éag
Irish
Etymology
From Old Irish éc, from Proto-Celtic *ankus, from Proto-Indo-European *neḱ-. Cognate with Middle Welsh angheu with Breton ankou and with Latin nex, Ancient Greek νέκυς (nékus). Compare Scottish Gaelic eug.
Pronunciation
Verb
éag (present analytic éagann, future analytic éagfaidh, verbal noun éag, past participle éagtha)
Conjugation
conjugation of éag (first conjugation – A)
| verbal noun | éag | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | éagtha | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | éagaim | éagann tú; éagair† |
éagann sé, sí | éagaimid | éagann sibh | éagann siad; éagaid† |
a éagann; a éagas / a n-éagann* |
éagtar |
| past | d'éag mé; d'éagas / éag mé‡; éagas‡ |
d'éag tú; d'éagais / éag tú; éagais‡ |
d'éag sé, sí / éag sé, sí‡ |
d'éagamar; d'éag muid / éagamar; éag muid‡ |
d'éag sibh; d'éagabhair / éag sibh; éagabhair‡ |
d'éag siad; d'éagadar / éag siad; éagadar‡ |
a d'éag / ar éag* |
éagadh; héagadh† |
| past habitual | d'éagainn / éagainn‡; n-éagainn‡‡ |
d'éagtá / éagtá‡; n-éagtᇇ |
d'éagadh sé, sí / éagadh sé, sí‡; n-éagadh sé, s퇇 |
d'éagaimis; d'éagadh muid / éagaimis; éagadh muid‡; n-éagaimis‡‡; n-éagadh muid‡‡ |
d'éagadh sibh / éagadh sibh‡; n-éagadh sibh‡‡ |
d'éagaidís; d'éagadh siad / éagaidís; éagadh siad‡; n-éagaidís‡‡; n-éagadh siad‡‡ |
a d'éagadh / a n-éagadh* |
d'éagtaí / éagtaí‡; n-éagta퇇 |
| future | éagfaidh mé; éagfad |
éagfaidh tú; éagfair† |
éagfaidh sé, sí | éagfaimid; éagfaidh muid |
éagfaidh sibh | éagfaidh siad; éagfaid† |
a éagfaidh; a éagfas / a n-éagfaidh* |
éagfar |
| conditional | d'éagfainn / éagfainn‡; n-éagfainn‡‡ | d'éagfá / éagfá‡; n-éagfᇇ | d'éagfadh sé, sí / éagfadh sé, sí‡; n-éagfadh sé, s퇇 | d'éagfaimis; d'éagfadh muid / éagfaimis‡; éagfadh muid‡; n-éagfaimis‡‡; n-éagfadh muid‡‡ | d'éagfadh sibh / éagfadh sibh‡; n-éagfadh sibh‡‡ | d'éagfaidís; d'éagfadh siad / éagfaidís‡; éagfadh siad‡; n-éagfaidís‡‡; n-éagfadh siad‡‡ | a d'éagfadh / a n-éagfadh* |
d'éagfaí / éagfaí‡; n-éagfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go n-éaga mé; go n-éagad† |
go n-éaga tú; go n-éagair† |
go n-éaga sé, sí | go n-éagaimid; go n-éaga muid |
go n-éaga sibh | go n-éaga siad; go n-éagaid† |
— | go n-éagtar |
| past | dá n-éagainn | dá n-éagtá | dá n-éagadh sé, sí | dá n-éagaimis; dá n-éagadh muid |
dá n-éagadh sibh | dá n-éagaidís; dá n-éagadh siad |
— | dá n-éagtaí |
| imperative | ||||||||
| – | éagaim | éag | éagadh sé, sí | éagaimis | éagaigí; éagaidh† |
éagaidís | — | éagtar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Synonyms
- (die): básaigh, caill (in the autonomous), faigh bás, síothlaigh
Noun
éag m (genitive singular éaga, nominative plural éaga)
- verbal noun of éag
- death
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Synonyms
Derived terms
Mutation
| radical | eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
|---|---|---|---|
| éag | n-éag | héag | t-éag |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Ó Cuív, Brian (1968) The Irish of West Muskerry, Co. Cork: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, section 88, page 25; reprinted 1988
- ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 93
- ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 426, page 138
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “éag”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN