वैकल्पिक
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit वैकल्पिक (vaikalpika). By surface analysis, विकल्प (vikalp) + -इक (-ik).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /ʋɛː.kəl.pɪk/, [ʋɛː.kɐl.pɪk]
Adjective
वैकल्पिक • (vaikalpik) (indeclinable) (formal)
Further reading
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “वैकल्पिक”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ৱৈকল্পিক (Assamese script)
- ᬯᬿᬓᬮ᭄ᬧᬶᬓ (Balinese script)
- বৈকল্পিক (Bengali script)
- 𑰪𑰹𑰎𑰩𑰿𑰢𑰰𑰎 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑁃𑀓𑀮𑁆𑀧𑀺𑀓 (Brahmi script)
- ဝဲကလ္ပိက (Burmese script)
- વૈકલ્પિક (Gujarati script)
- ਵੈਕਲ੍ਪਿਕ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑍈𑌕𑌲𑍍𑌪𑌿𑌕 (Grantha script)
- ꦮꦻꦏꦭ꧀ꦥꦶꦏ (Javanese script)
- 𑂫𑂶𑂍𑂪𑂹𑂣𑂱𑂍 (Kaithi script)
- ವೈಕಲ್ಪಿಕ (Kannada script)
- វៃកល្បិក (Khmer script)
- ໄວກລ຺ປິກ (Lao script)
- വൈകല്പിക (Malayalam script)
- ᠸᠠᡳᡬᠠᠯᢒᡳᡬᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘺𑘎𑘩𑘿𑘢𑘱𑘎 (Modi script)
- ᠸᠧᠧᢉᠠᠯᢒᠢᢉᠠ (Mongolian script)
- 𑧊𑧛𑦮𑧉𑧠𑧂𑧒𑦮 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐿𑐎𑐮𑑂𑐥𑐶𑐎 (Newa script)
- ଵୈକଲ୍ପିକ (Odia script)
- ꢮꣀꢒꢭ꣄ꢦꢶꢒ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆽𑆑𑆬𑇀𑆥𑆴𑆑 (Sharada script)
- 𑖪𑖹𑖎𑖩𑖿𑖢𑖰𑖎 (Siddham script)
- වෛකල්පික (Sinhalese script)
- 𑩾𑩗𑩜𑩽 𑪙𑩰𑩑𑩜 (Soyombo script)
- 𑚦𑚳𑚊𑚥𑚶𑚞𑚮𑚊 (Takri script)
- வைகல்பிக (Tamil script)
- వైకల్పిక (Telugu script)
- ไวกลฺปิก (Thai script)
- ཝཻ་ཀ་ལྤི་ཀ (Tibetan script)
- 𑒫𑒻𑒏𑒪𑓂𑒣𑒱𑒏 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨇𑨋𑨬𑩇𑨞𑨁𑨋 (Zanabazar Square script)
Etymology
From विकल्प (vikalpa) + -इक (-ika).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ʋɑːj.kɐl.pi.kɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ʋɑj.kɐl̪.pi.kɐ/
Adjective
वैकल्पिक • (vaikalpika) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैकल्पिकः (vaikalpikaḥ) | वैकल्पिकौ (vaikalpikau) वैकल्पिका¹ (vaikalpikā¹) |
वैकल्पिकाः (vaikalpikāḥ) वैकल्पिकासः¹ (vaikalpikāsaḥ¹) |
| accusative | वैकल्पिकम् (vaikalpikam) | वैकल्पिकौ (vaikalpikau) वैकल्पिका¹ (vaikalpikā¹) |
वैकल्पिकान् (vaikalpikān) |
| instrumental | वैकल्पिकेन (vaikalpikena) | वैकल्पिकाभ्याम् (vaikalpikābhyām) | वैकल्पिकैः (vaikalpikaiḥ) वैकल्पिकेभिः¹ (vaikalpikebhiḥ¹) |
| dative | वैकल्पिकाय (vaikalpikāya) | वैकल्पिकाभ्याम् (vaikalpikābhyām) | वैकल्पिकेभ्यः (vaikalpikebhyaḥ) |
| ablative | वैकल्पिकात् (vaikalpikāt) | वैकल्पिकाभ्याम् (vaikalpikābhyām) | वैकल्पिकेभ्यः (vaikalpikebhyaḥ) |
| genitive | वैकल्पिकस्य (vaikalpikasya) | वैकल्पिकयोः (vaikalpikayoḥ) | वैकल्पिकानाम् (vaikalpikānām) |
| locative | वैकल्पिके (vaikalpike) | वैकल्पिकयोः (vaikalpikayoḥ) | वैकल्पिकेषु (vaikalpikeṣu) |
| vocative | वैकल्पिक (vaikalpika) | वैकल्पिकौ (vaikalpikau) वैकल्पिका¹ (vaikalpikā¹) |
वैकल्पिकाः (vaikalpikāḥ) वैकल्पिकासः¹ (vaikalpikāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैकल्पिकी (vaikalpikī) | वैकल्पिक्यौ (vaikalpikyau) वैकल्पिकी¹ (vaikalpikī¹) |
वैकल्पिक्यः (vaikalpikyaḥ) वैकल्पिकीः¹ (vaikalpikīḥ¹) |
| accusative | वैकल्पिकीम् (vaikalpikīm) | वैकल्पिक्यौ (vaikalpikyau) वैकल्पिकी¹ (vaikalpikī¹) |
वैकल्पिकीः (vaikalpikīḥ) |
| instrumental | वैकल्पिक्या (vaikalpikyā) | वैकल्पिकीभ्याम् (vaikalpikībhyām) | वैकल्पिकीभिः (vaikalpikībhiḥ) |
| dative | वैकल्पिक्यै (vaikalpikyai) | वैकल्पिकीभ्याम् (vaikalpikībhyām) | वैकल्पिकीभ्यः (vaikalpikībhyaḥ) |
| ablative | वैकल्पिक्याः (vaikalpikyāḥ) वैकल्पिक्यै² (vaikalpikyai²) |
वैकल्पिकीभ्याम् (vaikalpikībhyām) | वैकल्पिकीभ्यः (vaikalpikībhyaḥ) |
| genitive | वैकल्पिक्याः (vaikalpikyāḥ) वैकल्पिक्यै² (vaikalpikyai²) |
वैकल्पिक्योः (vaikalpikyoḥ) | वैकल्पिकीनाम् (vaikalpikīnām) |
| locative | वैकल्पिक्याम् (vaikalpikyām) | वैकल्पिक्योः (vaikalpikyoḥ) | वैकल्पिकीषु (vaikalpikīṣu) |
| vocative | वैकल्पिकि (vaikalpiki) | वैकल्पिक्यौ (vaikalpikyau) वैकल्पिकी¹ (vaikalpikī¹) |
वैकल्पिक्यः (vaikalpikyaḥ) वैकल्पिकीः¹ (vaikalpikīḥ¹) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैकल्पिकम् (vaikalpikam) | वैकल्पिके (vaikalpike) | वैकल्पिकानि (vaikalpikāni) वैकल्पिका¹ (vaikalpikā¹) |
| accusative | वैकल्पिकम् (vaikalpikam) | वैकल्पिके (vaikalpike) | वैकल्पिकानि (vaikalpikāni) वैकल्पिका¹ (vaikalpikā¹) |
| instrumental | वैकल्पिकेन (vaikalpikena) | वैकल्पिकाभ्याम् (vaikalpikābhyām) | वैकल्पिकैः (vaikalpikaiḥ) वैकल्पिकेभिः¹ (vaikalpikebhiḥ¹) |
| dative | वैकल्पिकाय (vaikalpikāya) | वैकल्पिकाभ्याम् (vaikalpikābhyām) | वैकल्पिकेभ्यः (vaikalpikebhyaḥ) |
| ablative | वैकल्पिकात् (vaikalpikāt) | वैकल्पिकाभ्याम् (vaikalpikābhyām) | वैकल्पिकेभ्यः (vaikalpikebhyaḥ) |
| genitive | वैकल्पिकस्य (vaikalpikasya) | वैकल्पिकयोः (vaikalpikayoḥ) | वैकल्पिकानाम् (vaikalpikānām) |
| locative | वैकल्पिके (vaikalpike) | वैकल्पिकयोः (vaikalpikayoḥ) | वैकल्पिकेषु (vaikalpikeṣu) |
| vocative | वैकल्पिक (vaikalpika) | वैकल्पिके (vaikalpike) | वैकल्पिकानि (vaikalpikāni) वैकल्पिका¹ (vaikalpikā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- वैकल्पिकता (vaikalpikatā)
- वैकल्पिकत्व (vaikalpikatva)
Descendants
- → Hindi: वैकल्पिक (vaikalpik) (learned)
Further reading
- Monier Williams (1899) “वैकल्पिक”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1020, column 1.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “वैकल्पिक”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan