zaczynać
Old Polish
Etymology
From zacząć + -ać. First attested in the second half of the 14th century.
Pronunciation
Verb
zaczynać impf (perfective zacząć)
- (attested in Greater Poland) to start, to begin
- 1896 [Middle of the 15th century], Lucjan Malinowski, editor, Żywot świętego Błażeja. Zabytek języka polskiego z początku wieku XV,[1], page 320:
- Gemusz synowy koscz rybya w gardle vwyøzla, od geysze yvsz skonczecz zaczynaal
- [Jemuż synowi kość rybia w gardle uwiązła, od jejże już skończeć zaczynał]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 69r:
- Intonare intonyrn oder anheben oder lauten zączynącz
- [Intonare intonyrn oder anheben oder lauten zączynać]
Derived terms
nouns
- zaczynacz
Descendants
References
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zaczynać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “zaczynać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish zaczynać. By surface analysis, zacząć + -ać. Compare Kashubian zaczënac.
Pronunciation
Audio 1; “zaczynać”: (file) Audio 2; “zaczynać się”: (file) - Rhymes: -ɘnat͡ɕ
- Syllabification: za‧czy‧nać
Verb
zaczynać impf (perfective zacząć)
- (transitive) to start, to begin (to do something previously not done) [with infinitive ‘to do what’]
- Synonyms: rozpoczynać, wszczynać
- (transitive) to start (to enter the first stages of something) [with infinitive ‘to do what’]
- Synonym: rozpoczynać
- (transitive) to begin (to do something as the first of a series of actions) [with instrumental ‘with what’; or with od (+ genitive) ‘from what’]
- Synonym: rozpoczynać
- (intransitive) to begin, to start (to take on a particular profession) [with jako (+ nominative) ‘as what’], [with w (+ locative) ‘in what field’]
- Synonym: rozpoczynać
- (transitive) to begin (to open and start using something previously unused)
- Synonyms: napoczynać, rozpoczynać
- (intransitive) to begin (to say something at first and continue speaking afterwards) [with o (+ locative) ‘about what’]
- Synonym: rozpoczynać
- (intransitive) to begin, to start (to gain a particular ability) [with infinitive ‘to do what’]
- zaczynać chodzić ― to start walking
- (intransitive) to start (to be the cause of conflict)
- Ale to on znowu zaczyna! ― But he is starting it again!
- (intransitive, obsolete) to enter pregnancy, to become pregnant
- Synonym: zachodzić w ciążę
- (reflexive with się) to start, to begin (of events, etc., to have a beginning; to be initiated)
- Spotkanie się zaczyna ― The meeting is starting.
- Synonyms: rozpoczynać się, wszczynać się, zapoczątkowywać się
- Synonym: kończyć się
- (reflexive with się) to start, to begin (of places, etc., to have an edge; to be first seen somewhere)
- Synonym: rozpoczynać się
- Synonym: kończyć się
- (reflexive with się) to start, to begin (of periods, etc., to have the initial phase and continue to last)
- Synonyms: nastawać, rozpoczynać się
- (reflexive with się) to start, to begin (to be the first of a collection of events) [with instrumental or z (+ instrumental) ‘with what’; or with od (+ genitive) ‘from what’]
- Synonym: rozpoczynać się
Conjugation
Derived terms
proverbs
- kto zaczyna, tego wina
verbs
- zaczynać od pieca impf, zacząć od pieca pf
- zaczynają się schody impf, zaczęły się schody pf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zaczynać is one of the most used words in Polish, appearing 21 times in scientific texts, 3 times in news, 10 times in essays, 25 times in fiction, and 29 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 88 times, making it the 729th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
Further reading
- zaczynać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- zaczynać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zaczynać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zaczynać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “ZACZYNAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.01.2010
- “ZACZYNAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zaczynać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “zaczynać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zaczynać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 570
- zaczynać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- zaczynać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish zaczynać. By surface analysis, zaczōńć + -ać.
Pronunciation
- IPA(key): /zaˈt͡ʂɪ.nat͡ɕ/
Audio: (file) - Rhymes: -ɪnat͡ɕ
- Syllabification: za‧czy‧nać
Verb
zaczynać impf (perfective zaczōńć)
- (transitive) to start, to begin (to do the first stages of something) [with ôd (+ genitive) ‘with what’]
- (reflexive with sie) to start, to begin (to have one's beginnings)
Conjugation
| Conjugation of zaczynać impf | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| person | singular | plural | |||||||||||||||||
| masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
| infinitive | zaczynać | ||||||||||||||||||
| present tense | 1st | zaczynōm | zaczynōmy | ||||||||||||||||
| 2nd | zaczynŏsz | zaczynŏcie | |||||||||||||||||
| 3rd | zaczynŏ | zaczynajōm | |||||||||||||||||
| past tense | 1st | zaczynołch, zaczynołech, zaczynoł żech |
zaczynałach zaczynała żech |
zaczynałoch1) zaczynało żech1) |
zaczynalimy, zaczynalichmy |
zaczynałymy, zaczynałychmy | |||||||||||||
| 2nd | zaczynołś, zaczynołeś, zaczynoł żeś |
zaczynałaś zaczynała żeś |
zaczynałoś1) zaczynało żeś1) |
zaczynaliście, zaczynali żeście |
zaczynałyście, zaczynały żeście | ||||||||||||||
| 3rd | zaczynoł | zaczynała | zaczynało | zaczynali | zaczynały | ||||||||||||||
| future tense | 1st | bydã zaczynoł, bydã zaczynać |
bydã zaczynała, bydã zaczynać |
bydã zaczynało,1) bydã zaczynać |
bydymy zaczynali, bydymy zaczynać |
bydymy zaczynały, bydymy zaczynać | |||||||||||||
| 2nd | bydziesz zaczynoł, bydziesz zaczynać |
bydziesz zaczynała, bydziesz zaczynać |
bydziesz zaczynało,1) bydziesz zaczynać |
bydziecie zaczynali, bydziecie zaczynać |
bydziecie zaczynały, bydziecie zaczynać | ||||||||||||||
| 3rd | bydzie zaczynoł, bydzie zaczynać |
bydzie zaczynała, bydzie zaczynać |
bydzie zaczynało, bydzie zaczynać |
bydōm zaczynali, bydōm zaczynać |
bydōm zaczynały, bydōm zaczynać | ||||||||||||||
| pluperfect tense2) |
1st | bōłch zaczynoł, bōłech zaczynoł, bōł żech zaczynoł |
byłach zaczynała była żech zaczynała |
byłoch zaczynało1) było żech zaczynało1) |
byli my zaczynali, bylichmy zaczynali |
były my zaczynały, byłychmy zaczynały | |||||||||||||
| 2nd | bōłś zaczynoł, bōłeś zaczynoł, bōł żeś zaczynoł |
byłaś zaczynała była żeś zaczynała |
byłoś zaczynało1) było żeś zaczynało1) |
byliście zaczynali, byli żeście zaczynali |
byłyście zaczynały, były żeście zaczynały | ||||||||||||||
| 3rd | bōł zaczynoł | była zaczynała | było zaczynało1) |
były my zaczynali, byłychmy zaczynali |
były zaczynały | ||||||||||||||
| conditional | 1st | bych zaczynoł | bych zaczynała | byście zaczynali | by my zaczynały, bychmy zaczynały | ||||||||||||||
| 2nd | byś zaczynoł | byś zaczynała | byście zaczynali | byście zaczynały | |||||||||||||||
| 3rd | by zaczynoł | by zaczynała | by zaczynało | by zaczynali | by zaczynały | ||||||||||||||
| imperative | 1st | niych zaczynōm | zaczynejmy | ||||||||||||||||
| 2nd | zaczynej | zaczynejcie | |||||||||||||||||
| 3rd | niych zaczynŏ | niych zaczynajōm | |||||||||||||||||
| active adjectival participle | zaczynajōncy | zaczynajōncŏ | zaczynajōnce | zaczynajōncy | zaczynajōnce | ||||||||||||||
| passive adjectival participle | zaczynany | zaczynanŏ | zaczynane | zaczynani | zaczynane | ||||||||||||||
| verbal noun | zaczynanie | ||||||||||||||||||
| 1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past. | |||||||||||||||||||
Further reading
- zaczynac in dykcjonorz.eu