आवर्त

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit आवर्त (āvarta), from the root वृत् (vṛt, “turn”).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /ɑː.ʋəɾt̪/, [äː.ʋɐɾt̪]

Adjective

आवर्त • (āvart) (indeclinable)

rotated, turned
periodic

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

আৱৰ্ত (Assamese script)
ᬆᬯᬃᬢ (Balinese script)
আবর্ত (Bengali script)
𑰁𑰪𑰨𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
𑀆𑀯𑀭𑁆𑀢 (Brahmi script)
အာဝရ်္တ (Burmese script)
આવર્ત (Gujarati script)
ਆਵਰ੍ਤ (Gurmukhi script)
𑌆𑌵𑌰𑍍𑌤 (Grantha script)
ꦄꦴꦮꦂꦠ (Javanese script)
𑂄𑂫𑂩𑂹𑂞 (Kaithi script)
ಆವರ್ತ (Kannada script)
អាវត៌ (Khmer script)
ອາວຣ຺ຕ (Lao script)
ആവര്ത (Malayalam script)
ᠠ᠎᠊ᠠᠸᠠᡵᢠᠠ (Manchu script)
𑘁𑘪𑘨𑘿𑘝 (Modi script)
ᠠᢗᠸᠠᠷᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦡𑧊𑧈𑧠𑦽 (Nandinagari script)
𑐁𑐰𑐬𑑂𑐟 (Newa script)
ଆଵର୍ତ (Odia script)
ꢃꢮꢬ꣄ꢡ (Saurashtra script)
𑆄𑆮𑆫𑇀𑆠 (Sharada script)
𑖁𑖪𑖨𑖿𑖝 (Siddham script)
ආවර්‍ත (Sinhalese script)
𑩐𑩛𑩾𑩼 𑪙𑩫 (Soyombo script)
𑚁𑚦𑚤𑚶𑚙 (Takri script)
ஆவர்த (Tamil script)
ఆవర్త (Telugu script)
อาวรฺต (Thai script)
ཨཱ་ཝ་རྟ (Tibetan script)
𑒂𑒫𑒩𑓂𑒞 (Tirhuta script)
𑨀𑨊𑨭𑨫𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

Compound of आ (ā) +‎ वर्त (varta)

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɑː.ʋɐɾ.tɐ́/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɑː.ʋɐɾ.t̪ɐ/

Noun

आवर्त • (āvarta) stem, m

whirlpool
a crowded place where many men live together

Declension

Masculine a-stem declension of आवर्त
	singular	dual	plural
nominative	आवर्तः (āvartaḥ)	आवर्तौ (āvartau) आवर्ता¹ (āvartā¹)	आवर्ताः (āvartāḥ) आवर्तासः¹ (āvartāsaḥ¹)
accusative	आवर्तम् (āvartam)	आवर्तौ (āvartau) आवर्ता¹ (āvartā¹)	आवर्तान् (āvartān)
instrumental	आवर्तेन (āvartena)	आवर्ताभ्याम् (āvartābhyām)	आवर्तैः (āvartaiḥ) आवर्तेभिः¹ (āvartebhiḥ¹)
dative	आवर्ताय (āvartāya)	आवर्ताभ्याम् (āvartābhyām)	आवर्तेभ्यः (āvartebhyaḥ)
ablative	आवर्तात् (āvartāt)	आवर्ताभ्याम् (āvartābhyām)	आवर्तेभ्यः (āvartebhyaḥ)
genitive	आवर्तस्य (āvartasya)	आवर्तयोः (āvartayoḥ)	आवर्तानाम् (āvartānām)
locative	आवर्ते (āvarte)	आवर्तयोः (āvartayoḥ)	आवर्तेषु (āvarteṣu)
vocative	आवर्त (āvarta)	आवर्तौ (āvartau) आवर्ता¹ (āvartā¹)	आवर्ताः (āvartāḥ) आवर्तासः¹ (āvartāsaḥ¹)

¹Vedic

Derived terms

आर्यावर्त (āryāvarta)

Descendants

Pali: āvaṭṭa
Prakrit: 𑀆𑀯𑀢𑁆𑀢 (āvatta), 𑀆𑀯𑀝𑁆𑀝 (āvaṭṭa)
- Central:
  - Sauraseni Prakrit:
    - Gujarati: આઁટો (ām̐ṭo)
- Eastern:
  - Magadhi Prakrit:
    - Assamese: আউটি (auti)
- Southern:
  - Helu Prakrit:
    - Dhivehi: އަވަށް (avaṣ̊)
    - Sinhalese: අවට (awaṭa)
  - Maharastri Prakrit:
    - Marathi: आटा (āṭā)
→ Hindustani: āvart
- Hindi: आवर्त
- Urdu: آوَرت (āvart)

References

Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “avarta”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 64