सप्रत्यय
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- সপ্ৰত্যয় (Assamese script)
- ᬲᬧ᭄ᬭᬢ᭄ᬬᬬ (Balinese script)
- সপ্রত্যয় (Bengali script)
- 𑰭𑰢𑰿𑰨𑰝𑰿𑰧𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀧𑁆𑀭𑀢𑁆𑀬𑀬 (Brahmi script)
- သပြတျယ (Burmese script)
- સપ્રત્યય (Gujarati script)
- ਸਪ੍ਰਤ੍ਯਯ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑌪𑍍𑌰𑌤𑍍𑌯𑌯 (Grantha script)
- ꦱꦥꦿꦠꦾꦪ (Javanese script)
- 𑂮𑂣𑂹𑂩𑂞𑂹𑂨𑂨 (Kaithi script)
- ಸಪ್ರತ್ಯಯ (Kannada script)
- សប្រត្យយ (Khmer script)
- ສປ຺ຣຕ຺ຍຍ (Lao script)
- സപ്രത്യയ (Malayalam script)
- ᠰᠠᢒᡵᠠᢠᠶᠠᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘢𑘿𑘨𑘝𑘿𑘧𑘧 (Modi script)
- ᠰᠠᢒᠷᠠᢐᠶ᠋ᠠᠶ᠋ᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧍𑧂𑧠𑧈𑦽𑧠𑧇𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐳𑐥𑑂𑐬𑐟𑑂𑐫𑐫 (Newa script)
- ସପ୍ରତ୍ଯଯ (Odia script)
- ꢱꢦ꣄ꢬꢡ꣄ꢫꢫ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆥𑇀𑆫𑆠𑇀𑆪𑆪 (Sharada script)
- 𑖭𑖢𑖿𑖨𑖝𑖿𑖧𑖧 (Siddham script)
- සප්රත්යය (Sinhalese script)
- 𑪁𑩰 𑪙𑩼𑩫 𑪙𑩻𑩻 (Soyombo script)
- 𑚨𑚞𑚶𑚤𑚙𑚶𑚣𑚣 (Takri script)
- ஸப்ரத்யய (Tamil script)
- సప్రత్యయ (Telugu script)
- สปฺรตฺยย (Thai script)
- ས་པྲ་ཏྱ་ཡ (Tibetan script)
- 𑒮𑒣𑓂𑒩𑒞𑓂𑒨𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨞𑩇𑨫𑨙𑩇𑨪𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
From स- (sa-) + प्रत्यय (pratyaya).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /sɐp.ɾɐt.jɐ.jɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /s̪ɐp.ɾɐt̪.jɐ.jɐ/
Adjective
सप्रत्यय • (sapratyaya) stem
- having trust or confidence, trusting or confident in (with locative case)
- certain, secure, sure
- Rasamañjarī 5.1:
- हेमादिलोहकिट्टान्तं शोधनं मारणं गुणम् ।
वक्ष्ये सप्रत्ययं योगं यथागुरुमुखोदितम् ॥- hemādilohakiṭṭāntaṃ śodhanaṃ māraṇaṃ guṇam.
vakṣye sapratyayaṃ yogaṃ yathāgurumukhoditam. - I will say the process of derusting of metals like gold and iron, purification, calcination, etc. as spoken by the guru with certainity.
- hemādilohakiṭṭāntaṃ śodhanaṃ māraṇaṃ guṇam.
- हेमादिलोहकिट्टान्तं शोधनं मारणं गुणम् ।
- having cause
- 1958, Bauddha-Saṃskr̥ta-granthāvalī[1]:
- एवं खलु देवसुताः सहेतु सप्रत्ययं च सनिदानम् ।
- evaṃ khalu devasutāḥ sahetu sapratyayaṃ ca sanidānam.
- Thus the sons of the Devas, with motive, with cause, with reason […]
- (grammar) having a suffix
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सप्रत्ययः (sapratyayaḥ) | सप्रत्ययौ (sapratyayau) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
सप्रत्ययाः (sapratyayāḥ) सप्रत्ययासः¹ (sapratyayāsaḥ¹) |
| accusative | सप्रत्ययम् (sapratyayam) | सप्रत्ययौ (sapratyayau) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
सप्रत्ययान् (sapratyayān) |
| instrumental | सप्रत्ययेन (sapratyayena) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययैः (sapratyayaiḥ) सप्रत्ययेभिः¹ (sapratyayebhiḥ¹) |
| dative | सप्रत्ययाय (sapratyayāya) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययेभ्यः (sapratyayebhyaḥ) |
| ablative | सप्रत्ययात् (sapratyayāt) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययेभ्यः (sapratyayebhyaḥ) |
| genitive | सप्रत्ययस्य (sapratyayasya) | सप्रत्यययोः (sapratyayayoḥ) | सप्रत्ययानाम् (sapratyayānām) |
| locative | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्यययोः (sapratyayayoḥ) | सप्रत्ययेषु (sapratyayeṣu) |
| vocative | सप्रत्यय (sapratyaya) | सप्रत्ययौ (sapratyayau) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
सप्रत्ययाः (sapratyayāḥ) सप्रत्ययासः¹ (sapratyayāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सप्रत्यया (sapratyayā) | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्ययाः (sapratyayāḥ) |
| accusative | सप्रत्ययाम् (sapratyayām) | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्ययाः (sapratyayāḥ) |
| instrumental | सप्रत्ययया (sapratyayayā) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययाभिः (sapratyayābhiḥ) |
| dative | सप्रत्ययायै (sapratyayāyai) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययाभ्यः (sapratyayābhyaḥ) |
| ablative | सप्रत्ययायाः (sapratyayāyāḥ) सप्रत्ययायै² (sapratyayāyai²) |
सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययाभ्यः (sapratyayābhyaḥ) |
| genitive | सप्रत्ययायाः (sapratyayāyāḥ) सप्रत्ययायै² (sapratyayāyai²) |
सप्रत्यययोः (sapratyayayoḥ) | सप्रत्ययानाम् (sapratyayānām) |
| locative | सप्रत्ययायाम् (sapratyayāyām) | सप्रत्यययोः (sapratyayayoḥ) | सप्रत्ययासु (sapratyayāsu) |
| vocative | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्ययाः (sapratyayāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सप्रत्ययम् (sapratyayam) | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्ययानि (sapratyayāni) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
| accusative | सप्रत्ययम् (sapratyayam) | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्ययानि (sapratyayāni) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
| instrumental | सप्रत्ययेन (sapratyayena) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययैः (sapratyayaiḥ) सप्रत्ययेभिः¹ (sapratyayebhiḥ¹) |
| dative | सप्रत्ययाय (sapratyayāya) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययेभ्यः (sapratyayebhyaḥ) |
| ablative | सप्रत्ययात् (sapratyayāt) | सप्रत्ययाभ्याम् (sapratyayābhyām) | सप्रत्ययेभ्यः (sapratyayebhyaḥ) |
| genitive | सप्रत्ययस्य (sapratyayasya) | सप्रत्यययोः (sapratyayayoḥ) | सप्रत्ययानाम् (sapratyayānām) |
| locative | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्यययोः (sapratyayayoḥ) | सप्रत्ययेषु (sapratyayeṣu) |
| vocative | सप्रत्यय (sapratyaya) | सप्रत्यये (sapratyaye) | सप्रत्ययानि (sapratyayāni) सप्रत्यया¹ (sapratyayā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- Pali: sappaccaya, sapaccaya
References
- Monier Williams (1899) “सप्रत्यय”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1148.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “sapratyaya”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “सप्रत्यय”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 1627