chałupa

Inherited from Proto-Slavic *xalupa. First attested in 1437.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /xaɫupa/
• IPA^(key): (15^th CE) /xaɫupa/

chałupa f

1. (attested in Greater Poland) shanty, cottage, hut
   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 88:

     Chalupa magale id est domus pastoris

     [Chałupa magale id est domus pastoris]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 76:

     Chalupy casas

     [Chałupy casas]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 59v:

     Gurgustium dicitur modica spelunca vel domus pauperis Inde gurgustium id est obscurum et latens habitaculum pyekvtha albo chalvpa vel locus tabernarum tenebrosus vbi turpia conviuia fiunt vel vbi pisces mittuntur vlg. szad[z] vel rethe piscatorum Versus Iob XL Numquid implebis sagenas pelle eius et gurgustium piscium capito eius

     [Gurgustium dicitur modica spelunca vel domus pauperis Inde gurgustium id est obscurum et latens habitaculum piekuta albo chalvpa vel locus tabernarum tenebrosus vbi turpia conviuia fiunt vel vbi pisces mittuntur vlg. sad vel rethe piscatorum Versus Iob XL Numquid implebis sagenas pelle eius et gurgustium piscium capito eius]

• Polish: chałupa, chałapa, chałuba, hałupa (Middle Polish), cháłupa (Przemyśl), chałpa (Western Kraków, Podegrodzie, Biecz, Przemyśl, Kliszczak), chałup (Southern Greater Poland)
  • → Belarusian: халу́па (xalúpa)
  • → Russian: халу́па (xalúpa)
  • → Ukrainian: халу́па (xalúpa)
  • → Yiddish: כאַלופּע (khalupe)
• Silesian: chałupa, chałpa

• Boryś, Wiesław (2005) “chałupa”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “chałupa”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “chałupa”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “chałupa”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “chałupa”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 222
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chałupa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “chałupa”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• chałapa, chałuba, hałupa (Middle Polish)
• cháłupa (Przemyśl)
• chałpa (Western Kraków, Podegrodzie, Biecz, Przemyśl, Kliszczak)
• chałup (Southern Greater Poland)

Inherited from Old Polish chałupa.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -upa
• Syllabification: cha‧łu‧pa
• Homophone: Chałupa

chałupa f (diminutive chałupka or chałupina, augmentative chałupsko)

1. cottage, hut (rural, simple residential building, especially wooden)

   Synonyms: chata, strzecha

2. shack, hovel, hut (small, neglected building of unstable construction)
3. (colloquial) home (place where one lives at a given time)

   Synonyms: chata, dom

4. (obsolete, humorous) synonym of tyłek
5. (obsolete, hunting) den (large basin made by hares for sensing frost)
6. (Middle Polish) synonym of chłop

• → Belarusian: халу́па (xalúpa)
• → Russian: халу́па (xalúpa)
• → Ukrainian: халу́па (xalúpa)
• → Yiddish: כאַלופּע (khalupe)

• chałupa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• chałupa in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chałupa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (31.01.2019) “CHAŁUPA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chałupa”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “chałupa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chałupa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 269
• Jan Karłowicz (1900) “chałupa”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 172
• chałupa in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

• chałpa

Inherited from Old Polish chałupa.

• IPA^(key): /xaˈwu.pa/
• Rhymes: -upa
• Syllabification: cha‧łu‧pa

chałupa f (diminutive chałupka)

1. house; home (place of residence)

   Synonyms: dōm, pōmiyszkanie

• chalpa-chalupa in dykcjonorz.eu
• chałupa in silling.org
• Eugeniusz Kosmała (2023) “chałpa, chałupa”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), section C, page 16