szczęśliwy

• szcześliwy

From szczęście +‎ -liwy. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ʃʲt͡ʃʲʲæ̃ɕlʲiviː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ʃʲt͡ʃʲʲæ̃ɕlʲivi/

szczęśliwy (derived adverb szcześliwie)

1. (hapax legomenon) lucky; fortunate (giving or bringing luck or fortune)

   Synonym: szczęsny

   • 1885-2024 [XV ex.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[1], volume III, page 179:

     Nyechcz badze sczeszliwy then dzen felix tibi sit hujus diei exortus

     [Niechc[i] będzie szcześliwy ten dzień felix tibi sit hujus diei exortus]

2. (of a dead person, hapax legomenon) remembered well or with respect
   • 1858 [1498], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich‎^[2], 2 edition, volume VI, page 274:

     Wedlvg... sthatvtv... przes xiązą Bolieslawa, scząsliwei pamiączi, vsthawyonego

     [Według... statutu... przez książę Bolesława, szczęśliwej pamięci, ustawionego]

• Polish: szczęśliwy, częśliwy, sczęśliwy, szczesliwy, szcześliw, szcześliwy, szczęsliwy, szczęśliw (Middle Polish), sceśliwy (Sieradz)
• Silesian: szczyńśliwy

• Boryś, Wiesław (2005) “szczęśliwy”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• S. Urbańczyk, editor (1981), “szczęśliwy, szcześliwy”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 8, Wrocław, Warsaw, Kraków, Gdańsk, Łódź: Polish Academy of Sciences, page 542
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “szczęśliwy, szcześliwy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• częśliwy, sczęśliwy, szczesliwy, szcześliw, szcześliwy, szczęsliwy, szczęśliw (Middle Polish)
• sceśliwy (Sieradz)

Inherited from Old Polish szczęśliwy. By surface analysis, szczęście +‎ -liwy. Compare Czech šťastlivý and Russian счастли́вый (sčastlívyj).

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ivɘ
• Syllabification: szczęś‧li‧wy

szczęśliwy (comparative szczęśliwszy, superlative najszczęśliwszy, derived adverb szczęśliwie)

1. happy (satisfied with a situation)

   Jestem szczęśliwy. ― I am happy.

   U Boga szczęśliwy. (Southern Borderlands dialect (Eastern Galicia))

   He is happy with God.

   Synonym: szczęsny

   Antonym: nieszczęśliwy

   1. happy (indicative of this satisfaction)

      Miała na twarzy szczęśliwy uśmiech. ― She had a happy smile on her face.

      Antonym: nieszczęśliwy

2. happy (related to experiencing happiness)

   Miałeś szczęśliwe dzieciństwo? ― Did you have a happy childhood?

   Antonym: nieszczęśliwy

3. happy (proceeding without any problems and ending with the achievement of the intended goal)

   szczęsliwy koniec ― happy ending

   szczęsliwe zakończenie ― happy ending

   Synonym: szczęsny

   Antonym: feralny

4. lucky (being the result of a fortunate coincidence, not someone's skill or deliberate action)

   szczęśliwy traf ― lucky guess

5. lucky (one that brings or is supposed to bring something good)

   szczęśliwa liczba ― lucky number

   Synonyms: fartowny, szczęsny

   Antonyms: feralny, pechowy

• szczęśliwy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• szczęśliwy in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “szczęśliwy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SZCZĘŚLIWY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 20.11.2024
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “szczęśliwy”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “szczęśliwy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “szczęśliwy”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 589
• Jan Karłowicz (1907) “szczęśliwy”, in Jan Łoś, editors, Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 5: R, S, Ś, T, Kraków: Akademia Umiejętności, page 291