کره
Khalaj
Noun
کَره (kara, kərə) (definite accusative کَرهنی or کَرهنؽ, plural کَرهلَر or کَرهلار)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | کره | کرهلار |
| genitive | کرهݧ | کرهلارؽݧ |
| dative | کرهقا | کرهلارقا |
| definite accusative | کرهݧ | کرهلارؽ |
| locative | کرهچا | کرهلارچا |
| ablative | کرهدا | کرهلاردا |
| instrumental | کرهلا | کرهلارلا |
| equative | کرهوارا | کرهلاروارا |
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | کره | کرهلَر |
| genitive | کرهݧ | کرهلَریݧ |
| dative | کرهکه | کرهلَرکه |
| definite accusative | کرهݧ | کرهلَری |
| locative | کرهچه | کرهلَرچه |
| ablative | کرهده | کرهلَرده |
| instrumental | کرهله | کرهلَرله |
| equative | کرهوارا | کرهلَروارا |
Persian
Etymology 1
From Middle Persian *karag. Related to Middle Armenian կարագ (karag) and Arabic كَرَج (karaj).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /ka.ˈɾa/
- (Dari, formal) IPA(key): [kʰä.ɾǽ]
- (Iran, formal) IPA(key): [kʰʲæ.ɹé]
- (Tajik, formal) IPA(key): [kʰä.ɾǽ]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | kara |
| Dari reading? | kara |
| Iranian reading? | kare |
| Tajik reading? | kara |
Noun
کره • (kare) (plural کرهها)
- butter
- کره تازه ― kare-ye tâze ― fresh butter
- mouldiness, mustiness
Derived terms
- کرهای (kare-'i)
- کره گیری (kare giri)
- کره ساز (kare sâz)
- کره سازی (kare sâzi)
Descendants
Etymology 2
Borrowed from Arabic كُرَة (kura).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /ku.ˈɾa/
- (Dari, formal) IPA(key): [kʰʊ.ɾǽ]
- (Iran, formal) IPA(key): [kʰo.ɹé]
- (Tajik, formal) IPA(key): [kʰu.ɾǽ]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | kura |
| Dari reading? | kura |
| Iranian reading? | kore |
| Tajik reading? | kura |
Noun
کره • (kore) (plural کرات (korât), or کرهها)
Derived terms
- خاککره (xâk-kore, “geosphere”)
- زیستکره (zist-kore, “biosphere”)
- سنگکره (sang-kore, “lithosphere”)
- نیمکره (nimkore, “hemisphere”)
- کره زمین (kore-ye zamin, “planet earth”)
Etymology 3
From Middle Persian [script needed] (kwlk' /kurrag/, “colt”), from Old Iranian *kurna-ka-, a derivative of the Proto-Iranian root which gave Bakhtiari کر (kowr), Northern Kurdish kur (“boy, son”). Cognate with Northern Kurdish kurrik, Zazaki kurrî, kirrêk, kirri, kurik, kurrik, Talysh kırə, and akin to Middle Armenian քուռակ (kʻuṙak), Armenian քուռակ (kʻuṙak), քուռիկ (kʻuṙik), Aghwan 𐕣𐕒𐕡𐕙𐕒𐕡𐕄 (kuruḳ), Georgian ქორაკი (koraḳi), ქორა (kora), კურაკი (ḳuraḳi), კურატი (ḳuraṭi), კურიჰკაჲ (ḳurihḳay), კურიკაჲ (ḳuriḳay), კურია (ḳuria), ქვირანაჸი (kviranaʾi), ქვირა (kvira), კურო (ḳuro), Arabic كُرَّج (kurraj), Iranian borrowings.
Ultimately perhaps inherited from Proto-Indo-European and cognate with Hittite [script needed] (kurka-, “foal, colt”), Hesychian Ancient Greek κύρνος (kúrnos, “bastard son”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /kuɾ.ˈɾa/
- (Dari, formal) IPA(key): [kʰʊr.rǽ]
- (Iran, formal) IPA(key): [kʰoɹ.ɹé]
- (Tajik, formal) IPA(key): [kʰuɾ.ɾǽ]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | kurra |
| Dari reading? | kurra |
| Iranian reading? | korre |
| Tajik reading? | kurra |
Noun
کره • (korre) (plural کرهها)
Derived terms
- کره اسب (korre asb)
References
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “քուռակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 594
- Bielmeier, Roland (1993) “Das Alanische bei Tzetzes”, in W. Skalmowski and A. van Tongerloo, editors, Medioiranica: Proceedings of the International Colloquium organized by the Katholieke Universiteit Leuven from the 21st to 23rd of May 1990 (in German), Leuven: Peeters, pages 14–15, footnote 15
- Edelʹman, D. I. (2011) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume IV, Moscow: Vostochnaya Literatura, page 375
- Puhvel, Jaan (1997) “kurka-”, in Hittite Etymological Dictionary (Trends in linguistics. Documentation; 14), volume 4, Berlin, New York: Mouton de Gruyter, pages 267–268
Etymology 4
Borrowed from Arabic كَرْه (karh).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /ˈkaɾh/
- (Dari, formal) IPA(key): [kʰäɾʰ]
- (Iran, formal) IPA(key): [kʰʲæɹʰ]
- (Tajik, formal) IPA(key): [kʰäɾʰ]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | karh |
| Dari reading? | karh |
| Iranian reading? | karh |
| Tajik reading? | karh |
Noun
کره • (karh)
Related terms
- کرهاً (karhan, “reluctantly”)
Etymology 5
Pronunciation
- (Iran, formal) IPA(key): [kʰo.ɹe]
| Readings | |
|---|---|
| Iranian reading? | kore |
Proper noun
کُرِه • (kore)
Derived terms
- کُرِهای (kore'i, “Korean”)
- جُمْهوریِ دِموکْراتیکِ خَلْقِ کُرِه (jomhuri-ye demokrâtik-e xâlq-e kore)
- جُمْهوریِ کُرِه (jomhuri-ye kore)
- شِبْهِجَزیرِهٔ کُرِه (šebh-e-jazire-ye kore)
- کُرِهٔ جُنوبی (kore-ye jonubi)
- کُرِهٔ شُمالی (kore-ye šomâli)