectile weapon’] [with do (+ genitive) ‘at something’]
- Synonyms: see Thesaurus:bić
- (intransitive, of a firearm) to fire [with instrumental ‘a projectile’]
- (transitive) to shoot (to kill wild game with a projectile weapon)
- (intransitive) to shoot (to give off a loud sound similar to that of a gun) [with instrumental ‘what’; or with z (+ genitive) ‘from what’; or with w (+ locative) ‘where’]
- strzelić palcami ― to pop one's fingers
- strzelić drzwiami ― to slam the door
- strzelić w kręgosłupie ― to pop (in) one's spine
- (intransitive, colloquial) to pop, to burst
- Synonym: pęknąć
- (intransitive, sports) to shoot (to send a ball towards a goal with a hit) [with do (+ genitive) or na (+ accusative) ‘at what’]
- (transitive, sports) to shoot, to score (to gain a point by shooting)
- Synonym: zaaplikować
- (intransitive, literary) to shoot up (to suddenly go upward)
- (intransitive, literary) to shoot up (to grow taller or larger rapidly)
- Synonym: śmignąć
- (transitive, colloquial) to hit [with w (+ accusative) ‘at what’ or po (+ locative) ‘where on the body’]
- Synonyms: see Thesaurus:bić
- (transitive, colloquial) to shoot (to quickly drink a small portion of alcohol)
- (transitive) to shoot off at the mouth
- (intransitive) to shoot, to guess
- (transitive, colloquial) used as a light verb, particularly to replace zrobić (“to do, to make”)
- (intransitive, mining) to explode
Conjugation
person | singular | plural | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | ||
infinitive | strzelić | |||||
future tense | 1st | strzelę | strzelimy | |||
2nd | strzelisz | strzelicie | ||||
3rd | strzeli | strzelą | ||||
impersonal | strzeli się | |||||
past tense | 1st | strzeliłem, -(e)m strzelił |
strzeliłam, -(e)m strzeliła |
strzeliłom, -(e)m strzeliło |
strzeliliśmy, -(e)śmy strzelili |
strzeliłyśmy, -(e)śmy strzeliły |
2nd | strzeliłeś, -(e)ś strzelił |
strzeliłaś, -(e)ś strzeliła |
strzeliłoś, -(e)ś strzeliło |
strzeliliście, -(e)ście strzelili |
strzeliłyście, -(e)ście strzeliły | |
3rd | strzelił | strzeliła | strzeliło | strzelili | strzeliły | |
impersonal | strzelono | |||||
conditional | 1st | strzeliłbym, bym strzelił |
strzeliłabym, bym strzeliła |
strzeliłobym, bym strzeliło |
strzelilibyśmy, byśmy strzelili |
strzeliłybyśmy, byśmy strzeliły |
2nd | strzeliłbyś, byś strzelił |
strzeliłabyś, byś strzeliła |
strzeliłobyś, byś strzeliło |
strzelilibyście, byście strzelili |
strzeliłybyście, byście strzeliły | |
3rd | strzeliłby, by strzelił |
strzeliłaby, by strzeliła |
strzeliłoby, by strzeliło |
strzeliliby, by strzelili |
strzeliłyby, by strzeliły | |
impersonal | strzelono by | |||||
imperative | 1st | niech strzelę | strzelmy | |||
2nd | strzel | strzelcie | ||||
3rd | niech strzeli | niech strzelą | ||||
anterior adverbial participle | strzeliwszy | |||||
verbal noun | strzelenie |
Derived terms
adverb
verbs
- dostrzelić pf, dostrzelać impf
- nastrzelać impf
- obstrzelać pf, obstrzeliwać impf
- odstrzelić pf, odstrzeliwać impf
- ostrzelać pf, ostrzeliwać impf
- postrzelić pf, postrzelać impf
- przestrzelać pf, przestrzeliwać impf
- przystrzelić pf, przystrzelać pf, przystrzeliwać impf
- rozstrzelać pf, rozstrzeliwać impf
- ustrzelić pf
- wstrzelić pf, wstrzelać pf, wstrzeliwać impf
- wystrzelić pf, wystrzelać pf, wystrzeliwać impf
- zastrzelić pf
- zestrzelić pf, zestrzelać pf, zestrzeliwać impf
Further reading
- strzelić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- strzelić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “strzelić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “STRZELIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.04.2013
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “strzelić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “strzelić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “strzelić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 476
- strzelić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego