byk

Compare Romanian buc.

byk m (plural bykra, definite byku, definite plural bykrat)

1. chaff
2. wood dust, sawdust
3. (figurative) worthless thing

From Proto-Slavic *bykъ.

• IPA^(key): /ˈbɨk/
• Rhymes: -ɨk
• Syllabification: byk

byk m anim (diminutive byck)

1. bull (adult male of cattle)

• Muka, Arnošt (1921, 1928) “byk”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999) “byk”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Inherited from Proto-Slavic *bỹkъ. First attested in 1391.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bik/
• IPA^(key): (15^th CE) /bik/

byk m animal (diminutive byczek, related adjective bykowy)

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland, Masovia) bull (adult male of cattle)
   • 1391, Adam Chmiel, editor, Księgi radzieckie kazimierskie‎^[1] (quotation in Latin and Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), Krakow, page 263:

     Item pro thauro civitati vlg. bic dedimus 1/2 mrc.

     [Item pro thauro civitati vlg. byk dedimus 1/2 mrc.]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 49, 14:

     Aza iescz bødø møso bicow albo krew kozlowø picz bødø?

     [Aza jeść będę mięso bykow albo krew kozłową pić będę?]

   • 1874-1891 [1436], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[3], [4], [5]}, volume XXIII, page 278:

     Gdy dwa bylasta szą byky duobus dimicantibus tauris

     [Gdy dwa bylaśta są byki duobus dimicantibus tauris]

   • 1868 [1444], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[6], volume XIV (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 155:

     Solum vitulam cum iuvenco al. byk recipiat

     [Solum vitulam cum iuvenco al. byk recipiat]

   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XLV11, page 358:

     Biky tauros

     [Byki tauros]

   • 1921 [XV med.], Kazimierz Tymieniecki, editor, Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich‎^[10], page 332:

     Byk

     [Byk]

   • 1927 [c. 1455], Kazimierz Dobrowolski, editor, Przyczynki do dziejów średniowiecznej kultury polskiej z rękopisu szczyrzyckiego, Szczyrzyc, page 323:

     Szathanyszky bykv!

     [Szatański byku!]

   • 1876-1929 [c. 1455], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[11], volume XIV, Miechów, Kruchowo, page 490:

     De animalibus: lany, caper szarn,... byk

     [De animalibus: łany, caper sarn,... byk]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[12], 29, 21:

     Ofyerowaly spolu bikow syedm

     [Ofierowali społu bykow siedm]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 29, 22:

     Zbyly biki

     [Zbyli byki]

   • 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[14], 8, 15:

     Abi srzebro bilo sebrano na bicech y na skopoch

     [Aby srebro byłoo sebrano na byczech i na skopoch]

   • 1950 [1469], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1306, Warsaw:

     Yako ya nye wszal... byka Mykolayowa gwalthownye

     [Jako ja nie wziął... byka Mikolajowa gwałtownie]

   • 1950 [1470], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3000, Warsaw:

     Jakom ya Ondrzeyewy nye sznyadl byka nyeczisczonyego chazebną rzeczą thako dobrego yako sszyemdzessanth groschi

     [Jakom ja Ondrzejewi nie zjadł byka nieczyszczonego chąziebną rzeczą tako dobrego jako siemdziesiąt groszy]

   • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej‎^[15], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 402:

     Exemplum... de b: bil id est fuit, byk id est taurus

     [Exemplum... de b: bil id est fuit, byk id est taurus]

   • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej‎^[16], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 404:

     Beneck byka bige

     [Beneck byka bige]

   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[17], number 1489:

     Byk bos

     [Byk bos]

   • 1950 [1472], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3073, Warsaw:

     Jakom ya nye vcząl gwałtem sszamotrzecz bykowy nogy Ondrzeyowemv

     [Jakom ja nie uciął gwałtem samotrzeć bykowi nogi Ondrzejowemu]

   • 1892 [1493], Adolf Warschauer, editor, Sonder-Veröffentlichungen der historischen Gesellschaft für die Provinz Posen, volume I, Poznań, page 363:

     Item Makowcze pro uno bicku unam m. VI gr.

     [Item Makowcze pro uno byku unam m. VI gr.]

   • 1892 [1494], Adolf Warschauer, editor, Sonder-Veröffentlichungen der historischen Gesellschaft für die Provinz Posen, volume I, Poznań, page 389:

     Pro bove exempto al. bicka 19 gr.

     [Pro bove exempto al. byka 19 gr.]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 135r:

     Thaurus (...) id est iuuenis bos et proprie adhuc non castratus byk

     [Thaurus (...) id est iuuenis bos et proprie adhuc non castratus byk]

2. (hapax legomenon) penis
   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[18], number 1296:

     Byk virga virilis

     [Byk virga virilis]

• Polish: byk
• Silesian: byk

• Boryś, Wiesław (2005) “byk”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “byk”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “byk”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “byk”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 207
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “byk”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “byk”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish byk. Sense 5 is a semantic loan from English bull market and sense 6 is a semantic loan from English bull.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘk
• Syllabification: byk
• Homophone: Byk

byk m animal (diminutive byczek, augmentative byczysko, related adjective byczy)

1. bull (adult, uncastrated male cattle)
   1. (Middle Polish) bull (meat of this animal)
2. (hunting) stag (adult male of large, plant-eating game animals)
3. (colloquial, sometimes derogatory) stud (strong and rather large man)
4. (colloquial) howler (obvious mistake, especially a a spelling error)
6. (colloquial, finance) bull market (stock market where a majority of investors are buying, causing overall stock prices to rise)

   Synonym: hossa

8. (finance) bull (investor who buys (commodities or securities) in anticipation of a rise in prices)
9. (colloquial) headbutt to the stomach
   1. (Northern Borderlands, Lithuania, Suwałki) synonym of pstryczek
10. (historical) gabare (single-masted river vessel formerly used for floating salt and grain)
11. (Kociewie) hook with two horns for digging potatoes

    Synonym: dziaka

12. (Western Kraków) type of children's game
13. (Near Masovian, Western Lublin, Rozkopaczew) egg painted in a single color and not decorated like a pisanka
14. (Far Masovian, Łomża) large plow for making clearings

    Hypernym: pług

15. (obsolete, historical) battering ram

    Synonym: taran

16. (obsolete, pharmacy) receiver, condenser (copper vessel that collects water as gas is released from a balloon into a tank)
17. (obsolete) bundle (dozen or so sheets of wood, tied together into a row of rafts)
18. (obsolete, woodworking) large plane

    Hypernym: hebel

19. (Middle Polish) type of incendiary artillery shell

    Hypernym: pocisk

20. (Middle Polish) emblem of a tavern

    Hypernym: godło

• byk in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• byk in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “byk”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (17.04.2023) “BYK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “byk”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “byk”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “byk”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 245
• Jan Karłowicz (1900) “byk”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 152

Inherited from Old Polish byk.

• IPA^(key): /ˈbɪk/
• Rhymes: -ɪk
• Syllabification: byk

byk m animal

1. bull (adult, uncastrated male cattle)

• byk in dykcjonorz.eu
• byk in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “byk”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 254
• Henryk Jaroszewicz (2022) “byk”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 67
• Eugeniusz Kosmała (2023) “byk”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), b, page 135

Deverbal from byka

byk c

1. (dated) dirty laundry (clothes to be washed)
2. (dated) washing (of dirty laundry)

• tvätt

• bykpojke
• smutsig byk
• tvätta sin smutsiga byk

• byk in Svenska Akademiens ordlista (SAOL)
• byk in Svensk ordbok (SO)
• byk in Svenska Akademiens ordbok (SAOB)
• byka in Elof Hellquist, Svensk etymologisk ordbok (1st ed., 1922)