द्युम्न
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- দ্যুম্ন (Assamese script)
- ᬤ᭄ᬬᬸᬫ᭄ᬦ (Balinese script)
- দ্যুম্ন (Bengali script)
- 𑰟𑰿𑰧𑰲𑰦𑰿𑰡 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑁆𑀬𑀼𑀫𑁆𑀦 (Brahmi script)
- ဒျုမ္န (Burmese script)
- દ્યુમ્ન (Gujarati script)
- ਦ੍ਯੁਮ੍ਨ (Gurmukhi script)
- 𑌦𑍍𑌯𑍁𑌮𑍍𑌨 (Grantha script)
- ꦢꦾꦸꦩ꧀ꦤ (Javanese script)
- 𑂠𑂹𑂨𑂳𑂧𑂹𑂢 (Kaithi script)
- ದ್ಯುಮ್ನ (Kannada script)
- ទ្យុម្ន (Khmer script)
- ທ຺ຍຸມ຺ນ (Lao script)
- ദ്യുമ്ന (Malayalam script)
- ᡩᠶᡠᠮᠨᠠ (Manchu script)
- 𑘟𑘿𑘧𑘳𑘦𑘿𑘡 (Modi script)
- ᢑᠶ᠋ᠤᠮᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦿𑧠𑧇𑧔𑧆𑧠𑧁 (Nandinagari script)
- 𑐡𑑂𑐫𑐸𑐩𑑂𑐣 (Newa script)
- ଦ୍ଯୁମ୍ନ (Odia script)
- ꢣ꣄ꢫꢸꢪ꣄ꢥ (Saurashtra script)
- 𑆢𑇀𑆪𑆶𑆩𑇀𑆤 (Sharada script)
- 𑖟𑖿𑖧𑖲𑖦𑖿𑖡 (Siddham script)
- ද්යුම්න (Sinhalese script)
- 𑩭 𑪙𑩻𑩒𑩴 𑪙𑩯 (Soyombo script)
- 𑚛𑚶𑚣𑚰𑚢𑚶𑚝 (Takri script)
- த்³யும்ந (Tamil script)
- ద్యుమ్న (Telugu script)
- ทฺยุมฺน (Thai script)
- དྱུ་མྣ (Tibetan script)
- 𑒠𑓂𑒨𑒳𑒧𑓂𑒢 (Tirhuta script)
- 𑨛𑩇𑨪𑨃𑨢𑩇𑨝 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *dyumnám, from *dyā́wš (“sky, heaven”), from Proto-Indo-European *dyḗws. Cognate with Avestan 𐬛𐬌𐬎𐬎𐬀𐬨𐬥𐬀 (diuuamna).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /djum.nɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /d̪jum.n̪ɐ/
Noun
द्युम्न • (dyumná) stem, n
- splendour, glory, majesty, power, strength
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 8.19.15:
- तद॑ग्ने द्यु॒म्नमा भ॑र॒ यत्सा॒सह॒त्सद॑ने॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म्।
म॒न्युं जन॑स्य दू॒ढ्यः॑॥- tádagne dyumnámā́ bhara yátsāsáhatsádane káṃ cidatríṇam.
manyúṃ jánasya dūḍhyàḥ. - Bestow upon us, Agni, that power which may overcome any cannibal entering into our abode and the wrath of any malignant being.
- tádagne dyumnámā́ bhara yátsāsáhatsádane káṃ cidatríṇam.
- तद॑ग्ने द्यु॒म्नमा भ॑र॒ यत्सा॒सह॒त्सद॑ने॒ कं चि॑द॒त्रिण॑म्।
- enthusiasm, inspiration
- wealth, possession (= धन (dhana) Naigh. ii, 10) (Daś.)
- name of a सामन् (sāman) (ĀrshBr.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | द्युम्नम् (dyumnám) | द्युम्ने (dyumné) | द्युम्नानि (dyumnā́ni) द्युम्ना¹ (dyumnā́¹) |
| accusative | द्युम्नम् (dyumnám) | द्युम्ने (dyumné) | द्युम्नानि (dyumnā́ni) द्युम्ना¹ (dyumnā́¹) |
| instrumental | द्युम्नेन (dyumnéna) | द्युम्नाभ्याम् (dyumnā́bhyām) | द्युम्नैः (dyumnaíḥ) द्युम्नेभिः¹ (dyumnébhiḥ¹) |
| dative | द्युम्नाय (dyumnā́ya) | द्युम्नाभ्याम् (dyumnā́bhyām) | द्युम्नेभ्यः (dyumnébhyaḥ) |
| ablative | द्युम्नात् (dyumnā́t) | द्युम्नाभ्याम् (dyumnā́bhyām) | द्युम्नेभ्यः (dyumnébhyaḥ) |
| genitive | द्युम्नस्य (dyumnásya) | द्युम्नयोः (dyumnáyoḥ) | द्युम्नानाम् (dyumnā́nām) |
| locative | द्युम्ने (dyumné) | द्युम्नयोः (dyumnáyoḥ) | द्युम्नेषु (dyumnéṣu) |
| vocative | द्युम्न (dyúmna) | द्युम्ने (dyúmne) | द्युम्नानि (dyúmnāni) द्युम्ना¹ (dyúmnā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- अभिष्टिद्युम्न (abhiṣṭidyumna)
- तुविद्युम्न (tuvidyumna)
- त्वेषद्युम्न (tveṣadyumna)
- द्युम्निन् (dyumnin)
- धृष्टद्युम्न (dhṛṣṭadyumna)
- प्रद्युम्न (pradyumna)
Descendants
- → Malayalam: ദ്യുമ്നം (dyumnaṁ)
Proper noun
द्युम्न • (dyumná) stem, m
- name of an author of the 5th Mandala of the Rigveda, of a सामन् (sāman) (ĀrshBr.)
- name of the author of RV. v, 53
- name of a son of Manu and Naḍvalā (BhP..)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | द्युम्नः (dyumnáḥ) | द्युम्नौ (dyumnaú) द्युम्ना¹ (dyumnā́¹) |
द्युम्नाः (dyumnā́ḥ) द्युम्नासः¹ (dyumnā́saḥ¹) |
| accusative | द्युम्नम् (dyumnám) | द्युम्नौ (dyumnaú) द्युम्ना¹ (dyumnā́¹) |
द्युम्नान् (dyumnā́n) |
| instrumental | द्युम्नेन (dyumnéna) | द्युम्नाभ्याम् (dyumnā́bhyām) | द्युम्नैः (dyumnaíḥ) द्युम्नेभिः¹ (dyumnébhiḥ¹) |
| dative | द्युम्नाय (dyumnā́ya) | द्युम्नाभ्याम् (dyumnā́bhyām) | द्युम्नेभ्यः (dyumnébhyaḥ) |
| ablative | द्युम्नात् (dyumnā́t) | द्युम्नाभ्याम् (dyumnā́bhyām) | द्युम्नेभ्यः (dyumnébhyaḥ) |
| genitive | द्युम्नस्य (dyumnásya) | द्युम्नयोः (dyumnáyoḥ) | द्युम्नानाम् (dyumnā́nām) |
| locative | द्युम्ने (dyumné) | द्युम्नयोः (dyumnáyoḥ) | द्युम्नेषु (dyumnéṣu) |
| vocative | द्युम्न (dyúmna) | द्युम्नौ (dyúmnau) द्युम्ना¹ (dyúmnā¹) |
द्युम्नाः (dyúmnāḥ) द्युम्नासः¹ (dyúmnāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “द्युम्न”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 500.