နာ

See also: , နား, and နှာ

Burmese

FWOTD – 15 January 2016

Pronunciation

  • IPA(key): /nà/
  • Romanization: MLCTS: na • ALA-LC: nā • BGN/PCGN: na • Okell: na

Etymology 1

From Proto-Sino-Tibetan *na (sick; evil spirit). Cognate with Mizo , nat (ill, sick; illness), Tibetan (na, ill, sick), Nuosu (na, hurt, pain, sore; illness), Lisu ꓠꓻ (, sore, sick, ill), and Chinese  / (nán, bad, unpleasant). Doublet of နတ် (nat, nat spirit).

Verb

နာ • (na)

  1. to suffer pain, be hurt, be in pain
  2. to be ill (in poor health, suffering from a disease)
  3. to suffer a loss
  4. synonym of နာကြည်း (na-krany:, to feel deeply hurt or bitter (from an insult suffered))
  5. to be thorough
Derived terms
  • ကပ်နာ (kapna)
  • ကမ္ဘာနာ (kambhana)
  • ကျင်ပြောနာ (kyangprau:na)
  • ကျားနာ (kya:na)
  • ကျိတ်နာ (kyitna)
  • ကြင်နာ (krangna)
  • ကွက်နာပိုး (kwaknapui:)
  • ကာလနာ (kala.na)
  • ကိန္နရာနာ (kinna.rana)
  • ကူးနာယဉ်းနာ (ku:nayany:na)
  • ချူနာသည် (hkyunasany)
  • ခွာနာလျှာနာ (hkwanahlyana)
  • ခါးနာ (hka:na)
  • ခူနာ (hkuna)
  • ငယ်ကျိုးငယ်နာ (ngai-kyui:ngaina)
  • ငယ်ကျိုးငယ်နာဖော် (ngai-kyui:ngainahpau)
  • စကားနာထိုး (ca.ka:nahtui:)
  • စွတ်စွတ်နာ (cwatcwatna)
  • စာနာ (cana)
  • စိတ္တဇနာ (citta.ja.na)
  • စိတ်နာ (citna)
  • ဆင်ဖိနပ်နာ (hcanghpi.napna)
  • ဆတ်ဆတ်ခါနာ (hcathcathkana)
  • ဆုံဆို့နာ (hcumhcui.na)
  • ဆောင်းဖြီးနာ (hcaung:hpri:na)
  • ဆောင်းမြီးနာ (hcaung:mri:na)
  • ဆောင်းမေးခါးနာ (hcaung:me:hka:na)
  • ဇာတ်နာ (jatna)
  • တစ်ဖူနာ (tachpuna)
  • တုံးလုံးနာ (tum:lum:na)
  • ထွတ်မြင်းနာ (htwatmrang:na)
  • ထွတ်အိုင်းနာ (htwat-uing:na)
  • ထိပ်ကပ်နာ (htipkapna)
  • ထုံနာကျဉ်နာ (htumna-kyanyna)
  • ထုံနာစို (htumnacui)
  • ထောင့်သန်းနာ (htaung.san:na)
  • နကန်နာ (na.kanna)
  • နင့်နာ (nang.na)
  • နစ်နာ (nacna)
  • နစ်နာကြေး (nacna-kre:)
  • နစ်နာချက် (nacnahkyak)
  • နှလုံးနာ (hna.lum:na)
  • နားပြည်ယိုနာ (na:pranyyuina)
  • နာကျင် (na-kyang)
  • နာကြည်း (na-krany:)
  • နာတာရှည် (natahrany)
  • နာနာ (nana)
  • နာရေး (nare:)
  • နာရေးကြော်ငြာ (nare:krau-ngra)
  • နာလန်ထ (nalanhta.)
  • နာလန်ထူ (nalanhtu)
  • နူနာ (nuna)
  • ပင်လယ်အူလျှောက်နာ (panglaiuhlyaukna)
  • ပန်းနာ (pan:na)
  • ပြည်တည်နာ (pranytanyna)
  • ပသိရောင်နာ (pa.si.raungna)
  • ပါးချိတ်ရောင်နာ (pa:hkyitraungna)
  • ပါးသက်နာ (pa:sakna)
  • ပေါင်ပုပ်လက်ပုပ်နာ (paungpuplakpupna)
  • ဖက်ခွက်နာ (hpakhkwakna)
  • ဖျားနာ (hpya:na)
  • ဖျော့တော့နာ (hpyau.tau.na)
  • ဖားပြုပ်ရေနာ (hpa:prup-rena)
  • ဘင်နာ (bhangna)
  • ဘရင်ဂျီနာ (bha.ranggyina)
  • ဘဝနာ (bha.wa.na)
  • ဘေးထိုးရင်ကျပ်နာ (bhe:htui:rangkyapna)
  • မတ်တတ်နာ (mattatna)
  • မျက်စိနာ (myakci.na)
  • မျက်နှာနာ (myakhnana)
  • မြစ်ခြောက်နာ (mrachkraukna)
  • မြစ်လျှောက်နာ (mrachlyaukna)
  • မြတ်နိုးတနာ (mratnui:ta.na)
  • မွေးကျွတ်နာ (mwe:kywatna)
  • မိုးကျနာ (mui:kya.na)
  • မီးကွက်နာ (mi:kwakna)
  • မီးနာ (mi:na)
  • ယားနာ (ya:na)
  • ရင်ကွဲနာကျ (rangkwai:na-kya.)
  • ရင်ထုမနာ (ranghtu.ma.na)
  • ရင်နာ (rangna)
  • ရည်းစားသနာ (rany:ca:sa.na)
  • ရှူနာရှိုက်ကုန်း (hrunahruikkun:)
  • ရှူနာသည် (hrunasany)
  • ရှေးဦးသူနာပြု (hre:u:suna-pru.)
  • ရိနာ (ri.na)
  • ရေနာ (rena)
  • ရေဝဲနာ (rewai:na)
  • လည်လိမ်နာ (lanylimna)
  • လျှာနာခွာနာ (hlyanahkwana)
  • လွမ်းနာကျ (lwam:na-kya.)
  • လွမ်းဖျားလွမ်းနာ (lwam:hpya:lwam:na)
  • လွမ်းဖျားလွမ်းနာကျ (lwam:hpya:lwam:na-kya.)
  • လူနာ (luna)
  • လူပျိုနာ (lu-pyuina)
  • လေးဖက်နာ (le:hpakna)
  • လေနာ (lena)
  • ဝက်ရူးနာ (wak-ru:na)
  • ဝဋ်နာကံနာ (watnakamna)
  • ဝမ်းနာ (wam:na)
  • ဝဲနာ (wai:na)
  • သွေးစုနာ (swe:cu.na)
  • သာမှုနာမှု (sahmu.nahmu.)
  • သာရေးနာရေး (sare:nare:)
  • သူငယ်နာ (su-ngaina)
  • သူနာ (suna)
  • သူနာတင်ကား (sunatangka:)
  • သူနာပြု (suna-pru.)
  • သေနာကောင် (senakaung)
  • အကျနာ (a.kya.na)
  • အဆုတ်နာ (a.hcutna)
  • အထိနာ (a.hti.na)
  • အရိုးပျော့နာ (a.rui:pyau.na)
  • အသည်းကြီးနာ (a.sany:kri:na)
  • အသည်းနာ (a.sany:na)
  • အားတုံ့အားနာဖြစ် (a:tum.a:nahprac)
  • အားတောင့်အားနာဖြစ် (a:taung.a:nahprac)
  • အားနာ (a:na)
  • အားနာပါးနာ (a:napa:na)
  • အိုင်းနာ (uing:na)
  • အိုစနာ (uica.na)
  • အိုစာနာစာ (uicanaca)
  • အိုနာကျိုးကန်း (uina-kyui:kan:)
  • အိုနာစာ (uinaca)
  • အိုနာစာရန်ပုံငွေ (uinacaranpumngwe)
  • အူနာ (una)
  • အူလျှောက်နာ (uhlyaukna)
  • အော့နှလုံးနာ (au.hna.lum:na)
  • အော့နာကျ (au.na-kya.)
  • အော့နာဝမ်းကျ (au.nawam:kya.)
  • ဦးယဉ်းခေါင်းခဲနာ (u:yany:hkaung:hkai:na)

Etymology 2

From Proto-Sino-Tibetan *r/g-na (ear; to hear) (STEDT). Doublet of နား (na:, ear).

Verb

နာ • (na)

  1. to listen
  2. to obey an order, listen to advice
  3. to listen to a sermon
  4. to investigate
Derived terms
  • စနည်းနာ (ca.nany:na)
  • ဈေးနာ (jhe:na)
  • တရားနာ (ta.ra:na)
  • တရားနာခံ (ta.ra:nahkam)
  • နည်းနာ (nany:na)
  • နည်းနာနိဿယ (nany:nani.ssa.ya.)
  • နွံနာ (nwamna)
  • နွံနာခံ (nwamnahkam)
  • နာခံ (nahkam)
  • နာယူ (nayu)
  • နာလို (nalui)
  • နာလိုခံခက် (naluihkamhkak)
  • မကြားကောင်းမနာသာ (ma.kra:kaung:ma.nasa)
  • မကြားဝံ့မနာသာ (ma.kra:wam.ma.nasa)
  • မနာလို (ma.nalui)
  • မနာလိုတိုရှည် (ma.naluituihrany)
  • လိုက်နာ (luikna)

Etymology 3

Borrowed from Sanskrit नाग (nāga).

Noun

နာ • (na)

  1. (alchemy) lead (metal)

Further reading

Pali

Alternative forms

Pronoun

နာ f

  1. Burmese script form of (“that”)

Declension