қалу

Kazakh

Alternative scripts
Arabic قالۋ
Cyrillic қалу
Latin qalu

Etymology

From Proto-Turkic *kiāl- (to stay behind, remain). Cognate with Turkish kalmak (to remain), Old Turkic 𐰴𐰞 (qal-, to be left (behind)), Old Uyghur qʾlmʾq (qalmaq, to remain), Karakhanid قَلْماقْ (qalmāq, to remain), etc.

Pronunciation

  • IPA(key): [qɑˈlʊw]

Verb

қалу • (qalu)

  1. to stay, to remain
    артта қалуartta qaluto lag behind
    алып қалуalyp qaluto abandon
    көре қалуköre qaluto notice
    жолдан қалуjoldan qaluto be late
  2. (auxillary, with (-i)) Used when a sudden action interrupts or ends an ongoing one, causing a new action to begin.
    Үйде қонақтар әңгімелесіп отырды, кенет есіктің қоңырауы шылдырлады, бәрі тына қалды.
    Üide qonaqtar äñgımelesıp otyrdy, kenet esıktıñ qoñyrauy şyldyrlady, bärı tyna qaldy.
    The guests of the house were talking, suddenly the doorbell rang and everyone fell silent.
  3. (auxillary, with (-i)) Used to show possibility of future events.
    Сен дүкенге бара қалсаң, нан ала кел.
    Sen dükeñe bara qalsañ, nan ala kel.
    If you happen to go into a store, grab some bread.
  4. (auxillary, with -іп (-ıp)) Shows non-intentional perfective actions.
    Ол дүкеннен көйлекті көріп, ұнатып қалды.
    Ol dükennen köilektı körıp, ūnatyp qaldy.
    She saw the dress in the store and ended up liking it
  5. (auxillary, with -іп (-ıp)) Shows the change of the state of the subject.
    Қатып қалды.
    Qatyp qaldy.
    It got hard.

Conjugation

Conjugation of қалу
infinitive қалу (qalu)
participle past қалған (qalğan)
future қалар (qalar)
transitory past қалатын (qalatyn)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
informal formal informal formal
мен сен сіз ол біз сендер сіздер олар
past simple қалдым (qaldym) қалдың (qaldyñ) қалдыңыз (qaldyñyz) қалды (qaldy) қалдық (qaldyq) қалдыңдар (qaldyñdar) қалдыңыздар (qaldyñyzdar) қалды (qaldy)
distant direct қалғанмын (qalğanmyn) қалғансың (qalğansyñ) қалғансыз (qalğansyz) қалған (qalğan) қалғанбыз (qalğanbyz) қалғансыңдар (qalğansyñdar) қалғансыздар (qalğansyzdar) қалған (qalğan)
indirect қалыппын (qalyppyn) қалыпсың (qalypsyñ) қалыпсыз (qalypsyz) қалыпты (qalypty) қалыппыз (qalyppyz) қалыпсыңдар (qalypsyñdar) қалыпсыздар (qalypsyzdar) қалыпты (qalypty)
habitual қалатынмын (qalatynmyn) қалатынсың (qalatynsyñ) қалатынсыз (qalatynsyz) қалатын (qalatyn) қалатынбыз (qalatynbyz) қалатынсыңдар (qalatynsyñdar) қалатынсыздар (qalatynsyzdar) қалатын (qalatyn)
present aorist қаламын (qalamyn) қаласың (qalasyñ) қаласыз (qalasyz) қалады (qalady) қаламыз (qalamyz) қаласыңдар (qalasyñdar) қаласыздар (qalasyzdar) қалады (qalady)
future presumptive қалармын (qalarmyn) қаларсың (qalarsyñ) қаларсыз (qalarsyz) қалар (qalar) қалармыз (qalarmyz) қаларсыңдар (qalarsyñdar) қаларсыздар (qalarsyzdar) қалар (qalar)
intentional қалмақпын (qalmaqpyn) қалмақсың (qalmaqsyñ) қалмақсыз (qalmaqsyz) қалмақ (qalmaq) қалмақпыз (qalmaqpyz) қалмақсың (qalmaqsyñ) қалмақсыз (qalmaqsyz) қалмақ (qalmaq)
imperative/hortative қалайын (qalaiyn) қал (qal) қалыңыз (qalyñyz) қалсын (qalsyn) қалайық (qalaiyq) қалыңдар (qalyñdar) қалыңыздар (qalyñyzdar) қалсын (qalsyn)
optative қалғым келеді (qalğym keledı) қалғың келеді (qalğyñ keledı) қалғыңыз келеді (qalğyñyz keledı) қалғысы келеді (qalğysy keledı) қалғымыз келеді (qalğymyz keledı) қалғыларың келеді (qalğylaryñ keledı) қалғыларыңыз келеді (qalğylaryñyz keledı) қалғылары келеді (qalğylary keledı)
conditional қалсам (qalsam) қалсаң (qalsañ) қалсаңыз (qalsañyz) қалса (qalsa) қалсақ (qalsaq) қалсаңдар (qalsañdar) қалсаңыздар (qalsañyzdar) қалса (qalsa)

Derived terms

  • қалдыру (qaldyru, to leave behind, to skip, to offend)
  • қалдырылған (qaldyrylğan, abandoned)