काण्ड
Hindi
Etymology
From Sanskrit काण्ड (kāṇḍa). Alternative spelling of कांड (kāṇḍ). Cognate with Bengali কাণ্ড (kanḍo)
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /kɑːɳɖ/, [kä̃ːɳɖ]
Noun
काण्ड • (kāṇḍ) m (Urdu spelling کانڈ)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | काण्ड kāṇḍ |
काण्ड kāṇḍ |
| oblique | काण्ड kāṇḍ |
काण्डों kāṇḍõ |
| vocative | काण्ड kāṇḍ |
काण्डो kāṇḍo |
Sanskrit
Alternative forms
- खण्ड (khaṇḍa)
Alternative scripts
Alternative scripts
- কাণ্ড (Assamese script)
- ᬓᬵᬡ᭄ᬟ (Balinese script)
- কাণ্ড (Bengali script)
- 𑰎𑰯𑰜𑰿𑰚 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑀸𑀡𑁆𑀟 (Brahmi script)
- ကာဏ္ဍ (Burmese script)
- કાણ્ડ (Gujarati script)
- ਕਾਣ੍ਡ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑌾𑌣𑍍𑌡 (Grantha script)
- ꦏꦴꦟ꧀ꦝ (Javanese script)
- 𑂍𑂰𑂝𑂹𑂙 (Kaithi script)
- ಕಾಣ್ಡ (Kannada script)
- កាណ្ឌ (Khmer script)
- ກາຓ຺ຑ (Lao script)
- കാണ്ഡ (Malayalam script)
- ᡬᠠ᠊ᠠᢏᡷᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘰𑘜𑘿𑘚 (Modi script)
- ᢉᠠᢗᢏᢎᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧑𑦼𑧠𑦺 (Nandinagari script)
- 𑐎𑐵𑐞𑑂𑐜 (Newa script)
- କାଣ୍ଡ (Odia script)
- ꢒꢵꢠ꣄ꢞ (Saurashtra script)
- 𑆑𑆳𑆟𑇀𑆝 (Sharada script)
- 𑖎𑖯𑖜𑖿𑖚 (Siddham script)
- කාණ්ඩ (Sinhalese script)
- 𑩜𑩛𑩪 𑪙𑩨 (Soyombo script)
- 𑚊𑚭𑚘𑚶𑚖 (Takri script)
- காண்ட³ (Tamil script)
- కాణ్డ (Telugu script)
- กาณฺฑ (Thai script)
- ཀཱ་ཎྜ (Tibetan script)
- 𑒏𑒰𑒝𑓂𑒛 (Tirhuta script)
- 𑨋𑨊𑨘𑩇𑨖 (Zanabazar Square script)
Etymology
Of unclear origin; the wide range of meanings, all which appear to be etymologically related, make tracing the original sense and further origins difficult, and consequently have resulted in a diverse set of viable explanations, both Indo-European (particularly with the word's Vedic attestation) and substrate. Such theories include a derivation from a Proto-Indo-European *kolndo- and connection to Ancient Greek κόνδῠλος (kóndŭlos, “knuckle, knot”), which is phonetically problematic and implicitly rejected by Beekes (who considers the Greek to derive from Pre-Greek), while others include a Prakritic formation from कृत् (kṛt, “to cut”).[1]
Mayrhofer appears to tentatively favor a borrowing from Dravidian, taking the original sense as "segment of bamboo or sugar cane", whence the other senses; compare Tamil கணு (kaṇu, “joint of a bamboo cane, node”).[2]
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kɑ́ːɳ.ɖɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɑːɳ.ɖɐ/
- (Vedic) IPA(key): /kɑːɳ.ɖɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɑːɳ.ɖɐ/
Noun
काण्ड • (kā́ṇḍa, kāṇḍá) stem, m or n
- a joint of the stalk of a cane or bamboo
- section, portion, chapter
- a part of a sacrificial rite
- department of knowledge, subject (AV., TS., ŚBr., R.)
- stalk
- switch, whip (MBh., R., Kauś., Suśr.)
- node of a tree trunk (W.)
- cluster (W.)
- multitude, abundance, quantity (Pāṇ., Kāś., Vcar.)
- arrow (MBh., Hit.)
- a long bone (Suśr.)
- rudder (R.)
- a measurement of area (Pāṇ., Vop.)
- cane (L.)
- opportunity, occasion (L.)
- a private place, privacy (L.)
- praise, flattery (L.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काण्डः (kā́ṇḍaḥ) | काण्डौ (kā́ṇḍau) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
काण्डाः (kā́ṇḍāḥ) काण्डासः¹ (kā́ṇḍāsaḥ¹) |
| accusative | काण्डम् (kā́ṇḍam) | काण्डौ (kā́ṇḍau) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
काण्डान् (kā́ṇḍān) |
| instrumental | काण्डेन (kā́ṇḍena) | काण्डाभ्याम् (kā́ṇḍābhyām) | काण्डैः (kā́ṇḍaiḥ) काण्डेभिः¹ (kā́ṇḍebhiḥ¹) |
| dative | काण्डाय (kā́ṇḍāya) | काण्डाभ्याम् (kā́ṇḍābhyām) | काण्डेभ्यः (kā́ṇḍebhyaḥ) |
| ablative | काण्डात् (kā́ṇḍāt) | काण्डाभ्याम् (kā́ṇḍābhyām) | काण्डेभ्यः (kā́ṇḍebhyaḥ) |
| genitive | काण्डस्य (kā́ṇḍasya) | काण्डयोः (kā́ṇḍayoḥ) | काण्डानाम् (kā́ṇḍānām) |
| locative | काण्डे (kā́ṇḍe) | काण्डयोः (kā́ṇḍayoḥ) | काण्डेषु (kā́ṇḍeṣu) |
| vocative | काण्ड (kā́ṇḍa) | काण्डौ (kā́ṇḍau) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
काण्डाः (kā́ṇḍāḥ) काण्डासः¹ (kā́ṇḍāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काण्डः (kāṇḍáḥ) | काण्डौ (kāṇḍaú) काण्डा¹ (kāṇḍā́¹) |
काण्डाः (kāṇḍā́ḥ) काण्डासः¹ (kāṇḍā́saḥ¹) |
| accusative | काण्डम् (kāṇḍám) | काण्डौ (kāṇḍaú) काण्डा¹ (kāṇḍā́¹) |
काण्डान् (kāṇḍā́n) |
| instrumental | काण्डेन (kāṇḍéna) | काण्डाभ्याम् (kāṇḍā́bhyām) | काण्डैः (kāṇḍaíḥ) काण्डेभिः¹ (kāṇḍébhiḥ¹) |
| dative | काण्डाय (kāṇḍā́ya) | काण्डाभ्याम् (kāṇḍā́bhyām) | काण्डेभ्यः (kāṇḍébhyaḥ) |
| ablative | काण्डात् (kāṇḍā́t) | काण्डाभ्याम् (kāṇḍā́bhyām) | काण्डेभ्यः (kāṇḍébhyaḥ) |
| genitive | काण्डस्य (kāṇḍásya) | काण्डयोः (kāṇḍáyoḥ) | काण्डानाम् (kāṇḍā́nām) |
| locative | काण्डे (kāṇḍé) | काण्डयोः (kāṇḍáyoḥ) | काण्डेषु (kāṇḍéṣu) |
| vocative | काण्ड (kā́ṇḍa) | काण्डौ (kā́ṇḍau) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
काण्डाः (kā́ṇḍāḥ) काण्डासः¹ (kā́ṇḍāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काण्डम् (kā́ṇḍam) | काण्डे (kā́ṇḍe) | काण्डानि (kā́ṇḍāni) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
| accusative | काण्डम् (kā́ṇḍam) | काण्डे (kā́ṇḍe) | काण्डानि (kā́ṇḍāni) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
| instrumental | काण्डेन (kā́ṇḍena) | काण्डाभ्याम् (kā́ṇḍābhyām) | काण्डैः (kā́ṇḍaiḥ) काण्डेभिः¹ (kā́ṇḍebhiḥ¹) |
| dative | काण्डाय (kā́ṇḍāya) | काण्डाभ्याम् (kā́ṇḍābhyām) | काण्डेभ्यः (kā́ṇḍebhyaḥ) |
| ablative | काण्डात् (kā́ṇḍāt) | काण्डाभ्याम् (kā́ṇḍābhyām) | काण्डेभ्यः (kā́ṇḍebhyaḥ) |
| genitive | काण्डस्य (kā́ṇḍasya) | काण्डयोः (kā́ṇḍayoḥ) | काण्डानाम् (kā́ṇḍānām) |
| locative | काण्डे (kā́ṇḍe) | काण्डयोः (kā́ṇḍayoḥ) | काण्डेषु (kā́ṇḍeṣu) |
| vocative | काण्ड (kā́ṇḍa) | काण्डे (kā́ṇḍe) | काण्डानि (kā́ṇḍāni) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | काण्डम् (kāṇḍám) | काण्डे (kāṇḍé) | काण्डानि (kāṇḍā́ni) काण्डा¹ (kāṇḍā́¹) |
| accusative | काण्डम् (kāṇḍám) | काण्डे (kāṇḍé) | काण्डानि (kāṇḍā́ni) काण्डा¹ (kāṇḍā́¹) |
| instrumental | काण्डेन (kāṇḍéna) | काण्डाभ्याम् (kāṇḍā́bhyām) | काण्डैः (kāṇḍaíḥ) काण्डेभिः¹ (kāṇḍébhiḥ¹) |
| dative | काण्डाय (kāṇḍā́ya) | काण्डाभ्याम् (kāṇḍā́bhyām) | काण्डेभ्यः (kāṇḍébhyaḥ) |
| ablative | काण्डात् (kāṇḍā́t) | काण्डाभ्याम् (kāṇḍā́bhyām) | काण्डेभ्यः (kāṇḍébhyaḥ) |
| genitive | काण्डस्य (kāṇḍásya) | काण्डयोः (kāṇḍáyoḥ) | काण्डानाम् (kāṇḍā́nām) |
| locative | काण्डे (kāṇḍé) | काण्डयोः (kāṇḍáyoḥ) | काण्डेषु (kāṇḍéṣu) |
| vocative | काण्ड (kā́ṇḍa) | काण्डे (kā́ṇḍe) | काण्डानि (kā́ṇḍāni) काण्डा¹ (kā́ṇḍā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
Terms inherited from काण्ड (kāṇḍa)
- Dardic:
- Burushaski: kāˋ'n
- Dameli: kā̆n
- Gawar-Bati: کانڈ (kāṇḍ), کاݨ (kāṇ)
- Kashmiri: kā̃ḍ
- Devanagari script: काँड्
- Arabic script: کانڈ
- Sharada script: 𑆑𑆳𑆀𑆝𑇀
- Khowar: کن (kan)
- Pashayi:
- Northeast Pashayi: kōṇ, kō̃
- Northwest Pashayi: kāṇḍ, kāṇ
- Southeast Pashayi: kā̃ṛ, kā̃ṛī
- Phalura: کوݨ (kōṇ)
- Shina: کون (kōn)
- → Domaaki: [script needed] (kōn)
- Savi: kā̃ṛa
- Shumashti: [script needed] (kō̃ṛ,kō̃)
- Torwali: کن (kan)
- Pali: kaṇḍa
- Prakrit: 𑀓𑀁𑀟 (kaṃḍa), 𑀓𑀁𑀟𑀬 (kaṃḍaya)
- Central:
- Eastern:
- Northern:
- Western Pahari:
- Bhadrawahi: कान् (kān)
- Jaunsari: काँड् (kā̃ḍ)
- Eastern Pahari:
- Nepali: काँड (kā̃ḍ), काँडो (kā̃ḍo)
- Western Pahari:
- Northwestern:
- Southern:
- Western:
- Gujarati: કાંડ (kā̃ḍ), કાંડું (kā̃ḍũ), કાંડી (kā̃ḍī)
Terms borrowed from काण्ड (kāṇḍa)
References
- ^ Mayrhofer, Manfred (1992) “kā́ṇḍa-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 336-7
- ^ Mayrhofer, Manfred (1956) “kā́ṇḍaḥ”, in Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary][2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 197
Further reading
- Monier Williams (1899) “काण्ड”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0269/2.
- Monier Williams (1899) “काण्ड”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1324/2.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kāṇḍa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press