powinien

Univerbation of po +‎ winie + -ny (predicative short form -en). First attested in 1448–1450. Compare Old Czech povinný.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔviɲɛn/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɔviɲɛn/

powinien (derived adverb powinnie)

1. (attested in Masovia) obligated; forced to doing something
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 13:

     Popaszanczy zytho czyge, oth kaszdego clyvsząncza alybo skocząncza yaną czfyrcz pyenądzy zaplaczicz powynny banczcze (exsolvere teneantur)

     [Popasący żyto czyje, ot każdego klusięcia alibo skocięcia janę ćwirć pieniędzy zapłacić powinni bądźcie (exsolvere teneantur)]

2. (attested in Masovia) as ought; owed
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 41:

     Taka placza nye czinila dosycz kv powinnemv skaranyv (ad debitam coertionem)

     [Taka płaca nie czyniła dosyć ku powinnemu skaraniu (ad debitam coertionem)]

• Polish: powinien, powinny, powinień (Middle Polish)
• Silesian: powiniyn

• Boryś, Wiesław (2005) “powinien”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “powinien”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “powinien”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• powinny, powinień (Middle Polish)

Inherited from Old Polish powinien. By surface analysis, univerbation of po +‎ winie +‎ -ny. Compare Czech povinný.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -iɲɛn
• Syllabification: po‧wi‧nien

powinien impf (defective)

1. (intransitive, auxiliary) ought; should (indicating duty or obligation)
2. (intransitive, auxiliary) ought; should (indicating advisability or prudence)
3. (intransitive, auxiliary) ought; should (indicating desirability)
4. (intransitive, auxiliary) ought; should (indicating likelihood or probability)
5. (intransitive, auxiliary, Middle Polish) ought; should (indicating owing debt)

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), powinien is one of the most used words in Polish, appearing 52 times in scientific texts, 38 times in news, 134 times in essays, 47 times in fiction, and 75 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 346 times, making it the 146th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

powinien (Middle Polish comparative powinniejszy, Middle Polish superlative napowinniejszy)

1. (Middle Polish) ought (having a duty or obligation)

   Synonym: zobowiązany

2. (Middle Polish) applicable, due, rightful

   Synonyms: obowiązujący, należny, słuszny

3. (Middle Polish) fixed, sure

   Synonyms: nieruchomy, pewny

4. (Middle Polish) subordinate, subservient

   Synonyms: poddany, podległy

5. (Middle Polish) needed, necessary

   Synonyms: konieczny, potrzebny

6. (Middle Polish) loyal, obedient, obliging (ready to serve)

   Synonyms: posłuszny, usłużny

7. (Middle Polish) grateful, indebted

   Synonyms: wdzięczny, zawdzięczający

8. (Middle Polish) close (being in close personal relationships, especially those of kinship or affinity)

powinien m pers (female equivalent powinna)

1. (nominalized, Middle Polish) relative, kinsman; friend, devoted person

• powinien in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• powinien in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “powinny, powinien”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “POWINIEN”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 16.04.2020
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “powinien”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “powinien”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “powinien”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 851
• powinien in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego