निषत्ति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- নিষত্তি (Assamese script)
- ᬦᬶᬱᬢ᭄ᬢᬶ (Balinese script)
- নিষত্তি (Bengali script)
- 𑰡𑰰𑰬𑰝𑰿𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀺𑀱𑀢𑁆𑀢𑀺 (Brahmi script)
- နိၑတ္တိ (Burmese script)
- નિષત્તિ (Gujarati script)
- ਨਿਸ਼ਤ੍ਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑌿𑌷𑌤𑍍𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦤꦶꦰꦠ꧀ꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂢𑂱𑂭𑂞𑂹𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ನಿಷತ್ತಿ (Kannada script)
- និឞត្តិ (Khmer script)
- ນິຩຕ຺ຕິ (Lao script)
- നിഷത്തി (Malayalam script)
- ᠨᡳᢢᠠᢠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘡𑘱𑘬𑘝𑘿𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠨᠢᢔᠠᢐᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧁𑧒𑧌𑦽𑧠𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐶𑐲𑐟𑑂𑐟𑐶 (Newa script)
- ନିଷତ୍ତି (Odia script)
- ꢥꢶꢰꢡ꣄ꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆴𑆰𑆠𑇀𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖡𑖰𑖬𑖝𑖿𑖝𑖰 (Siddham script)
- නිෂත්ති (Sinhalese script)
- 𑩯𑩑𑪀𑩫 𑪙𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚝𑚮𑚙𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
- நிஷத்தி (Tamil script)
- నిషత్తి (Telugu script)
- นิษตฺติ (Thai script)
- ནི་ཥ་ཏྟི (Tibetan script)
- 𑒢𑒱𑒭𑒞𑓂𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨁𑨯𑨙𑩇𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
From नि- (ni-, “down”) + सद् (sad, “to sit”) + -ति (-ti).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ní.ʂɐt.ti/, [ní.ʂɐt̚.ti]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /n̪i.ʂɐt̪.t̪i/, [n̪i.ʂɐt̪̚.t̪i]
Noun
निषत्ति • (níṣatti) stem, f (Rigvedic)
- sitting down or resting idly; idleness, laziness, sloth
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 4.21.9:
- भ॒द्रा ते॒ हस्ता॒ सुकृ॑तो॒त पा॒णी प्र॑य॒न्तारा॑ स्तुव॒ते राध॑ इन्द्र ।
का ते॒ निष॑त्तिः॒ किमु॒ नो म॑मत्सि॒ किं नोदु॑दु हर्षसे॒ दात॒वा उ॑ ॥- bhadrā́ te hástā súkṛtotá pāṇī́ prayantā́rā stuvaté rā́dha indra .
kā́ te níṣattiḥ kímu nó mamatsi kíṁ nódudu harṣase dā́tavā́ u . - Auspicious are your hands, your arms wellfashioned which proffer bounty, O Indra, to your praiser.
What sloth is this? Why did you not rejoice? Why did you not delight yourself with giving?
- bhadrā́ te hástā súkṛtotá pāṇī́ prayantā́rā stuvaté rā́dha indra .
- भ॒द्रा ते॒ हस्ता॒ सुकृ॑तो॒त पा॒णी प्र॑य॒न्तारा॑ स्तुव॒ते राध॑ इन्द्र ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | निषत्तिः (níṣattiḥ) | निषत्ती (níṣattī) | निषत्तयः (níṣattayaḥ) |
| accusative | निषत्तिम् (níṣattim) | निषत्ती (níṣattī) | निषत्तीः (níṣattīḥ) |
| instrumental | निषत्त्या (níṣattyā) निषत्ती¹ (níṣattī¹) |
निषत्तिभ्याम् (níṣattibhyām) | निषत्तिभिः (níṣattibhiḥ) |
| dative | निषत्तये (níṣattaye) निषत्त्यै² (níṣattyai²) निषत्ती¹ (níṣattī¹) |
निषत्तिभ्याम् (níṣattibhyām) | निषत्तिभ्यः (níṣattibhyaḥ) |
| ablative | निषत्तेः (níṣatteḥ) निषत्त्याः² (níṣattyāḥ²) निषत्त्यै³ (níṣattyai³) |
निषत्तिभ्याम् (níṣattibhyām) | निषत्तिभ्यः (níṣattibhyaḥ) |
| genitive | निषत्तेः (níṣatteḥ) निषत्त्याः² (níṣattyāḥ²) निषत्त्यै³ (níṣattyai³) |
निषत्त्योः (níṣattyoḥ) | निषत्तीनाम् (níṣattīnām) |
| locative | निषत्तौ (níṣattau) निषत्त्याम्² (níṣattyām²) निषत्ता¹ (níṣattā¹) |
निषत्त्योः (níṣattyoḥ) | निषत्तिषु (níṣattiṣu) |
| vocative | निषत्ते (níṣatte) | निषत्ती (níṣattī) | निषत्तयः (níṣattayaḥ) |
- ¹Vedic
- ²Later Sanskrit
- ³Brāhmaṇas
Further reading
- Monier Williams (1899) “निषत्ति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 561, column 3.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “निषत्ति”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 926