աղքատ

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian աղքատ (ałkʻat).

Pronunciation

  • (Eastern Armenian) IPA(key): /ɑχˈkʰɑt/, [ɑχkʰɑ́t]
  • (Western Armenian) IPA(key): /ɑχˈkɑd/, [ɑχkʰɑ́d]
  • Audio (Eastern Armenian):(file)

Adjective

աղքատ • (aġkʻat) (superlative ամենաաղքատ)

  1. poor, indigent
    Synonyms: չքավոր (čʻkʻavor), քյասիբ (kʻyasib)
    աղքատ մարդaġkʻat mardpoor man
  2. scant, scanty, poor, pathetic; meagre, wretched
    աղքատ բուսականությունaġkʻat busakanutʻyunsparse vegetation

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative աղքատ (aġkʻat) աղքատներ (aġkʻatner)
dative աղքատի (aġkʻati) աղքատների (aġkʻatneri)
ablative աղքատից (aġkʻaticʻ) աղքատներից (aġkʻatnericʻ)
instrumental աղքատով (aġkʻatov) աղքատներով (aġkʻatnerov)
locative աղքատում (aġkʻatum) աղքատներում (aġkʻatnerum)
definite forms
nominative աղքատը / աղքատն (aġkʻatə / aġkʻatn) աղքատները / աղքատներն (aġkʻatnerə / aġkʻatnern)
dative աղքատին (aġkʻatin) աղքատներին (aġkʻatnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative աղքատս (aġkʻats) աղքատներս (aġkʻatners)
dative աղքատիս (aġkʻatis) աղքատներիս (aġkʻatneris)
ablative աղքատիցս (aġkʻaticʻs) աղքատներիցս (aġkʻatnericʻs)
instrumental աղքատովս (aġkʻatovs) աղքատներովս (aġkʻatnerovs)
locative աղքատումս (aġkʻatums) աղքատներումս (aġkʻatnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative աղքատդ (aġkʻatd) աղքատներդ (aġkʻatnerd)
dative աղքատիդ (aġkʻatid) աղքատներիդ (aġkʻatnerid)
ablative աղքատիցդ (aġkʻaticʻd) աղքատներիցդ (aġkʻatnericʻd)
instrumental աղքատովդ (aġkʻatovd) աղքատներովդ (aġkʻatnerovd)
locative աղքատումդ (aġkʻatumd) աղքատներումդ (aġkʻatnerumd)

Noun

աղքատ • (aġkʻat)

  1. poor man, pauper

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative աղքատ (aġkʻat) աղքատներ (aġkʻatner)
dative աղքատի (aġkʻati) աղքատների (aġkʻatneri)
ablative աղքատից (aġkʻaticʻ) աղքատներից (aġkʻatnericʻ)
instrumental աղքատով (aġkʻatov) աղքատներով (aġkʻatnerov)
locative
definite forms
nominative աղքատը / աղքատն (aġkʻatə / aġkʻatn) աղքատները / աղքատներն (aġkʻatnerə / aġkʻatnern)
dative աղքատին (aġkʻatin) աղքատներին (aġkʻatnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative աղքատս (aġkʻats) աղքատներս (aġkʻatners)
dative աղքատիս (aġkʻatis) աղքատներիս (aġkʻatneris)
ablative աղքատիցս (aġkʻaticʻs) աղքատներիցս (aġkʻatnericʻs)
instrumental աղքատովս (aġkʻatovs) աղքատներովս (aġkʻatnerovs)
locative
2nd person possessive forms (your)
nominative աղքատդ (aġkʻatd) աղքատներդ (aġkʻatnerd)
dative աղքատիդ (aġkʻatid) աղքատներիդ (aġkʻatnerid)
ablative աղքատիցդ (aġkʻaticʻd) աղքատներիցդ (aġkʻatnericʻd)
instrumental աղքատովդ (aġkʻatovd) աղքատներովդ (aġkʻatnerovd)
locative

Old Armenian

Etymology

Usually derived from Proto-Indo-European *oliko-, from *h₃léyg- (indigent, needy, ill) + -ատ (-at), with such cognates as Ancient Greek ὀλίγος (olígos, few, little), λοιγός (loigós, disaster), Old Irish liach (miserable), Old Prussian licuts (little), Lithuanian liẽknas (slim), ligà (illness), Albanian lig (evil, bad).[1][2]

But Martirosyan prefers a derivation from *աղխհատ (*ałxhat, devoided of properties, having no possessions), composed of աղխ (ałx) +‎ -ատ (-at).[3]

Adjective

աղքատ • (ałkʻat)

  1. poor, indigent, needy, beggarly
  2. miserable
  3. bereft, destitute, necessitous
  4. low, humble, contemptible

Declension

i-a-type
singular plural
nominative աղքատ (ałkʻat) աղքատք (ałkʻatkʻ)
genitive աղքատի (ałkʻati) աղքատաց (ałkʻatacʻ)
dative աղքատի (ałkʻati) աղքատաց (ałkʻatacʻ)
accusative աղքատ (ałkʻat) աղքատս (ałkʻats)
ablative աղքատէ (ałkʻatē) աղքատաց (ałkʻatacʻ)
instrumental աղքատաւ (ałkʻataw) աղքատաւք = աղքատօք (ałkʻatawkʻ = ałkʻatōkʻ)
locative աղքատի (ałkʻati) աղքատս (ałkʻats)

o-type genitive աղքատոյ (ałkʻatoy) and instrumental աղքատով (ałkʻatov) are attested in the Bible translation

Noun

աղքատ • (ałkʻat)

  1. beggar, mendicant, pauper

Declension

i-a-type
singular plural
nominative աղքատ (ałkʻat) աղքատք (ałkʻatkʻ)
genitive աղքատի (ałkʻati) աղքատաց (ałkʻatacʻ)
dative աղքատի (ałkʻati) աղքատաց (ałkʻatacʻ)
accusative աղքատ (ałkʻat) աղքատս (ałkʻats)
ablative աղքատէ (ałkʻatē) աղքատաց (ałkʻatacʻ)
instrumental աղքատաւ (ałkʻataw) աղքատաւք = աղքատօք (ałkʻatawkʻ = ałkʻatōkʻ)
locative աղքատի (ałkʻati) աղքատս (ałkʻats)

o-type genitive աղքատոյ (ałkʻatoy) and instrumental աղքատով (ałkʻatov) are attested in the Bible translation

Derived terms

  • աղքատաբար (ałkʻatabar)
  • աղքատագոյն (ałkʻatagoyn)
  • աղքատազգեստեալ (ałkʻatazgesteal)
  • աղքատական (ałkʻatakan)
  • աղքատակերութիւն (ałkʻatakerutʻiwn)
  • աղքատակերպ (ałkʻatakerp)
  • աղքատակից (ałkʻatakicʻ)
  • աղքատաձեւ (ałkʻatajew)
  • աղքատամիտ (ałkʻatamit)
  • աղքատանամ (ałkʻatanam)
  • աղքատանի (ałkʻatani)
  • աղքատանոց (ałkʻatanocʻ)
  • աղքատանք (ałkʻatankʻ)
  • աղքատապէս (ałkʻatapēs)
  • աղքատասէր (ałkʻatasēr)
  • աղքատասիրութիւն (ałkʻatasirutʻiwn)
  • աղքատասնոյց (ałkʻatasnoycʻ)
  • աղքատասնութիւն (ałkʻatasnutʻiwn)
  • աղքատատեաց (ałkʻatateacʻ)
  • աղքատատեցութիւն (ałkʻatatecʻutʻiwn)
  • աղքատացուցանեմ (ałkʻatacʻucʻanem)
  • աղքատիկ (ałkʻatik)
  • աղքատիմ (ałkʻatim)
  • աղքատիմաստ (ałkʻatimast)
  • աղքատիմաց (ałkʻatimacʻ)
  • աղքատին (ałkʻatin)
  • աղքատութիւն (ałkʻatutʻiwn)
  • աղքատսիրութիւն (ałkʻatsirutʻiwn)
  • աղքատօրէն (ałkʻatōrēn)

Descendants

  • Armenian: աղքատ (aġkʻat)
  • Old Georgian: ალქატი (alkaṭi)

References

  1. ^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 36–37
  2. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “աղքատ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  3. ^ Martirosyan, Hrach (2010) “aɫk‘at”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 42

Further reading

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “աղքատ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “աղքատ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy