creach
English
Alternative forms
Etymology
From Irish and Scottish Gaelic creach.
Noun
creach (plural creachs)
Verb
creach (third-person singular simple present creachs, present participle creaching, simple past and past participle creached)
- (transitive) to raid, plunder
Anagrams
Irish
Pronunciation
Etymology 1
From Middle Irish crech (“plunder”). Cognate with Manx cragh and Scottish Gaelic creach.
Noun
creach f (genitive singular creiche, nominative plural creacha)
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Descendants
- → English: creach
Etymology 2
From Middle Irish crechaid (“to plunder”), from the noun.
Verb
creach (present analytic creachann, future analytic creachfaidh, verbal noun creachadh, past participle creachta)
- to plunder, pillage, sack, loot, despoil
- to rob, raid, rifle
- to harry, ravage
- to ruin (cause the fiscal ruin of, bankrupt)
- (hematology, surgery) to cauterize
- (obsolete) to mark, stain
Conjugation
| verbal noun | creachadh | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | creachta | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | creachaim | creachann tú; creachair† |
creachann sé, sí | creachaimid | creachann sibh | creachann siad; creachaid† |
a chreachann; a chreachas / a gcreachann* |
creachtar |
| past | chreach mé; chreachas | chreach tú; chreachais | chreach sé, sí | chreachamar; chreach muid | chreach sibh; chreachabhair | chreach siad; chreachadar | a chreach / ar chreach* |
creachadh |
| past habitual | chreachainn / gcreachainn‡‡ | chreachtá / gcreachtᇇ | chreachadh sé, sí / gcreachadh sé, s퇇 | chreachaimis; chreachadh muid / gcreachaimis‡‡; gcreachadh muid‡‡ | chreachadh sibh / gcreachadh sibh‡‡ | chreachaidís; chreachadh siad / gcreachaidís‡‡; gcreachadh siad‡‡ | a chreachadh / a gcreachadh* |
chreachtaí / gcreachta퇇 |
| future | creachfaidh mé; creachfad |
creachfaidh tú; creachfair† |
creachfaidh sé, sí | creachfaimid; creachfaidh muid |
creachfaidh sibh | creachfaidh siad; creachfaid† |
a chreachfaidh; a chreachfas / a gcreachfaidh* |
creachfar |
| conditional | chreachfainn / gcreachfainn‡‡ | chreachfá / gcreachfᇇ | chreachfadh sé, sí / gcreachfadh sé, s퇇 | chreachfaimis; chreachfadh muid / gcreachfaimis‡‡; gcreachfadh muid‡‡ | chreachfadh sibh / gcreachfadh sibh‡‡ | chreachfaidís; chreachfadh siad / gcreachfaidís‡‡; gcreachfadh siad‡‡ | a chreachfadh / a gcreachfadh* |
chreachfaí / gcreachfa퇇 |
| subjunctive | ||||||||
| present | go gcreacha mé; go gcreachad† |
go gcreacha tú; go gcreachair† |
go gcreacha sé, sí | go gcreachaimid; go gcreacha muid |
go gcreacha sibh | go gcreacha siad; go gcreachaid† |
— | go gcreachtar |
| past | dá gcreachainn | dá gcreachtá | dá gcreachadh sé, sí | dá gcreachaimis; dá gcreachadh muid |
dá gcreachadh sibh | dá gcreachaidís; dá gcreachadh siad |
— | dá gcreachtaí |
| imperative | ||||||||
| – | creachaim | creach | creachadh sé, sí | creachaimis | creachaigí; creachaidh† |
creachaidís | — | creachtar |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Synonyms
Derived terms
- creachach
- creachadóir
- creachadóireacht
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1904) “creaċaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 192
- Ó Dónaill, Niall (1977) “creach”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| creach | chreach | gcreach |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ Ó Sé, Diarmuid (2000) Gaeilge Chorca Dhuibhne [The Irish of Corkaguiny] (in Irish), Institiúid Teangeolaíochta Éireann [Linguistics Institute of Ireland], →ISBN, section 13, page 21
- ^ de Búrca, Seán (1958) The Irish of Tourmakeady, Co. Mayo: A Phonemic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, →ISBN, section 403.77, page 90
- ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 418, page 136
Scottish Gaelic
Alternative forms
Etymology
From Middle Irish crech (“plunder”). Cognate to Manx cragh and Irish creach.
Pronunciation
- IPA(key): /kʲʰɾʲɛx/
Noun
creach f (genitive singular creiche, plural creachan)
Derived terms
Descendants
- → English: creach
Verb
creach (past chreach, future creachaidh, verbal noun creachadh, past participle creachte)