مردانه
See also: مردانہ
Ottoman Turkish
Etymology 1
Borrowed from Persian مردانه (mardâne, “manly, masculine”), from مرد (mard, “man”) + ـانه (-âne).
Adjective
مردانه • (merdane)
- masculine, manly, male, of or pertaining to the male gender
- manly, virile, having characteristics associated with being male
- Synonym: ذكر (zeker)
Derived terms
- مردانكی (merdanegî, “manliness”)
- مردانه زنانه (merdane zenane, “kind of slipper for women”)
- مردانه سركردان (merdane ser gerdan, “a type of slipper”)
- مردانهلك (merdanelik, “bravery, courage”)
Descendants
- Turkish: merdane
- → Armenian: մէրտանէ (mērtanē)
Further reading
click to expand
- Barbier de Meynard, Charles (1886) “مردانه”, in Dictionnaire turc-français, volume II, Paris: E. Leroux, page 751
- Çağbayır, Yaşar (2007) “merdane2”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 3149
- Devellioğlu, Ferit (1962) “merdâne”, in Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat[1] (in Turkish), Istanbul: Türk Dil Kurumu, page 740
- Kélékian, Diran (1911) “مردانه”, in Dictionnaire turc-français[2] (in French), Constantinople: Mihran, page 1148
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Virilis”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[3], Vienna, column 1769
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “مردانه”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[4], Vienna, column 4567
- Nişanyan, Sevan (2002–) “merdane2”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “مردانه”, in A Turkish and English Lexicon[5], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1808
Etymology 2
Borrowed from Persian وردانه (vardâne, “rolling pin”) with a change of initial consonant, itself from Proto-Iranian *wart- (“to turn”). See Armenian գրտնակ (grtnak) for more.
Noun
مردانه • (merdane) (definite accusative مردانهیی (merdaneyi), plural مردانهلر (merdaneler))
- roller, cylinder, any rotating cylindrical device that is part of a machine
- Synonyms: اسطوانه (üstüvâne), سلندر (silindir)
- rolling pin, a cylinder with a handle at each end used to flatten dough
- printing roll, a roll carrying a printing form or being itself the printing form
- rolling press, a hand press or calender that operates by means of rollers
- club, any stick-like plaything used in athletic exercises or by jugglers
Descendants
- Turkish: merdane, merdene
- → Armenian: մէրտէնէ (mērtēnē)
- → Bulgarian: мердене́ (merdené)
- → Romanian: merdenea
Further reading
click to expand
- Barbier de Meynard, Charles (1886) “مردانه”, in Dictionnaire turc-français, volume II, Paris: E. Leroux, page 751
- Çağbayır, Yaşar (2007) “merdane2”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 3149
- Kélékian, Diran (1911) “مردانه”, in Dictionnaire turc-français[6] (in French), Constantinople: Mihran, page 1148
- Nişanyan, Sevan (2002–) “merdane1”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “مردانه”, in A Turkish and English Lexicon[7], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1808
Persian
Alternative forms
- مردونه (mardune) (colloquial Tehrani)
Etymology
From مرد (mard) + ـانه (-âne).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /maɾ.daː.ˈna/
- (Dari, formal) IPA(key): [mäɾ.d̪ɑː.nǽ]
- (Iran, formal) IPA(key): [mæɹ.d̪ɒː.né]
- (Tajik, formal) IPA(key): [mäɾ.d̪ɔ.nǽ]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | mardāna |
| Dari reading? | mardāna |
| Iranian reading? | mardâne |
| Tajik reading? | mardona |
Adjective
مردانه • (mardâne) (comparative مردانهتَر, superlative مردانهتَرین)
| Dari | مردانه |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | мардона |
- manly
- این کیکاوس سپاه سالاری بود نام او رستم بن دستان و این رستم مردی بود که از جهان از او مردانه تر نبود
- ēn Kay Kāvus sepāh sālārē būd nām ī ōy Rostam bin Dastān o ēn Rostam mardē būd ke az jahān az ōy mardāneh tar na būd
- Kay Kavus had an army commander by the name of Rostam son of Dastān and no man in the world was manlier than him.
- ēn Kay Kāvus sepāh sālārē būd nām ī ōy Rostam bin Dastān o ēn Rostam mardē būd ke az jahān az ōy mardāneh tar na būd
- این کیکاوس سپاه سالاری بود نام او رستم بن دستان و این رستم مردی بود که از جهان از او مردانه تر نبود
- masculine
Inflection
| bare | مردانه (mardâné) |
|---|---|
| ezâfe | مردانهٔ (mardâné-ye) |
| marked indefinite or relative definite |
مردانهای (mardâné-i) |
| singular | plural | |
|---|---|---|
| 1st person (“my, our”) |
مردانهام (mardâné-am, mardunám△) | مردانهمان (mardâné-ye-mân, marduné-mân, mardunámun△) |
| 2nd person (“your”) |
مردانهات (mardâné-at, mardunát△) | مردانهتان (mardâné-ye-tân, marduné-tân, mardunátun△) |
| 3rd person (“his, her, its, their”) |
مردانهاش (mardâné-aš, mardunáš△) | مردانهشان (mardâné-ye-šân, marduné-šân, mardunášun△) |
△ Colloquial.
| singular | plural | |
|---|---|---|
| 1st person (“I am, we are”) |
مردانهام، مردانهام، مردانم△ (mardâné-am, mardânám△) | مردانهایم (mardâné-im) |
| 2nd person (“you are”) |
مردانهای (mardâné-i) | مردانهاید، مردانهاین△ (mardâné-id, mardâné-in△) |
| 3rd person (“he/she/it is, they are”) |
مردانه است، مردانهئه، مردانس△ (mardâné ast, mardâné-e, mardânás△) | مردانهاند، مردانهان، مردانن△ (mardâné-and, mardâné-an, mardânán△) |
△ Colloquial.
Derived terms
- مردانگی (mardânegi)