куш

See also: кӱш and Appendix:Variations of "kus"

Kyrgyz

Etymology

From Proto-Turkic *kuĺ (“bird”). Cognate with Kazakh құс (qūs), Southern Altai куш (kuš), Crimean Tatar quş, Karaim kuš, Kumyk къуш (quş), Bashkir ҡош (qoş), Tatar кош (qoş), Azerbaijani quş, Turkish kuş, Turkmen guş, Uzbek qush, Uyghur قۇش (qush), Shor қуш, Tuvan куш (kuş), Western Yugur qus,etc.

Noun

куш • (kuş) (Arabic spelling قۇش)

bird

Northern Altai

Etymology

From Proto-Turkic *kuĺ. Cognate to Khakas хус (xus), Shor қуш (quš), Chulym қус (qus, “bird (with улуғ)”), Western Yugur qus, Tuvan куш (kuş), Tofa ӄуъш (qu"š, “wood grouse”), etc.

Noun

куш • (kuš)

bird

References

L. M. Tukmačev, editor (1995), “куш”, in Kumandinsko-Russkij Slovarʹ [Kumandy-Russian Dictionary], Biysk: Kandidat filologičeskix nauk, Izdatelʹstvo bijskij kotelʹščik, →ISBN

Southern Altai

Etymology

From Proto-Turkic *kuĺ (“bird”). Cognate with Kazakh құс (qūs), Kyrgyz куш (kuş), Crimean Tatar quş, Karaim kuš, Kumyk къуш (quş), Bashkir ҡош (qoş), Tatar кош (qoş), Azerbaijani quş, Turkish kuş, Turkmen guş, Uzbek qush, Uyghur قۇش (qush), Shor қуш, Tuvan куш (kuş), Western Yugur qus,etc.

Noun

куш • (kuš)

bird

Declension

Inflection of **куш**
	singular	plural
absolute	куш (kuš)	куштар (kuštar)
definite genitive	куштыҥ (kuštïŋ)	куштардыҥ (kuštardïŋ)
dative	кушка (kuška)	куштарга (kuštarga)
definite accusative	кушты (kuštï)	куштарды (kuštardï)
locative	кушта (kušta)	куштарда (kuštarda)
ablative	куштаҥ (kuštaŋ)	куштардаҥ (kuštardaŋ)

References

N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “куш”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN
Čumakajev A. E., editor (2018), “куш”, in Altajsko-russkij slovarʹ [Altaic–Russian Dictionary], Gorno-Altaysk: NII altaistiki im. S.S. Surazakova, →ISBN

Tatar

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Adjective

куш • (quş)

twin; pair
- traditional, “Беләзегем-йөзегем [Beläzegem-yözegem]”‎^[1]:
  Ай, урманда, урманда,
  Урманда, куш каенда,
  Шулай сагына торгандыр
  Минем җаныкаем да.
  Ay, urmanda, urmanda,
  Urmanda, quş qayenda,
  Şulay sağına torgandır
  Minem canıqayem da.
  (please add an English translation of this quotation)

Tuvan

Etymology

From Proto-Turkic *kuĺ (“bird”).

Noun

куш • (kuş) (definite accusative кушту, plural куштар)

bird

Derived terms

айлаң куш (aylañ kuş, “nightingale”)

Udmurt

Etymology

From Proto-Permic *kuš, from Proto-Finno-Permic *kušɜ. Cognates include Erzya кужо (kužo).

Permic cognates include Komi-Zyrian куш (kuš), Komi-Permyak куш (kuš) and Komi-Yazva куш (kuš).

Pronunciation

IPA^(key): [ˈkuʃ]
Rhymes: -uʃ
Hyphenation: куш

Noun

куш • (kuš)

meadow, lawn, glade, clearing
tree hollow, cavity

Declension

Declension of куш (soft declension)
	singular	plural
nominative	куш kuš	кушъёс kušjos
accusative	кушез kušez	кушъёсыз kušjosyz
genitive	кушлэн kušlen	кушъёслэн kušjoslen
dative	кушлы kušly	кушъёслы kušjosly
ablative	кушлэсь kušleś	кушъёслэсь kušjosleś
instrumental	кушен kušen	кушъёсын kušjosyn
abessive	куштэк kuštek	кушъёстэк kušjostek
adverbial	кушъя kušja	кушъёсъя kušjosja
inessive	кушын kušyn	кушъёсын kušjosyn
illative	куше kuše	кушъёсы kušjosy
elative	кушысь kušyś	кушъёсысь kušjosyś
egressive	кушысьен kušyśjen	кушъёсысьен kušjosyśjen
terminative	кушозь kušoź	кушъёсозь kušjosoź
prolative	кушетӥ kušeti	кушъёсытӥ kušjosyti
allative	кушлань kušlań	кушъёслань kušjoslań

Possessive forms of куш

1st person singular possessive forms
	singular	plural
nominative	куше kuše	кушъёсы kušjosy
accusative	кушме kušme	кушъёсме kušjosme
genitive	кушелэн kušelen	кушъёсылэн kušjosylen
dative	кушелы kušely	кушъёсылы kušjosyly
ablative	кушелэсь kušeleś	кушъёсылэсь kušjosyleś
instrumental	кушеным kušenym	кушъёсыным kušjosynym

2nd person singular possessive forms
	singular	plural
nominative	кушед kušed	кушъёсыд kušjosyd
accusative	куштэ kušte	кушъёстэ kušjoste
genitive	кушедлэн kušedlen	кушъёсыдлэн kušjosydlen
dative	кушедлы kušedly	кушъёсыдлы kušjosydly
ablative	кушедлэсь kušedleś	кушъёсыдлэсь kušjosydleś
instrumental	кушеныд kušenyd	кушъёсыныд kušjosynyd

3rd person singular possessive forms
	singular	plural
nominative	кушез kušez	кушъёсыз kušjosyz
accusative	кушсэ kušse	кушъёссэ kušjosse
genitive	кушезлэн kušezlen	кушъёсызлэн kušjosyzlen
dative	кушезлы kušezly	кушъёсызлы kušjosyzly
ablative	кушезлэсь kušezleś	кушъёсызлэсь kušjosyzleś
instrumental	кушеныз kušenyz	кушъёсыныз kušjosynyz

1st person plural possessive forms
	singular	plural
nominative	кушмы kušmy	кушъёсмы kušjosmy
accusative	кушмэс kušmes	кушъёсмес kušjosmes
genitive	кушмылэн kušmylen	кушъёсмылэн kušjosmylen
dative	кушмылы kušmyly	кушъёсмылы kušjosmyly
ablative	кушмылэсь kušmyleś	кушъёсмылэсь kušjosmyleś
instrumental	кушенымы kušenymy	кушъёсынымы kušjosynymy

2nd person plural possessive forms
	singular	plural
nominative	кушты kušty	кушъёсты kušjosty
accusative	куштэс kuštes	кушъёстэс kušjostes
genitive	куштылэн kuštylen	кушъёстылэн kušjostylen
dative	куштылы kuštyly	кушъёстылы kušjostyly
ablative	куштылэсь kuštyleś	кушъёстылэсь kušjostyleś
instrumental	кушеныды kušenydy	кушъёсыныды kušjosynydy

3rd person plural possessive forms
	singular	plural
nominative	кушсы kušsy	кушъёссы kušjossy
accusative	кушсэс kušses	кушъёссэс kušjosses
genitive	кушсылэн kušsylen	кушъёссылэн kušjossylen
dative	кушсылы kušsyly	кушъёссылы kušjossyly
ablative	кушсылэсь kušsyleś	кушъёссылэсь kušjossyleś
instrumental	кушенызы kušenyzy	кушъёсынызы kušjosynyzy

Synonyms

(glade, clearing): кыр (kyr)
(tree hollow): гырк (gyrk)

References

L. E. Kirillova, L. L. Karpova, editors (2008), “куш”, in Удмурт-ӟуч кыллюкам [Udmurt-Russian dictionary], Izhevsk: Удмуртский институт истории, языка и литературы УрО РАН, →ISBN, page 363
T. V. Voronova, T. A. Poyarkova, editor (2012), Удмурт-ӟуч, ӟуч-удмурт кыллюкам [Udmurt-Russian, Russian-Udmurt dictionary] (overall work in Russian), Izhevsk: Книжное издательство «Удмуртия», →ISBN, page 39
Yrjö Wichmann, Toivo Emil Uotila (1987) Mikko Korhonen, editor, Wotjakischer Wortschatz [Votyak Vocabulary] (Lexica Societatis Fenno-Ugricae; Volume 21) (overall work in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen Seura, →ISBN, →ISSN, page 134

Urum

Etymology

From Proto-Turkic *kuĺ. Cognate to Crimean Tatar quş, Karachay-Balkar къуш (quş), Kumyk къуш (quş), Karaim къуш (quš), kuš, etc.

Noun

куш • (kuš)

bird