करण
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit करण (karaṇa).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /kə.ɾəɳ/, [kɐ.ɾɐ̃ɳ]
Noun
करण • (karaṇ) m
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | करण karaṇ |
करण karaṇ |
| oblique | करण karaṇ |
करणों karaṇõ |
| vocative | करण karaṇ |
करणो karaṇo |
Derived terms
- अनुकरण (anukraṇ)
- अनुलिपिकरण (anulipikraṇ)
- अलंकरण (alaṅkraṇ)
- अस्वीकरण (asvīkraṇ)
- उद्योगीकरण (udyogīkraṇ)
- एकीकरण (ekīkraṇ)
- केंन्द्रीकरण (kẽndrīkraṇ)
- नवीकरण (navīkraṇ)
References
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “करण”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
Pali
Alternative forms
Alternative scripts
Noun
करण n
- Devanagari script form of karaṇa
Declension
Declension table of "करण" (neuter)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | करणं (karaṇaṃ) | करणानि (karaṇāni) |
| Accusative (second) | करणं (karaṇaṃ) | करणानि (karaṇāni) |
| Instrumental (third) | करणेन (karaṇena) | करणेहि (karaṇehi) or करणेभि (karaṇebhi) |
| Dative (fourth) | करणस्स (karaṇassa) or करणाय (karaṇāya) or करणत्थं (karaṇatthaṃ) | करणानं (karaṇānaṃ) |
| Ablative (fifth) | करणस्मा (karaṇasmā) or करणम्हा (karaṇamhā) or करणा (karaṇā) | करणेहि (karaṇehi) or करणेभि (karaṇebhi) |
| Genitive (sixth) | करणस्स (karaṇassa) | करणानं (karaṇānaṃ) |
| Locative (seventh) | करणस्मिं (karaṇasmiṃ) or करणम्हि (karaṇamhi) or करणे (karaṇe) | करणेसु (karaṇesu) |
| Vocative (calling) | करण (karaṇa) | करणानि (karaṇāni) |
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- কৰণ (Assamese script)
- ᬓᬭᬡ (Balinese script)
- করণ (Bengali script)
- 𑰎𑰨𑰜 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑀭𑀡 (Brahmi script)
- ကရဏ (Burmese script)
- કરણ (Gujarati script)
- ਕਰਣ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑌰𑌣 (Grantha script)
- ꦏꦫꦟ (Javanese script)
- 𑂍𑂩𑂝 (Kaithi script)
- ಕರಣ (Kannada script)
- ករណ (Khmer script)
- ກຣຓ (Lao script)
- കരണ (Malayalam script)
- ᡬᠠᡵᠠᢏᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘨𑘜 (Modi script)
- ᢉᠠᠷᠠᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧈𑦼 (Nandinagari script)
- 𑐎𑐬𑐞 (Newa script)
- କରଣ (Odia script)
- ꢒꢬꢠ (Saurashtra script)
- 𑆑𑆫𑆟 (Sharada script)
- 𑖎𑖨𑖜 (Siddham script)
- කරණ (Sinhalese script)
- 𑩜𑩼𑩪 (Soyombo script)
- 𑚊𑚤𑚘 (Takri script)
- கரண (Tamil script)
- కరణ (Telugu script)
- กรณ (Thai script)
- ཀ་ར་ཎ (Tibetan script)
- 𑒏𑒩𑒝 (Tirhuta script)
- 𑨋𑨫𑨘 (Zanabazar Square script)
Etymology
Derived from the root कृ (kṛ) + -अन (-ana).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kɐ́.ɾɐ.ɳɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɐ.ɾɐ.ɳɐ/
Adjective
करण • (karaṇa) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | करणः (karaṇaḥ) | करणौ (karaṇau) करणा¹ (karaṇā¹) |
करणाः (karaṇāḥ) करणासः¹ (karaṇāsaḥ¹) |
| accusative | करणम् (karaṇam) | करणौ (karaṇau) करणा¹ (karaṇā¹) |
करणान् (karaṇān) |
| instrumental | करणेन (karaṇena) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणैः (karaṇaiḥ) करणेभिः¹ (karaṇebhiḥ¹) |
| dative | करणाय (karaṇāya) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| ablative | करणात् (karaṇāt) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| genitive | करणस्य (karaṇasya) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणानाम् (karaṇānām) |
| locative | करणे (karaṇe) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणेषु (karaṇeṣu) |
| vocative | करण (karaṇa) | करणौ (karaṇau) करणा¹ (karaṇā¹) |
करणाः (karaṇāḥ) करणासः¹ (karaṇāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | करणी (karaṇī) | करण्यौ (karaṇyau) करणी¹ (karaṇī¹) |
करण्यः (karaṇyaḥ) करणीः¹ (karaṇīḥ¹) |
| accusative | करणीम् (karaṇīm) | करण्यौ (karaṇyau) करणी¹ (karaṇī¹) |
करणीः (karaṇīḥ) |
| instrumental | करण्या (karaṇyā) | करणीभ्याम् (karaṇībhyām) | करणीभिः (karaṇībhiḥ) |
| dative | करण्यै (karaṇyai) | करणीभ्याम् (karaṇībhyām) | करणीभ्यः (karaṇībhyaḥ) |
| ablative | करण्याः (karaṇyāḥ) करण्यै² (karaṇyai²) |
करणीभ्याम् (karaṇībhyām) | करणीभ्यः (karaṇībhyaḥ) |
| genitive | करण्याः (karaṇyāḥ) करण्यै² (karaṇyai²) |
करण्योः (karaṇyoḥ) | करणीनाम् (karaṇīnām) |
| locative | करण्याम् (karaṇyām) | करण्योः (karaṇyoḥ) | करणीषु (karaṇīṣu) |
| vocative | करणि (karaṇi) | करण्यौ (karaṇyau) करणी¹ (karaṇī¹) |
करण्यः (karaṇyaḥ) करणीः¹ (karaṇīḥ¹) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | करणम् (karaṇam) | करणे (karaṇe) | करणानि (karaṇāni) करणा¹ (karaṇā¹) |
| accusative | करणम् (karaṇam) | करणे (karaṇe) | करणानि (karaṇāni) करणा¹ (karaṇā¹) |
| instrumental | करणेन (karaṇena) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणैः (karaṇaiḥ) करणेभिः¹ (karaṇebhiḥ¹) |
| dative | करणाय (karaṇāya) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| ablative | करणात् (karaṇāt) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| genitive | करणस्य (karaṇasya) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणानाम् (karaṇānām) |
| locative | करणे (karaṇe) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणेषु (karaṇeṣu) |
| vocative | करण (karaṇa) | करणे (karaṇe) | करणानि (karaṇāni) करणा¹ (karaṇā¹) |
- ¹Vedic
Noun
करण • (karaṇa) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | करणः (karaṇaḥ) | करणौ (karaṇau) करणा¹ (karaṇā¹) |
करणाः (karaṇāḥ) करणासः¹ (karaṇāsaḥ¹) |
| accusative | करणम् (karaṇam) | करणौ (karaṇau) करणा¹ (karaṇā¹) |
करणान् (karaṇān) |
| instrumental | करणेन (karaṇena) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणैः (karaṇaiḥ) करणेभिः¹ (karaṇebhiḥ¹) |
| dative | करणाय (karaṇāya) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| ablative | करणात् (karaṇāt) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| genitive | करणस्य (karaṇasya) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणानाम् (karaṇānām) |
| locative | करणे (karaṇe) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणेषु (karaṇeṣu) |
| vocative | करण (karaṇa) | करणौ (karaṇau) करणा¹ (karaṇā¹) |
करणाः (karaṇāḥ) करणासः¹ (karaṇāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- → Arabic: كَرَّانِيّ (karrāniyy)
- → Malay: kerani / کراني, Malay: kerana
- → Tamil: கிரானி (kirāṉi)
Noun
करण • (karaṇa) stem, n
- the act of making, doing, producing, effecting
- act, deed
- action, especially a religious one
- the special business of any tribe or caste
- calculation, especially an astronomical one
- an astrological division of the day
- (linguistics) pronunciation, articulation
- (grammar) a sound or word as an independent part of speech
- the posture of an ascetic
- a posture in sexual intercourse
- instrument, means of action
- an organ of sense or of speech
- (law) instrument, document, bond
- (grammar) the means or instrument by which an action is effected, the idea expressed by the instrumental case, instrumentality
- spell, charm
- rhythm, time
- body
- field
- mind, heart
- grain
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | करणम् (karaṇam) | करणे (karaṇe) | करणानि (karaṇāni) करणा¹ (karaṇā¹) |
| accusative | करणम् (karaṇam) | करणे (karaṇe) | करणानि (karaṇāni) करणा¹ (karaṇā¹) |
| instrumental | करणेन (karaṇena) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणैः (karaṇaiḥ) करणेभिः¹ (karaṇebhiḥ¹) |
| dative | करणाय (karaṇāya) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| ablative | करणात् (karaṇāt) | करणाभ्याम् (karaṇābhyām) | करणेभ्यः (karaṇebhyaḥ) |
| genitive | करणस्य (karaṇasya) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणानाम् (karaṇānām) |
| locative | करणे (karaṇe) | करणयोः (karaṇayoḥ) | करणेषु (karaṇeṣu) |
| vocative | करण (karaṇa) | करणे (karaṇe) | करणानि (karaṇāni) करणा¹ (karaṇā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- उपकरण (upakaraṇa)
Descendants
References
- Potet, Jean-Paul G. (2013) Arabic and Persian Loanwords in Tagalog, Lulu Press, →ISBN, page 383
- Monier Williams (1899) “करण”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0254.
Further reading
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “karaṇa”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.