मद्य
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit मद्य (mádya). Doublet of माँजा (māñjā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /məd̪.jᵊ/, [mɐd̪.jᵊ]
Noun
मद्य • (madya) m
- (rare, formal) any intoxicating drink, liquor, wine, alcohol
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | मद्य madya |
मद्य madya |
| oblique | मद्य madya |
मद्यों madyõ |
| vocative | मद्य madya |
मद्यो madyo |
References
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “मद्य”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “मद्य”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
Marathi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit मद्य (mádya). Doublet of माज (māj). First attested as Old Marathi 𑘦𑘟𑘿𑘧 (madya).
Pronunciation
- IPA(key): /məd̪.jə/
Noun
मद्य • (madya) n
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “मद्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Molesworth, James Thomas (1857) “मद्य”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
- दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950) “मद्य”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- মদ্য (Assamese script)
- ᬫᬤ᭄ᬬ (Balinese script)
- মদ্য (Bengali script)
- 𑰦𑰟𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀤𑁆𑀬 (Brahmi script)
- မဒျ (Burmese script)
- મદ્ય (Gujarati script)
- ਮਦ੍ਯ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑌦𑍍𑌯 (Grantha script)
- ꦩꦢꦾ (Javanese script)
- 𑂧𑂠𑂹𑂨 (Kaithi script)
- ಮದ್ಯ (Kannada script)
- មទ្យ (Khmer script)
- ມທ຺ຍ (Lao script)
- മദ്യ (Malayalam script)
- ᠮᠠᡩᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘦𑘟𑘿𑘧 (Modi script)
- ᠮᠠᢑᠶᠠ (Mongolian script)
- 𑧆𑦿𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐡𑑂𑐫 (Newa script)
- ମଦ୍ଯ (Odia script)
- ꢪꢣ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆢𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖦𑖟𑖿𑖧 (Siddham script)
- මද්ය (Sinhalese script)
- 𑩴𑩭 𑪙𑩻 (Soyombo script)
- 𑚢𑚛𑚶𑚣 (Takri script)
- மத்³ய (Tamil script)
- మద్య (Telugu script)
- มทฺย (Thai script)
- མ་དྱ (Tibetan script)
- 𑒧𑒠𑓂𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨛𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-European *m̥h₂d-yó-s, from *meh₂d- (“to be wet”). Related to मदिर (madira).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /mɐ́d.jɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /mɐd̪.jɐ/
Adjective
मद्य • (mádya) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मद्यः (mádyaḥ) | मद्यौ (mádyau) मद्या¹ (mádyā¹) |
मद्याः (mádyāḥ) मद्यासः¹ (mádyāsaḥ¹) |
| accusative | मद्यम् (mádyam) | मद्यौ (mádyau) मद्या¹ (mádyā¹) |
मद्यान् (mádyān) |
| instrumental | मद्येन (mádyena) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्यैः (mádyaiḥ) मद्येभिः¹ (mádyebhiḥ¹) |
| dative | मद्याय (mádyāya) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्येभ्यः (mádyebhyaḥ) |
| ablative | मद्यात् (mádyāt) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्येभ्यः (mádyebhyaḥ) |
| genitive | मद्यस्य (mádyasya) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्यानाम् (mádyānām) |
| locative | मद्ये (mádye) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्येषु (mádyeṣu) |
| vocative | मद्य (mádya) | मद्यौ (mádyau) मद्या¹ (mádyā¹) |
मद्याः (mádyāḥ) मद्यासः¹ (mádyāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मद्या (mádyā) | मद्ये (mádye) | मद्याः (mádyāḥ) |
| accusative | मद्याम् (mádyām) | मद्ये (mádye) | मद्याः (mádyāḥ) |
| instrumental | मद्यया (mádyayā) मद्या¹ (mádyā¹) |
मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्याभिः (mádyābhiḥ) |
| dative | मद्यायै (mádyāyai) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्याभ्यः (mádyābhyaḥ) |
| ablative | मद्यायाः (mádyāyāḥ) मद्यायै² (mádyāyai²) |
मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्याभ्यः (mádyābhyaḥ) |
| genitive | मद्यायाः (mádyāyāḥ) मद्यायै² (mádyāyai²) |
मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्यानाम् (mádyānām) |
| locative | मद्यायाम् (mádyāyām) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्यासु (mádyāsu) |
| vocative | मद्ये (mádye) | मद्ये (mádye) | मद्याः (mádyāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मद्यम् (mádyam) | मद्ये (mádye) | मद्यानि (mádyāni) मद्या¹ (mádyā¹) |
| accusative | मद्यम् (mádyam) | मद्ये (mádye) | मद्यानि (mádyāni) मद्या¹ (mádyā¹) |
| instrumental | मद्येन (mádyena) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्यैः (mádyaiḥ) मद्येभिः¹ (mádyebhiḥ¹) |
| dative | मद्याय (mádyāya) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्येभ्यः (mádyebhyaḥ) |
| ablative | मद्यात् (mádyāt) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्येभ्यः (mádyebhyaḥ) |
| genitive | मद्यस्य (mádyasya) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्यानाम् (mádyānām) |
| locative | मद्ये (mádye) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्येषु (mádyeṣu) |
| vocative | मद्य (mádya) | मद्ये (mádye) | मद्यानि (mádyāni) मद्या¹ (mádyā¹) |
- ¹Vedic
Noun
मद्य • (mádya) stem, n
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मद्यम् (mádyam) | मद्ये (mádye) | मद्यानि (mádyāni) मद्या¹ (mádyā¹) |
| accusative | मद्यम् (mádyam) | मद्ये (mádye) | मद्यानि (mádyāni) मद्या¹ (mádyā¹) |
| instrumental | मद्येन (mádyena) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्यैः (mádyaiḥ) मद्येभिः¹ (mádyebhiḥ¹) |
| dative | मद्याय (mádyāya) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्येभ्यः (mádyebhyaḥ) |
| ablative | मद्यात् (mádyāt) | मद्याभ्याम् (mádyābhyām) | मद्येभ्यः (mádyebhyaḥ) |
| genitive | मद्यस्य (mádyasya) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्यानाम् (mádyānām) |
| locative | मद्ये (mádye) | मद्ययोः (mádyayoḥ) | मद्येषु (mádyeṣu) |
| vocative | मद्य (mádya) | मद्ये (mádye) | मद्यानि (mádyāni) मद्या¹ (mádyā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- Maharastri Prakrit: 𑀫𑀚𑁆𑀚 (majja)
- Pali: majja
- → Khmer: មជ្ជ (maccĕəʼ, “alcohol”)
- Sauraseni Prakrit: 𑀫𑀚𑁆𑀚 (majja)
- Hindi: माँजा (māñjā)
- → Gujarati: મદ્ય (madya)
- → Hindi: मद्य (madya)
- → Malayalam: മദ്യം (madyaṁ)
- → Old Marathi: madya
- Devanagari script: मद्य
- Modi script: 𑘦𑘟𑘿𑘧
- → Marathi: मद्य (madya)
- → Tamil: மத்தியம் (mattiyam)
- → Telugu: మద్యము (madyamu)
References
- Monier Williams (1899) “मद्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 779.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “mádya”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press