խանդ

Armenian

Etymology

From Old Armenian խանդ (xand); see there for more.

Pronunciation

Noun

խանդ • (xand)

  1. jealousy
  2. enthusiasm; eagerness; fervency

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative խանդ (xand) խանդեր (xander)
dative խանդի (xandi) խանդերի (xanderi)
ablative խանդից (xandicʻ) խանդերից (xandericʻ)
instrumental խանդով (xandov) խանդերով (xanderov)
locative խանդում (xandum) խանդերում (xanderum)
definite forms
nominative խանդը / խանդն (xandə / xandn) խանդերը/խանդերն (xanderə/xandern)
dative խանդին (xandin) խանդերին (xanderin)
1st person possessive forms (my)
nominative խանդս (xands) խանդերս (xanders)
dative խանդիս (xandis) խանդերիս (xanderis)
ablative խանդիցս (xandicʻs) խանդերիցս (xandericʻs)
instrumental խանդովս (xandovs) խանդերովս (xanderovs)
locative խանդումս (xandums) խանդերումս (xanderums)
2nd person possessive forms (your)
nominative խանդդ (xandd) խանդերդ (xanderd)
dative խանդիդ (xandid) խանդերիդ (xanderid)
ablative խանդիցդ (xandicʻd) խանդերիցդ (xandericʻd)
instrumental խանդովդ (xandovd) խանդերովդ (xanderovd)
locative խանդումդ (xandumd) խանդերումդ (xanderumd)

Old Armenian

Alternative forms

  • խանտ (xant)

Etymology

Perhaps from Proto-Indo-European *(s)kand- and cognate with Ancient Greek κάνδαρος (kándaros, charcoal), Sanskrit चन्द्र (candrá, shining), Latin candeo. Related to խանձեմ (xanjem). See also շանթ (šantʻ).

Noun

խանդ • (xand)

  1. strong emotion (with love, mercy, envy or other passions)
    խանդ առնելxand aṙnelto despise, to reproach, to contemn

Declension

i-type
singular plural
nominative խանդ (xand) խանդք (xandkʻ)
genitive խանդի (xandi) խանդից (xandicʻ)
dative խանդի (xandi) խանդից (xandicʻ)
accusative խանդ (xand) խանդս (xands)
ablative խանդէ (xandē) խանդից (xandicʻ)
instrumental խանդիւ (xandiw) խանդիւք (xandiwkʻ)
locative խանդի (xandi) խանդս (xands)
o-type
singular plural
nominative խանդ (xand) խանդք (xandkʻ)
genitive խանդոյ (xandoy) խանդոց (xandocʻ)
dative խանդոյ (xandoy) խանդոց (xandocʻ)
accusative խանդ (xand) խանդս (xands)
ablative խանդոյ (xandoy) խանդոց (xandocʻ)
instrumental խանդով (xandov) խանդովք (xandovkʻ)
locative խանդ (xand) խանդս (xands)

Derived terms

  • խանդագորով (xandagorov)
  • խանդակաթ (xandakatʻ)
  • խանդակաթիմ (xandakatʻim)
  • խանդաղակաթ (xandałakatʻ)
  • խանդաղական (xandałakan)
  • խանդաղանք (xandałankʻ)
  • խանդաղատ (xandałat)
  • խանդաղատագին (xandałatagin)
  • խանդաղատագոյն (xandałatagoyn)
  • խանդաղատալի (xandałatali)
  • խանդաղատական (xandałatakan)
  • խանդաղատակից (xandałatakicʻ)
  • խանդաղատանք (xandałatankʻ)
  • խանդաղատելի (xandałateli)
  • խանդաղատեմ (xandałatem)
  • խանդաղատեցուցանեմ (xandałatecʻucʻanem)
  • խանդաղատիմ (xandałatim)
  • խանդաղատութիւն (xandałatutʻiwn)
  • խանդաղեալ (xandałeal)
  • խանդամ (xandam)
  • խանդանք (xandankʻ)
  • խանդացուցանեմ (xandacʻucʻanem)
  • խանդեղութիւն (xandełutʻiwn)
  • խանդեմ (xandem)
  • խանդութիւն (xandutʻiwn)
  • խանտածութիւն (xantacutʻiwn)
  • խանտամ (xantam)
  • խանտանք (xantankʻ)
  • խանտացուցիչ (xantacʻucʻičʻ)
  • խանտաւորութիւն (xantaworutʻiwn)

Descendants

  • Armenian: խանդ (xand)

References

  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “խանդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խանդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խանդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  • Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 326