आहार

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit आहार (āhāra).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /ɑː.ɦɑːɾ/, [äː.ɦäːɾ]

Noun

आहार • (āhār) m

sustenance, victuals; food and drink
Synonyms: भोजन (bhojan), खाना-पीना (khānā-pīnā)
consumption, nourishment

Declension

Declension of *आहार* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	आहार āhār	आहार āhār
oblique	आहार āhār	आहारों āhārõ
vocative	आहार āhār	आहारो āhāro

Derived terms

आहार करना (āhār karnā)

References

McGregor, Ronald Stuart (1993) “आहार”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Marathi

Etymology

Inherited from Old Marathi 𑘁𑘮𑘰𑘨 (āhāra, “food intake”), from Maharastri Prakrit 𑀆𑀳𑀸𑀭 (āhāra, “food”), from Sanskrit आहार (āhāra, “food”).

Pronunciation

IPA^(key): /a.ɦaɾ/
Rhymes: -aɾ
Hyphenation: आ‧हार

Noun

आहार • (āhār) m

the food intake of a person; victuals, nourishment, diet
उत्तम आहार ही आरोग्याची गुरुकिल्ली आहे.
uttam āhār hī ārogyācī gurukillī āhe.
A good diet is the key to health.

Declension

Declension of आहार (masc cons-stem)
direct singular	आहार āhār
direct plural	आहार āhār
	singular एकवचन	plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	आहार āhār	आहार āhār
oblique सामान्यरूप	आहारा āhārā	आहारां- āhārān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	आहाराला āhārālā	आहारांना āhārānnā
ergative	आहाराने, आहारानं āhārāne, āhārāna	आहारांनी āhārānnī
instrumental	आहाराशी āhārāśī	आहारांशी āhārānśī
locative सप्तमी	आहारात āhārāt	आहारांत āhārāt
vocative संबोधन	आहारा āhārā	आहारांनो āhārānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of आहार (masc cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular^* एकवचन	plural अनेकवचन	oblique सामान्यरूप
singular subject एकवचनी कर्ता	आहाराचा āhārāċā	आहाराचे āhārāċe	आहाराची āhārācī	आहाराच्या āhārācā	आहाराचे, आहाराचं āhārāċe, āhārāċa	आहाराची āhārācī	आहाराच्या āhārācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	आहारांचा āhārānċā	आहारांचे āhārānċe	आहारांची āhārāñcī	आहारांच्या āhārāncā	आहारांचे, आहारांचं āhārānċe, āhārānċa	आहारांची āhārāñcī	आहारांच्या āhārāñcā
^* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Derived terms

References

Molesworth, James Thomas (1857) “आहार”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950) “आहार”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ)
Shankar Gopal Tulpule, Anne Feldhaus (1999) “आहार”, in A Dictionary of Old Marathi, Mumbai: Popular Prakashan

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

āhāra (Latin script)
𑀆𑀳𑀸𑀭 (Brahmi script)
আহার (Bengali script)
ආහාර (Sinhalese script)
အာဟာရ or ဢႃႁႃရ (Burmese script)
อาหาร or อาหาระ (Thai script)
ᩋᩣᩉᩣᩁ (Tai Tham script)
ອາຫາຣ or ອາຫາຣະ (Lao script)
អាហារ (Khmer script)
𑄃𑄂𑄦𑄂𑄢 (Chakma script)

Noun

आहार m

Devanagari script form of āhāra (“feeding”)

Declension

Declension table of "आहार" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	आहारो (āhāro)	आहारा (āhārā)
Accusative (second)	आहारं (āhāraṃ)	आहारे (āhāre)
Instrumental (third)	आहारेन (āhārena)	आहारेहि (āhārehi) or आहारेभि (āhārebhi)
Dative (fourth)	आहारस्स (āhārassa) or आहाराय (āhārāya) or आहारत्थं (āhāratthaṃ)	आहारानं (āhārānaṃ)
Ablative (fifth)	आहारस्मा (āhārasmā) or आहारम्हा (āhāramhā) or आहारा (āhārā)	आहारेहि (āhārehi) or आहारेभि (āhārebhi)
Genitive (sixth)	आहारस्स (āhārassa)	आहारानं (āhārānaṃ)
Locative (seventh)	आहारस्मिं (āhārasmiṃ) or आहारम्हि (āhāramhi) or आहारे (āhāre)	आहारेसु (āhāresu)
Vocative (calling)	आहार (āhāra)	आहारा (āhārā)

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

আহাৰ (Assamese script)
ᬆᬳᬵᬭ (Balinese script)
আহার (Bengali script)
𑰁𑰮𑰯𑰨 (Bhaiksuki script)
𑀆𑀳𑀸𑀭 (Brahmi script)
အာဟာရ (Burmese script)
આહાર (Gujarati script)
ਆਹਾਰ (Gurmukhi script)
𑌆𑌹𑌾𑌰 (Grantha script)
ꦄꦴꦲꦴꦫ (Javanese script)
𑂄𑂯𑂰𑂩 (Kaithi script)
ಆಹಾರ (Kannada script)
អាហារ (Khmer script)
ອາຫາຣ (Lao script)
ആഹാര (Malayalam script)
ᠠ᠎᠊ᠠᡥᠠ᠎᠊ᠠᡵᠠ (Manchu script)
𑘁𑘮𑘰𑘨 (Modi script)
ᠠᢗᠾᠠᢗᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦡𑧎𑧑𑧈 (Nandinagari script)
𑐁𑐴𑐵𑐬 (Newa script)
ଆହାର (Odia script)
ꢃꢲꢵꢬ (Saurashtra script)
𑆄𑆲𑆳𑆫 (Sharada script)
𑖁𑖮𑖯𑖨 (Siddham script)
ආහාර (Sinhalese script)
𑩐𑩛𑪂𑩛𑩼 (Soyombo script)
𑚁𑚩𑚭𑚤 (Takri script)
ஆஹார (Tamil script)
ఆహార (Telugu script)
อาหาร (Thai script)
ཨཱ་ཧཱ་ར (Tibetan script)
𑒂𑒯𑒰𑒩 (Tirhuta script)
𑨀𑨊𑨱𑨊𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From आहृ (āhṛ, “to bring near, fetch”), from आ- (ā-) +‎ हृ (hṛ).

Adjective

आहार • (āhāra) stem

(at the end of a compound) bringing near, procuring
being about to fetch, going to fetch

Declension

Masculine a-stem declension of आहार
	singular	dual	plural
nominative	आहारः (āhāraḥ)	आहारौ (āhārau) आहारा¹ (āhārā¹)	आहाराः (āhārāḥ) आहारासः¹ (āhārāsaḥ¹)
accusative	आहारम् (āhāram)	आहारौ (āhārau) आहारा¹ (āhārā¹)	आहारान् (āhārān)
instrumental	आहारेण (āhāreṇa)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारैः (āhāraiḥ) आहारेभिः¹ (āhārebhiḥ¹)
dative	आहाराय (āhārāya)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारेभ्यः (āhārebhyaḥ)
ablative	आहारात् (āhārāt)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारेभ्यः (āhārebhyaḥ)
genitive	आहारस्य (āhārasya)	आहारयोः (āhārayoḥ)	आहाराणाम् (āhārāṇām)
locative	आहारे (āhāre)	आहारयोः (āhārayoḥ)	आहारेषु (āhāreṣu)
vocative	आहार (āhāra)	आहारौ (āhārau) आहारा¹ (āhārā¹)	आहाराः (āhārāḥ) आहारासः¹ (āhārāsaḥ¹)

¹Vedic

Feminine ī-stem declension of आहारी
	singular	dual	plural
nominative	आहारी (āhārī)	आहार्यौ (āhāryau) आहारी¹ (āhārī¹)	आहार्यः (āhāryaḥ) आहारीः¹ (āhārīḥ¹)
accusative	आहारीम् (āhārīm)	आहार्यौ (āhāryau) आहारी¹ (āhārī¹)	आहारीः (āhārīḥ)
instrumental	आहार्या (āhāryā)	आहारीभ्याम् (āhārībhyām)	आहारीभिः (āhārībhiḥ)
dative	आहार्यै (āhāryai)	आहारीभ्याम् (āhārībhyām)	आहारीभ्यः (āhārībhyaḥ)
ablative	आहार्याः (āhāryāḥ) आहार्यै² (āhāryai²)	आहारीभ्याम् (āhārībhyām)	आहारीभ्यः (āhārībhyaḥ)
genitive	आहार्याः (āhāryāḥ) आहार्यै² (āhāryai²)	आहार्योः (āhāryoḥ)	आहारीणाम् (āhārīṇām)
locative	आहार्याम् (āhāryām)	आहार्योः (āhāryoḥ)	आहारीषु (āhārīṣu)
vocative	आहारि (āhāri)	आहार्यौ (āhāryau) आहारी¹ (āhārī¹)	आहार्यः (āhāryaḥ) आहारीः¹ (āhārīḥ¹)

¹Vedic
²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of आहार
	singular	dual	plural
nominative	आहारम् (āhāram)	आहारे (āhāre)	आहाराणि (āhārāṇi) आहारा¹ (āhārā¹)
accusative	आहारम् (āhāram)	आहारे (āhāre)	आहाराणि (āhārāṇi) आहारा¹ (āhārā¹)
instrumental	आहारेण (āhāreṇa)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारैः (āhāraiḥ) आहारेभिः¹ (āhārebhiḥ¹)
dative	आहाराय (āhārāya)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारेभ्यः (āhārebhyaḥ)
ablative	आहारात् (āhārāt)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारेभ्यः (āhārebhyaḥ)
genitive	आहारस्य (āhārasya)	आहारयोः (āhārayoḥ)	आहाराणाम् (āhārāṇām)
locative	आहारे (āhāre)	आहारयोः (āhārayoḥ)	आहारेषु (āhāreṣu)
vocative	आहार (āhāra)	आहारे (āhāre)	आहाराणि (āhārāṇi) आहारा¹ (āhārā¹)

¹Vedic

Noun

आहार • (āhāra) stem, m

taking
fetching, bringing near
employing, use
taking food
food
आहारम्-कृ
livelihood

Declension

Masculine a-stem declension of आहार
	singular	dual	plural
nominative	आहारः (āhāraḥ)	आहारौ (āhārau) आहारा¹ (āhārā¹)	आहाराः (āhārāḥ) आहारासः¹ (āhārāsaḥ¹)
accusative	आहारम् (āhāram)	आहारौ (āhārau) आहारा¹ (āhārā¹)	आहारान् (āhārān)
instrumental	आहारेण (āhāreṇa)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारैः (āhāraiḥ) आहारेभिः¹ (āhārebhiḥ¹)
dative	आहाराय (āhārāya)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारेभ्यः (āhārebhyaḥ)
ablative	आहारात् (āhārāt)	आहाराभ्याम् (āhārābhyām)	आहारेभ्यः (āhārebhyaḥ)
genitive	आहारस्य (āhārasya)	आहारयोः (āhārayoḥ)	आहाराणाम् (āhārāṇām)
locative	आहारे (āhāre)	आहारयोः (āhārayoḥ)	आहारेषु (āhāreṣu)
vocative	आहार (āhāra)	आहारौ (āhārau) आहारा¹ (āhārā¹)	आहाराः (āhārāḥ) आहारासः¹ (āhārāsaḥ¹)

¹Vedic

Derived terms

अनाहार (anāhāra)

Descendants

Pali: āhāra
Prakrit: 𑀆𑀳𑀸𑀭 (āhāra)
- Old Marathi: 𑘁𑘮𑘰𑘨 (āhāra)
  - Marathi: आहार (āhār)
→ Kannada: ಆಹಾರ (āhāra)
→ Khmer: អាហារ (ʼaahaa)
→ Lao: ອາຫານ (ʼā hān)
→ Old Javanese: āhāra
- → Indonesian: hara (“nutrient”) (learned)
→ Tamil: ஆகாரம் (ākāram)
→ Telugu: ఆహారము (āhāramu)
→ Thai: อาหาร (aa-hǎan)
→ Tocharian B: āhār
→ Tocharian B: āhāra-krtya
→ Malayalam: ആഹാരം (āhāraṁ)

References

Monier Williams (1899) “आहार”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0162.