တောင်

See also: တွင်, တၢင်း, တငါ, and တောင်း

Burmese

Pronunciation

  • IPA(key): /tàʊɴ/
  • Romanization: MLCTS: taung • ALA-LC: toṅʻ • BGN/PCGN: taung • Okell: tauñ
  • Audio:(file)

Etymology 1

From Proto-Tibeto-Burman *m/r-duŋ (“mountain, hillock”), and cognate with Old Chinese 冢 (OC *toŋʔ, “mound, peak; great”) (STEDT).

Noun

တောင် • (taung) (classifier လုံး or တောင်)

  1. mountain
Derived terms
  • ကြောင်တောင်ကန်း (kraungtaungkan:)
  • ကြောင်တောင်နှိုက် (kraungtaunghnuik)
  • ကွမ်းတောင် (kwam:taung)
  • ကွမ်းတောင်ကိုင် (kwam:taungkuing)
  • ခြတောင်ပို့ (hkra.taungpui.)
  • ငယ်စဉ်တောင်ကျေး (ngaicanytaungkye:)
  • ငှက်ခါးတောင် (hngakhka:taung)
  • စကားတောင်စား (ca.ka:taungca:)
  • စွန်တောင်ဆွဲ (cwantaunghcwai:)
  • တပ်တောင်တာဗိုလ်ထု (taptaungtabuilhtu.)
  • တိမ်တောင် (timtaung)
  • တောင်ကျချောင်း (taungkya.hkyaung:)
  • တောင်ကြား (taungkra:)
  • တောင်ကြော (taungkrau:)
  • တောင်ကလပ် (taungka.lap)
  • တောင်ကသစ် (taungka.sac)
  • တောင်ကုန်း (taungkun:)
  • တောင်ခြေ (taunghkre)
  • တောင်ခါးပန်း (taunghka:pan:)
  • တောင်စခန်း (taungca.hkan:)
  • တောင်စဉ် (taungcany)
  • တောင်စဉ်ခုနစ်ထပ် (taungcanyhku.nachtap)
  • တောင်စဉ်ရေမရ (taungcanyrema.ra.)
  • တောင်စောင်း (taungcaung:)
  • တောင်ဇလပ် (taungja.lap)
  • တောင်တံပြက် (taungtamprak)
  • တောင်တန်း (taungtan:)
  • တောင်တန်းသား (taungtan:sa:)
  • တောင်တလည်း (taungta.lany:)
  • တောင်ထိပ် (taunghtip)
  • တောင်ထိပ်ပန်း (taunghtippan:)
  • တောင်နှာမောင်း (taunghnamaung:)
  • တောင်ပြုန်းပွဲ (taungprun:pwai:)
  • တောင်ပို့ (taungpui.)
  • တောင်ပို့မှို (taungpui.hmui)
  • တောင်ပုံရာပုံ (taungpum-rapum)
  • တောင်ပူစာ (taungpuca)
  • တောင်ပေါ်သား (taungpausa:)
  • တောင်မည်းအုပ် (taungmany:up)
  • တောင်ယာ (taung-ya)
  • တောင်ရိုး (taung-rui:)
  • တောင်သူ (taungsu)
  • တောင်သူယာခုတ် (taungsuyahkut)
  • တောင်သူလယ်သမား (taungsulaisa.ma:)
  • တောသူတောင်သား (tau:sutaungsa:)
  • နားဝေတိမ်တောင် (na:wetimtaung)
  • နေ့ခင်းကြောင်တောင် (ne.hkang:kraungtaung)
  • နေ့လယ်ကြောင်တောင် (ne.lai-kraungtaung)
  • ပြူးတူးကြောင်တောင် (pru:tu:kraungtaung)
  • ပိုးတောင်မာ (pui:taungma)
  • ပိုးမည်းတောင်စာ (pui:many:taungca)
  • ဗျိုင်းတောင် (byuing:taung)
  • ဗုံတောင် (bumtaung)
  • ဘီးတောင်ပို (bhi:taungpui)
  • ဘဲတောင် (bhai:taung)
  • မျက်တောင် (myaktaung)
  • မျက်တောင်ခတ် (myaktaunghkat)
  • မျက်တောင်မွေး (myaktaungmwe:)
  • မြေတောင်မြှောက် (mretaunghmrauk)
  • မွေးဆိုးတောင်ညစ် (mwe:hcui:taungnyac)
  • မီးတောင် (mi:taung, “volcano”)
  • မီးတောင်မြုံ (mi:taungmrum)
  • မီးတောင်သေ (mi:taungse)
  • မီးမြုံတောင် (mi:mrumtaung)
  • ယောင်တိယောင်တောင် (yaungti.yaungtaung)
  • ရွှံ့မီးတောင် (hrwam.mi:taung)
  • ရွှေတောင် (hrwetaung)
  • ရွှေတောင်စက္ကူ (hrwetaungcakku)
  • ရေခဲတောင် (rehkai:taung)
  • လက်ကသုံးတောင်ဝှေး (lakka.sum:taunghwe:)
  • လင်းနို့တောင် (lang:nui.taung)
  • လည်တောင်တင် (lanytaungtang)
  • လိပ်ပြာတောင် (lipprataung)
  • လူမွေးလူတောင် (lu-mwe:lutaung)
  • ဝမ်းဘဲတောင် (wam:bhai:taung)
  • အတွင်းတောင် (a.twang:taung)

Etymology 2

According to Hill, a semantic extension of Etymology 1, thus "direction of the mountains" > "south"; the proto-Burmish peoples spread from what is now Yunnan southwards, and the Naga Hills and Hengduan Mountains, which form the northern periphery of modern-day Burma, would have been located in the proto-Burmish south.[1]

Noun

တောင် • (taung)

  1. south
Coordinate terms

compass points (native origin):  [edit]

အနောက်မြောက် (a.naukmrauk) မြောက် (mrauk) အရှေ့မြောက် (a.hre.mrauk)
အနောက် (a.nauk) အရှေ့ (a.hre.)
အနောက်တောင် (a.nauktaung) တောင် (taung) အရှေ့တောင် (a.hre.taung)
Derived terms
  • တောင်ကျွန်း (taungkywan:)
  • တောင်ညာစံ (taungnyacam)
  • တောင်တောင်ဤဤ (taungtaung-ii)
  • တောင်ပြန် (taungpran)
  • တောင်ပြန်လေ (taungpranle)
  • တောင်မကျမြောက်မကျ (taungma.kya.mraukma.kya.)
  • တောင်ရောက်မြောက်ရောက် (taung-raukmrauk-rauk)
  • အနောက်တောင် (a.nauktaung)
  • အနောက်တောင်ရာသီလေ (a.nauktaung-rasile)
  • အရှေ့တောင် (a.hre.taung)

Etymology 3

From Proto-Tibeto-Burman *dwaŋ (“cubit”) (STEDT: ʔə toŋ "cubit"), a semantic extension of Proto-Tibeto-Burman *dwaŋ (“wing, hand”) (whence the first syllable of တောင်ပံ (taungpam, “wing”)). Cognate with Mizo tong (“cubit”).

Noun

တောင် • (taung) (classifier တောင်)

  1. a cubit (18 inches; 45.72 cm)
    ပိတ် နှစ်တောင် ― pit hnactaung ― two cubits of (cotton) cloth
Derived terms

Verb

တောင် • (taung)

  1. to measure by the cubit
See also

See Appendix:Burmese units of measure.

Etymology 4

For the "wing" sense, from Proto-Tibeto-Burman *dwaŋ (“wing, hand”) , whence Akha [script needed] (dáŋ, “wing”) (STEDT).

Verb

တောင် • (taung)

  1. to be hard, be stiff

Noun

တောင် • (taung)

  1. (in compounds) wing, fin
Derived terms
  • ကြက်တောင် (kraktaung)
  • ကြက်တောင်စည်း (kraktaungcany:)
  • ကြက်တောင်ပြန် (kraktaungpran)
  • ခါးတောင် (hka:taung)
  • ဂဠုန်တောင်ရွက် (ga.luntaung-rwak)
  • ငှက်ကြီးတောင် (hngakkri:taung)
  • ငါးမန်းတောင် (nga:man:taung)
  • ဆူးတောင် (hcu:taung)
  • တံတောင် (tamtaung)
  • တံတောင်ဆစ် (tamtaunghcac)
  • တံတောင်ဆစ်ချိုး (tamtaunghcachkyui:)
  • တောင်ပံ (taungpam)
  • တောင်ဘီစူး (taungbhicu:)
  • တောင်ဝှေး (taunghwe:)
  • ဒေါင်းတောင်ယပ် (daung:taung-yap)
  • ပုစဉ်းတောင်သံကြိုး (pu.cany:taungsamkrui:)
  • ယပ်တောင် (yaptaung)
  • အတောင် (a.taung)

Etymology 5

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium. Particularly: “Doesn't seem to given etymology by STEDT (toŋ³ "each / every") or mentioned by Luce 1981.”)

Adverb

တောင် • (taung)

  1. even (implying an extreme example)
  2. not even (after a negated verb)
Derived terms
  • ကြောင်တောင်တောင် (kraungtaungtaung)

References

  1. ^ Hill, Nathan W. (2019) The Historical Phonology of Tibetan, Burmese, and Chinese, Cambridge: Cambridge University Press, →ISBN, page 46

Further reading

This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.