शारि

Sanskrit

Pronunciation

Etymology 1

    Unknown. Undoubtedly related to Classical Persian سَار (sār), سَارِی (sārī, starling), Old Armenian սարեակ (sareak, starling).[1][2] More speculatively, compare Proto-Balto-Slavic *śárˀkāˀ (magpie), Proto-Germanic *hrabnaz (raven), Latin corvus (raven); if all related, this may be a Wanderwort.

    Noun

    शारि॑ • (śā́ri) stemf

    1. myna (bird of the family Sturnidae)
      Synonyms: मदन (madana), शारिका (śārikā)
    Declension
    Feminine i-stem declension of शारि
    singular dual plural
    nominative शारिः (śā́riḥ) शारी (śā́rī) शारयः (śā́rayaḥ)
    accusative शारिम् (śā́rim) शारी (śā́rī) शारीः (śā́rīḥ)
    instrumental शार्या (śā́ryā)
    शारी¹ (śā́rī¹)
    शारिभ्याम् (śā́ribhyām) शारिभिः (śā́ribhiḥ)
    dative शारये (śā́raye)
    शार्यै² (śā́ryai²)
    शारी¹ (śā́rī¹)
    शारिभ्याम् (śā́ribhyām) शारिभ्यः (śā́ribhyaḥ)
    ablative शारेः (śā́reḥ)
    शार्याः² (śā́ryāḥ²)
    शार्यै³ (śā́ryai³)
    शारिभ्याम् (śā́ribhyām) शारिभ्यः (śā́ribhyaḥ)
    genitive शारेः (śā́reḥ)
    शार्याः² (śā́ryāḥ²)
    शार्यै³ (śā́ryai³)
    शार्योः (śā́ryoḥ) शारीणाम् (śā́rīṇām)
    locative शारौ (śā́rau)
    शार्याम्² (śā́ryām²)
    शारा¹ (śā́rā¹)
    शार्योः (śā́ryoḥ) शारिषु (śā́riṣu)
    vocative शारे (śā́re) शारी (śā́rī) शारयः (śā́rayaḥ)
    • ¹Vedic
    • ²Later Sanskrit
    • ³Brāhmaṇas
    Derived terms
    • शारिका (śārikā), सारिका (sārikā)
    Descendants
    • Ashokan Prakrit: 𑀲𑀸𑀮𑀺𑀓𑀸 (sālikā)
      • Prakrit: 𑀲𑀸𑀭𑀻 (sārī), 𑀲𑀸𑀭𑀺𑀆 (sāriā), 𑀲𑀸𑀮𑀳𑀻 (sālahī), 𑀲𑀸𑀮𑀳𑀺𑀆 (sālahiā), 𑀲𑀸𑀮𑀓𑁆𑀓𑀺𑀆 (sālakkiā) (see there for further descendants)
    • Pali: sālikā, sāḷikā, sāliya

    Etymology 2

    Unknown; probably unrelated to the above term.[2] Compare श॒र (śará, reed), शरु॑ (śáru, missile), शर्य॑ (śárya, arrow), all attested in the Ṛgveda. Some sources instead lemmatise the word as शारी॑ (śā́rī).[3]

    Noun

    शारि॑ • (śā́ri) stemf

    1. (Ṛgvedic hapax legomenon) arrow (projectile shot with a bow)
      • c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 1.112.16:
        याभि॑र्नरा श॒यवे॒ याभि॒रत्र॑ये॒ याभिः॑ पु॒रा मन॑वे गा॒तुमी॒षथुः॑ ।
        याभिः॒ शारी॒राज॑तं॒ स्यूम॑रश्मये॒ ताभि॑रू॒ षु ऊ॒तिभि॑रश्वि॒ना ग॑तम ॥
        yā́bhirnarā śayáve yā́bhirátraye yā́bhiḥ purā́ mánave gātúmīṣáthuḥ.
        yā́bhiḥ śā́rīrā́jataṃ syū́maraśmaye tā́bhirū ṣú ūtíbhiraśvinā́ gatama.
        • 1890 translation by Ralph T. H. Griffith
          Wherewith, O Heroes, ye vouchsafed deliverance to Ṣayu, Atri, and to Manu long ago; Wherewith ye shot your shafts in Syûmaraṣmi's cause.-Come hither unto us, O Aṣvins, with those aids.
    2. an elephant's housings or armour
    Declension
    Feminine i-stem declension of शारि
    singular dual plural
    nominative शारिः (śā́riḥ) शारी (śā́rī) शारयः (śā́rayaḥ)
    accusative शारिम् (śā́rim) शारी (śā́rī) शारीः (śā́rīḥ)
    instrumental शार्या (śā́ryā)
    शारी¹ (śā́rī¹)
    शारिभ्याम् (śā́ribhyām) शारिभिः (śā́ribhiḥ)
    dative शारये (śā́raye)
    शार्यै² (śā́ryai²)
    शारी¹ (śā́rī¹)
    शारिभ्याम् (śā́ribhyām) शारिभ्यः (śā́ribhyaḥ)
    ablative शारेः (śā́reḥ)
    शार्याः² (śā́ryāḥ²)
    शार्यै³ (śā́ryai³)
    शारिभ्याम् (śā́ribhyām) शारिभ्यः (śā́ribhyaḥ)
    genitive शारेः (śā́reḥ)
    शार्याः² (śā́ryāḥ²)
    शार्यै³ (śā́ryai³)
    शार्योः (śā́ryoḥ) शारीणाम् (śā́rīṇām)
    locative शारौ (śā́rau)
    शार्याम्² (śā́ryām²)
    शारा¹ (śā́rā¹)
    शार्योः (śā́ryoḥ) शारिषु (śā́riṣu)
    vocative शारे (śā́re) शारी (śā́rī) शारयः (śā́rayaḥ)
    • ¹Vedic
    • ²Later Sanskrit
    • ³Brāhmaṇas

    Etymology 3

    Unknown. Similar polysemy to गुटिका (guṭikā).

    Noun

    शारि • (śāri) stemm

    1. (chess) chessman, piece at chess (or at a kind of draughts)
    2. little round ball
    3. a kind of die or small cube used in games with dice
    Declension
    Masculine i-stem declension of शारि
    singular dual plural
    nominative शारिः (śāriḥ) शारी (śārī) शारयः (śārayaḥ)
    accusative शारिम् (śārim) शारी (śārī) शारीन् (śārīn)
    instrumental शारिणा (śāriṇā)
    शार्या¹ (śāryā¹)
    शारिभ्याम् (śāribhyām) शारिभिः (śāribhiḥ)
    dative शारये (śāraye) शारिभ्याम् (śāribhyām) शारिभ्यः (śāribhyaḥ)
    ablative शारेः (śāreḥ)
    शार्यः¹ (śāryaḥ¹)
    शारिभ्याम् (śāribhyām) शारिभ्यः (śāribhyaḥ)
    genitive शारेः (śāreḥ)
    शार्यः¹ (śāryaḥ¹)
    शार्योः (śāryoḥ) शारीणाम् (śārīṇām)
    locative शारौ (śārau)
    शारा¹ (śārā¹)
    शार्योः (śāryoḥ) शारिषु (śāriṣu)
    vocative शारे (śāre) शारी (śārī) शारयः (śārayaḥ)
    • ¹Vedic

    References

    1. ^ Mayrhofer, Manfred (1976) “śā́riḥ”, in Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎[1] (in German), volume III, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 327
    2. 2.0 2.1 Mayrhofer, Manfred (1996) “śā́ri-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[2] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 630
    3. ^ Hellwig, Oliver (2010–2025) “śārī”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.

    Further reading