श्वसिति

Sanskrit

Alternative forms

  • श्वसति (śvasati), श्वसते (śvasate)

Alternative scripts

Etymology

Probably from older *श्वस्ति (*śvásti), by analogy in conjugation with synonymous अनिति (aniti, to breathe). Ultimately from Proto-Indo-European *ḱwes- (to puff, pant). Descendants can go back to either श्वसिति (śvasiti) or श्वसति (śvásati).

Pronunciation

Verb

श्वसिति • (śvásiti) third-singular indicative (class 2, type P, present, root श्वस्)

  1. to blow, hiss, pant, snort
  2. to breathe, respire, draw breath, live
  3. to sigh, groan
  4. to strike, kill

Conjugation

Present: श्वसिति (śvásiti)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third श्वसिति
śvásiti
श्वसितः
śvasitáḥ
श्वसन्ति
śvasánti
-
-
-
-
-
-
Second श्वसिषि
śvásiṣi
श्वसिथः
śvasitháḥ
श्वसिथ
śvasithá
-
-
-
-
-
-
First श्वसिमि
śvásimi
श्वसिवः
śvasiváḥ
श्वसिमः / श्वसिमसि¹
śvasimáḥ / śvasimási¹
-
-
-
-
-
-
Imperative
Third श्वसितु
śvásitu
श्वसिताम्
śvasitā́m
श्वसन्तु
śvasántu
-
-
-
-
-
-
Second श्वसिहि
śvasihí
श्वसितम्
śvasitám
श्वसित
śvasitá
-
-
-
-
-
-
First श्वसानि
śvásāni
श्वसाव
śvásāva
श्वसाम
śvásāma
-
-
-
-
-
-
Optative/Potential
Third श्वस्यात्
śvasyā́t
श्वस्याताम्
śvasyā́tām
श्वस्युः
śvasyúḥ
-
-
-
-
-
-
Second श्वस्याः
śvasyā́ḥ
श्वस्यातम्
śvasyā́tam
श्वस्यात
śvasyā́ta
-
-
-
-
-
-
First श्वस्याम्
śvasyā́m
श्वस्याव
śvasyā́va
श्वस्याम
śvasyā́ma
-
-
-
-
-
-
Subjunctive
Third श्वसत् / श्वसति
śvásat / śvásati
श्वसतः
śvásataḥ
श्वसन्
śvásan
-
-
-
-
-
-
Second श्वसः / श्वससि
śvásaḥ / śvásasi
श्वसथः
śvásathaḥ
श्वसथ
śvásatha
-
-
-
-
-
-
First श्वसानि / श्वसा
śvásāni / śvásā
श्वसाव
śvásāva
श्वसाम
śvásāma
-
-
-
-
-
-
Participles
श्वसत्
śvasát
-
-
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
  • ¹Vedic
Imperfect: अश्वसीत् (áśvasīt)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third अश्वसीत्
áśvasīt
अश्वसिताम्
áśvasitām
अश्वसन्
áśvasan
-
-
-
-
-
-
Second अश्वसीः
áśvasīḥ
अश्वसितम्
áśvasitam
अश्वसित
áśvasita
-
-
-
-
-
-
First अश्वसम्
áśvasam
अश्वसिव
áśvasiva
अश्वसिम
áśvasima
-
-
-
-
-
-

Rigveda 8.93.16 has zero-grade शुषे (śuṣe, 1sg.pres.ind.med.).

Derived terms

  • अनुश्वसिति (anuśvasiti)
  • आश्वसिति (āśvasiti, breathe, revive)
  • उच्छ्वसिति (ucchvasiti)
  • उपश्वसिति (upaśvasiti)
  • निःश्वसिति (niḥśvasiti, hiss)
  • निश्वसिति (niśvasiti)
  • प्रश्वसिति (praśvasiti)
  • विश्वसिति (viśvasiti)

Descendants

  • Pali: ससति (sasati, breathes)
  • Prakrit: ससइ (sasaï, breathes)

References

  • Monier Williams (1899) “श्वसिति”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1105.
  • Mayrhofer, Manfred (1976) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎[1] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 401
  • Lubotsky, Alexander (2011) “śvas”, in The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University, pages 489-490