кыл
See also: кьил
Kyrgyz
Etymology
From Proto-Turkic *kïl (“hair”).
Cognate with Bashkir ҡыл (qıl, “hair”), Kazakh қыл (qyl), Southern Altai кыл (kïl), Turkish kıl, Yakut кыл (kıl, “hair”), Uyghur قىل (qil, “hair”), etc.
Pronunciation
- IPA(key): [qɯɫ]
Noun
кыл • (kıl) (Arabic spelling قىل)
Declension
| singular (жекелик) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| possession → case ↓ |
— | first-person singular (менин) |
second-person singular informal (сенин) |
second-person singular formal (сиздин) |
third-person singular/plural (анын/алардын) |
first-person plural (биздин) |
second-person plural informal (силердин) |
second-person plural formal (сиздердин) |
| nominative (атооч) | кыл kıl |
кылым kılım |
кылың kılıŋ |
кылыңыз kılıŋız |
кылы kılı |
кылыбыз kılıbız |
кылыңар kılıŋar |
кылыңыздар kılıŋızdar |
| genitive (илик) | кылдын kıldın |
кылымдын kılımdın |
кылыңдын kılıŋdın |
кылыңыздын kılıŋızdın |
кылынын kılının |
кылыбыздын kılıbızdın |
кылыңардын kılıŋardın |
кылыңыздардын kılıŋızdardın |
| dative (барыш) | кылга kılga |
кылыма kılıma |
кылыңа kılıŋa |
кылыңызга kılıŋızga |
кылына kılına |
кылыбызга kılıbızga |
кылыңарга kılıŋarga |
кылыңыздарга kılıŋızdarga |
| accusative (табыш) | кылды kıldı |
кылымды kılımdı |
кылыңды kılıŋdı |
кылыңызды kılıŋızdı |
кылыны kılını |
кылыбызды kılıbızdı |
кылыңарды kılıŋardı |
кылыңыздарды kılıŋızdardı |
| locative (жатыш) | кылда kılda |
кылымда kılımda |
кылыңда kılıŋda |
кылыңызда kılıŋızda |
кылында kılında |
кылыбызда kılıbızda |
кылыңарда kılıŋarda |
кылыңыздарда kılıŋızdarda |
| ablative (чыгыш) | кылдан kıldan |
кылымдан kılımdan |
кылыңдан kılıŋdan |
кылыңыздан kılıŋızdan |
кылынан kılınan |
кылыбыздан kılıbızdan |
кылыңардан kılıŋardan |
кылыңыздардан kılıŋızdardan |
| plural (көптөгөн) | ||||||||
| possession → case ↓ |
— | first-person singular (менин) |
second-person singular informal (сенин) |
second-person singular formal (сиздин) |
third-person singular/plural (анын/алардын) |
first-person plural (биздин) |
second-person plural informal (силердин) |
second-person plural formal (сиздердин) |
| nominative (атооч) | кылдар kıldar |
кылдарым kıldarım |
кылдарың kıldarıŋ |
кылдарыңыз kıldarıŋız |
кылдары kıldarı |
кылдарыбыз kıldarıbız |
кылдарыңар kıldarıŋar |
кылдарыңыздар kıldarıŋızdar |
| genitive (илик) | кылдардын kıldardın |
кылдарымдын kıldarımdın |
кылдарыңдын kıldarıŋdın |
кылдарыңыздын kıldarıŋızdın |
кылдарынын kıldarının |
кылдарыбыздын kıldarıbızdın |
кылдарыңардын kıldarıŋardın |
кылдарыңыздардын kıldarıŋızdardın |
| dative (барыш) | кылдарга kıldarga |
кылдарыма kıldarıma |
кылдарыңа kıldarıŋa |
кылдарыңызга kıldarıŋızga |
кылдарына kıldarına |
кылдарыбызга kıldarıbızga |
кылдарыңарга kıldarıŋarga |
кылдарыңыздарга kıldarıŋızdarga |
| accusative (табыш) | кылдарды kıldardı |
кылдарымды kıldarımdı |
кылдарыңды kıldarıŋdı |
кылдарыңызды kıldarıŋızdı |
кылдарыны kıldarını |
кылдарыбызды kıldarıbızdı |
кылдарыңарды kıldarıŋardı |
кылдарыңыздарды kıldarıŋızdardı |
| locative (жатыш) | кылдарда kıldarda |
кылдарымда kıldarımda |
кылдарыңда kıldarıŋda |
кылдарыңызда kıldarıŋızda |
кылдарында kıldarında |
кылдарыбызда kıldarıbızda |
кылдарыңарда kıldarıŋarda |
кылдарыңыздарда kıldarıŋızdarda |
| ablative (чыгыш) | кылдардан kıldardan |
кылдарымдан kıldarımdan |
кылдарыңдан kıldarıŋdan |
кылдарыңыздан kıldarıŋızdan |
кылдарынан kıldarınan |
кылдарыбыздан kıldarıbızdan |
кылдарыңардан kıldarıŋardan |
кылдарыңыздардан kıldarıŋızdardan |
Verb
кыл • (kıl) (Arabic spelling قىل)
- to do (to take action)
Nogai
Etymology
From Proto-Turkic *kïl.
Noun
кыл • (kıl)
References
- N. A. Baskakov, S.A Kalmykov, editor (1963), “кыл”, in Nogajsko-Russkij Slovarʹ [Nogai-Russian Dictionary], Moscow: karačajevo-čerkesskij naučno- issledovatelʹskij institut jazyka, literatury i istorii, →ISBN
Northern Altai
Etymology
From Proto-Turkic *kïl. Cognate to Khakas хыл (xıl), etc.
Noun
кыл • (kïl)
References
- N. A Baskakov, editor (1966), “кыл”, in Severnyje Dialekty Altajskovo (Ojrotskovo) Jazyka - Dialekty Černevyx Tatar (Tuba-Kiži) - Grammatičeskij Očerk i Slovarʹ [Northern Altai Dialect of Altai Language - Black Tatar Dialect (Tuba-Kiži), Grammatical text and dictionary], Moskva: glavnaja redakcija vostočnoja literatury, →ISBN, page 134
Southern Altai
Etymology
From Proto-Turkic *kïl.
Noun
кыл • (kïl)
References
- N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “кыл”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN
- Čumakajev A. E., editor (2018), “кыл”, in Altajsko-russkij slovarʹ [Altaic–Russian Dictionary], Gorno-Altaysk: NII altaistiki im. S.S. Surazakova, →ISBN
Udmurt
Etymology
From Proto-Permic *ku̇l, from Proto-Uralic *käle. Cognates include Finnish kieli and Northern Sami giella.
Permic cognates include Komi-Zyrian кыв (kyv), Komi-Permyak кыв (kyv) and Komi-Yazva көл (kål)
Pronunciation
- IPA(key): [ˈkɯ̈l]
- Rhymes: -ɯ̈l
- Hyphenation: кыл
Noun
кыл • (kyl)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | кыл kyl |
кылъёс kyljos |
| accusative | кылэз kylez |
кылъёсыз kyljosyz |
| genitive | кыллэн kyllen |
кылъёслэн kyljoslen |
| dative | кыллы kylly |
кылъёслы kyljosly |
| ablative | кыллэсь kylleś |
кылъёслэсь kyljosleś |
| instrumental | кылэн kylen |
кылъёсын kyljosyn |
| abessive | кылтэк kyltek |
кылъёстэк kyljostek |
| adverbial | кылъя kylja |
кылъёсъя kyljosja |
| inessive | кылын kylyn |
кылъёсын kyljosyn |
| illative | кылэ kyle |
кылъёсы kyljosy |
| elative | кылысь kylyś |
кылъёсысь kyljosyś |
| egressive | кылысьен kylyśjen |
кылъёсысьен kyljosyśjen |
| terminative | кылозь kyloź |
кылъёсозь kyljosoź |
| prolative | кылэтӥ kyleti |
кылъёсытӥ kyljosyti |
| allative | кыллань kyllań |
кылъёслань kyljoslań |
|
Derived terms
nouns
verbs
- кылыны (kylyny)
References
- L. E. Kirillova, L. L. Karpova, editors (2008), “кыл”, in Удмурт-ӟуч кыллюкам [Udmurt-Russian dictionary], Izhevsk: Удмуртский институт истории, языка и литературы УрО РАН, →ISBN, page 369
- T. V. Voronova, T. A. Poyarkova, editor (2012), Удмурт-ӟуч, ӟуч-удмурт кыллюкам [Udmurt-Russian, Russian-Udmurt dictionary] (overall work in Russian), Izhevsk: Книжное издательство «Удмуртия», →ISBN, page 40
- Yrjö Wichmann, Toivo Emil Uotila (1987) Mikko Korhonen, editor, Wotjakischer Wortschatz [Votyak Vocabulary] (Lexica Societatis Fenno-Ugricae; Volume 21) (overall work in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen Seura, →ISBN, →ISSN, page 110
Yakut
Etymology
From Proto-Turkic *kïl (“hair”). See Turkish kıl (“body hair”) for more cognates.
Noun
кыл • (kıl)
See also
- сиэл (siel, “mane”)