چیقمق
Old Anatolian Turkish
Etymology
From Proto-Turkic *čïk- (“to go out”).
Verb
چِیقْمَقْ • (çıqmaq)
- (intransitive) to exit
Descendants
Ottoman Turkish
Alternative forms
- چقمق (çıkmak)
Etymology
Inherited from Old Anatolian Turkish چِیقْمَقْ (çıqmaq), from Proto-Turkic *čïk- (“to go out”). Cognate with Azerbaijani çıxmaq, Bashkir сығыу (sığıw), Kazakh шығу (şyğu), Kyrgyz чыгуу (cıguu), Turkmen çykmak, Uyghur چىقماق (chiqmaq) and Uzbek chiqmoq.
Verb
چیقمق • (çıkmak) (third-person singular aorist چیقار (çıkar))
- (intransitive) to exit, go out, to go away from a place or situation
- (intransitive) to spring up, pop up, to appear suddenly or come rapidly into existence
- (intransitive) to set forth, to start on a journey
- 1927 October, Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk[1], page 5:
- ۱۳۳۵ سنهسی مایسنك ۱۹ نجی كونی صامسونه چیقدم.
- 1335 senesi mayısın 19'uncu günü Samsun'a çıktım
- (please add an English translation of this quotation)
- On the 19th of May in the year 1335, I landed in Samsun.
Derived terms
- چیقار (çıkar, “that issues, goes forth”)
- چیقش (çıkış, “a manner of coming out”)
- چیقشمق (çıkışmak, “to enter into competion or rivalry”)
- چیقم (çıkım, “a single effort of going out”)
- چیقماز (çıkmaz, “that does not go out”)
- چیقمه (çıkma, “act of coming or going out”)
- چیقینتی (çıkıntı, “projection”)
Descendants
- Turkish: çıkmak
Further reading
- Barbier de Meynard, Charles (1881) “چیقمق”, in Dictionnaire turc-français, volume I, Paris: E. Leroux, page 625
- Çağbayır, Yaşar (2007) “çıkmak1”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 960
- Hindoglu, Artin (1838) “چقمق”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[2], Vienna: F. Beck, page 185a
- Kélékian, Diran (1911) “چیقمق”, in Dictionnaire turc-français[3] (in French), Constantinople: Mihran, page 487
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Exire”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[4], Vienna, column 508
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “چقمق”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[5], Vienna, columns 1627-1628
- Nişanyan, Sevan (2002–) “çık-”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “چیقمق”, in A Turkish and English Lexicon[6], Constantinople: A. H. Boyajian, page 745