Quechua
Etymology
From suya- (“to expect, wait for”) + -ku (reflexive) + -y.
Verb
suyakuy
- (transitive) to hope
Conjugation
Conjugation of suyakuy
| infinitive
|
suyakuy
|
|
| agentive
|
suyakuq
|
| present participle
|
suyakuspa
|
| past participle
|
suyakusqa
|
| future participle
|
suyakuna
|
|
|
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st person
|
2nd person
|
3rd person
|
1st person inclusive
|
1st person exclusive
|
2nd person
|
3rd person
|
| indicative
|
|
ñuqa
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
ñuqayku
|
qamkuna
|
paykuna
|
| present
|
suyakuni
|
suyakunki
|
suyakun
|
suyakunchik
|
suyakuyku suyakuniku1
|
suyakunkichik
|
suyakunku
|
past (experienced)
|
suyakurqani
|
suyakurqanki
|
suyakurqan
|
suyakurqanchik
|
suyakurqayku suyakurqaniku
|
suyakurqankichik
|
suyakurqanku
|
past (reported)
|
suyakusqani
|
suyakusqanki
|
suyakusqan
|
suyakusqanchik
|
suyakusqayku suyakusqaniku
|
suyakusqankichik
|
suyakusqanku
|
| future
|
suyakusaq
|
suyakunki
|
suyakunqa
|
suyakusunchik
|
suyakusaqku
|
suyakunkichik
|
suyakunqaku
|
|
|
| imperative
|
|
—
|
qam
|
pay
|
ñuqanchik
|
—
|
qamkuna
|
paykuna
|
| affirmative
|
—
|
suyakuy
|
suyakuchun
|
suyakusun2 suyakusunchik
|
—
|
suyakuychik
|
suyakuchunku
|
| negative
|
—
|
ama suyakuychu
|
ama suyakuchunchu
|
ama suyakusunchu ama suyakusunchikchu
|
—
|
ama suyakuychikchu
|
ama suyakuchunkuchu
|
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety.
2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".
Noun
suyakuy
- hope
Declension
Declension of suyakuy
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuy
|
suyakuykuna
|
| accusative
|
suyakuyta
|
suyakuykunata
|
| dative
|
suyakuyman
|
suyakuykunaman
|
| genitive
|
suyakuyp
|
suyakuykunap
|
| locative
|
suyakuypi
|
suyakuykunapi
|
| terminative
|
suyakuykama
|
suyakuykunakama
|
| ablative
|
suyakuymanta
|
suyakuykunamanta
|
| instrumental
|
suyakuywan
|
suyakuykunawan
|
| comitative
|
suyakuyntin
|
suyakuykunantin
|
| abessive
|
suyakuynnaq
|
suyakuykunannaq
|
| comparative
|
suyakuyhina
|
suyakuykunahina
|
| causative
|
suyakuyrayku
|
suyakuykunarayku
|
| benefactive
|
suyakuypaq
|
suyakuykunapaq
|
| associative
|
suyakuypura
|
suyakuykunapura
|
| distributive
|
suyakuynka
|
suyakuykunanka
|
| exclusive
|
suyakuylla
|
suyakuykunalla
|
Possessive forms of suyakuy
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuyy
|
suyakuyykuna
|
| accusative
|
suyakuyyta
|
suyakuyykunata
|
| dative
|
suyakuyyman
|
suyakuyykunaman
|
| genitive
|
suyakuyypa
|
suyakuyykunap
|
| locative
|
suyakuyypi
|
suyakuyykunapi
|
| terminative
|
suyakuyykama
|
suyakuyykunakama
|
| ablative
|
suyakuyymanta
|
suyakuyykunamanta
|
| instrumental
|
suyakuyywan
|
suyakuyykunawan
|
| comitative
|
suyakuyynintin
|
suyakuyykunantin
|
| abessive
|
suyakuyyninnaq
|
suyakuyykunannaq
|
| comparative
|
suyakuyyhina
|
suyakuyykunahina
|
| causative
|
suyakuyyrayku
|
suyakuyykunarayku
|
| benefactive
|
suyakuyypaq
|
suyakuyykunapaq
|
| associative
|
suyakuyypura
|
suyakuyykunapura
|
| distributive
|
suyakuyyninka
|
suyakuyykunanka
|
| exclusive
|
suyakuyylla
|
suyakuyykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuyyki
|
suyakuyykikuna
|
| accusative
|
suyakuyykita
|
suyakuyykikunata
|
| dative
|
suyakuyykiman
|
suyakuyykikunaman
|
| genitive
|
suyakuyykipa
|
suyakuyykikunap
|
| locative
|
suyakuyykipi
|
suyakuyykikunapi
|
| terminative
|
suyakuyykikama
|
suyakuyykikunakama
|
| ablative
|
suyakuyykimanta
|
suyakuyykikunamanta
|
| instrumental
|
suyakuyykiwan
|
suyakuyykikunawan
|
| comitative
|
suyakuyykintin
|
suyakuyykikunantin
|
| abessive
|
suyakuyykinnaq
|
suyakuyykikunannaq
|
| comparative
|
suyakuyykihina
|
suyakuyykikunahina
|
| causative
|
suyakuyykirayku
|
suyakuyykikunarayku
|
| benefactive
|
suyakuyykipaq
|
suyakuyykikunapaq
|
| associative
|
suyakuyykipura
|
suyakuyykikunapura
|
| distributive
|
suyakuyykinka
|
suyakuyykikunanka
|
| exclusive
|
suyakuyykilla
|
suyakuyykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuyn
|
suyakuynkuna
|
| accusative
|
suyakuynta
|
suyakuynkunata
|
| dative
|
suyakuynman
|
suyakuynkunaman
|
| genitive
|
suyakuynpa
|
suyakuynkunap
|
| locative
|
suyakuynpi
|
suyakuynkunapi
|
| terminative
|
suyakuynkama
|
suyakuynkunakama
|
| ablative
|
suyakuynmanta
|
suyakuynkunamanta
|
| instrumental
|
suyakuynwan
|
suyakuynkunawan
|
| comitative
|
suyakuynintin
|
suyakuynkunantin
|
| abessive
|
suyakuynninnaq
|
suyakuynkunannaq
|
| comparative
|
suyakuynhina
|
suyakuynkunahina
|
| causative
|
suyakuynrayku
|
suyakuynkunarayku
|
| benefactive
|
suyakuynpaq
|
suyakuynkunapaq
|
| associative
|
suyakuynpura
|
suyakuynkunapura
|
| distributive
|
suyakuyninka
|
suyakuynkunanka
|
| exclusive
|
suyakuynlla
|
suyakuynkunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuynchik
|
suyakuynchikkuna
|
| accusative
|
suyakuynchikta
|
suyakuynchikkunata
|
| dative
|
suyakuynchikman
|
suyakuynchikkunaman
|
| genitive
|
suyakuynchikpa
|
suyakuynchikkunap
|
| locative
|
suyakuynchikpi
|
suyakuynchikkunapi
|
| terminative
|
suyakuynchikkama
|
suyakuynchikkunakama
|
| ablative
|
suyakuynchikmanta
|
suyakuynchikkunamanta
|
| instrumental
|
suyakuynchikwan
|
suyakuynchikkunawan
|
| comitative
|
suyakuynchiknintin
|
suyakuynchikkunantin
|
| abessive
|
suyakuynchikninnaq
|
suyakuynchikkunannaq
|
| comparative
|
suyakuynchikhina
|
suyakuynchikkunahina
|
| causative
|
suyakuynchikrayku
|
suyakuynchikkunarayku
|
| benefactive
|
suyakuynchikpaq
|
suyakuynchikkunapaq
|
| associative
|
suyakuynchikpura
|
suyakuynchikkunapura
|
| distributive
|
suyakuynchikninka
|
suyakuynchikkunanka
|
| exclusive
|
suyakuynchiklla
|
suyakuynchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuyyku
|
suyakuyykukuna
|
| accusative
|
suyakuyykuta
|
suyakuyykukunata
|
| dative
|
suyakuyykuman
|
suyakuyykukunaman
|
| genitive
|
suyakuyykupa
|
suyakuyykukunap
|
| locative
|
suyakuyykupi
|
suyakuyykukunapi
|
| terminative
|
suyakuyykukama
|
suyakuyykukunakama
|
| ablative
|
suyakuyykumanta
|
suyakuyykukunamanta
|
| instrumental
|
suyakuyykuwan
|
suyakuyykukunawan
|
| comitative
|
suyakuyykuntin
|
suyakuyykukunantin
|
| abessive
|
suyakuyykunnaq
|
suyakuyykukunannaq
|
| comparative
|
suyakuyykuhina
|
suyakuyykukunahina
|
| causative
|
suyakuyykurayku
|
suyakuyykukunarayku
|
| benefactive
|
suyakuyykupaq
|
suyakuyykukunapaq
|
| associative
|
suyakuyykupura
|
suyakuyykukunapura
|
| distributive
|
suyakuyykunka
|
suyakuyykukunanka
|
| exclusive
|
suyakuyykulla
|
suyakuyykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuyykichik
|
suyakuyykichikkuna
|
| accusative
|
suyakuyykichikta
|
suyakuyykichikkunata
|
| dative
|
suyakuyykichikman
|
suyakuyykichikkunaman
|
| genitive
|
suyakuyykichikpa
|
suyakuyykichikkunap
|
| locative
|
suyakuyykichikpi
|
suyakuyykichikkunapi
|
| terminative
|
suyakuyykichikkama
|
suyakuyykichikkunakama
|
| ablative
|
suyakuyykichikmanta
|
suyakuyykichikkunamanta
|
| instrumental
|
suyakuyykichikwan
|
suyakuyykichikkunawan
|
| comitative
|
suyakuyykichiknintin
|
suyakuyykichikkunantin
|
| abessive
|
suyakuyykichikninnaq
|
suyakuyykichikkunannaq
|
| comparative
|
suyakuyykichikhina
|
suyakuyykichikkunahina
|
| causative
|
suyakuyykichikrayku
|
suyakuyykichikkunarayku
|
| benefactive
|
suyakuyykichikpaq
|
suyakuyykichikkunapaq
|
| associative
|
suyakuyykichikpura
|
suyakuyykichikkunapura
|
| distributive
|
suyakuyykichikninka
|
suyakuyykichikkunanka
|
| exclusive
|
suyakuyykichiklla
|
suyakuyykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
suyakuynku
|
suyakuynkukuna
|
| accusative
|
suyakuynkuta
|
suyakuynkukunata
|
| dative
|
suyakuynkuman
|
suyakuynkukunaman
|
| genitive
|
suyakuynkupa
|
suyakuynkukunap
|
| locative
|
suyakuynkupi
|
suyakuynkukunapi
|
| terminative
|
suyakuynkukama
|
suyakuynkukunakama
|
| ablative
|
suyakuynkumanta
|
suyakuynkukunamanta
|
| instrumental
|
suyakuynkuwan
|
suyakuynkukunawan
|
| comitative
|
suyakuynkuntin
|
suyakuynkukunantin
|
| abessive
|
suyakuynkunnaq
|
suyakuynkukunannaq
|
| comparative
|
suyakuynkuhina
|
suyakuynkukunahina
|
| causative
|
suyakuynkurayku
|
suyakuynkukunarayku
|
| benefactive
|
suyakuynkupaq
|
suyakuynkukunapaq
|
| associative
|
suyakuynkupura
|
suyakuynkukunapura
|
| distributive
|
suyakuynkunka
|
suyakuynkukunanka
|
| exclusive
|
suyakuynkulla
|
suyakuynkukunalla
|
|