सत्य

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit सत्य (satyá, “true; truth, reality”). Doublet of सच (sac), a tadbhava.

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /sət̪.jᵊ/, [sɐt̪.jᵊ]
Audio: (file)

Adjective

सत्य • (satya) (indeclinable, Urdu spelling ستیہ)

true, real
Synonym: सच्चा (saccā)

Antonyms: मिथ्या (mithyā), झूठा (jhūṭhā)
sincere, honest, righteous
Synonym: सच्चा (saccā)

Derived terms

असत्य (asatya)
सत्यवाद (satyavād)
सत्याभास (satyābhās)

Noun

सत्य • (satya) m (Urdu spelling ستیہ)

truth
Synonym: सच्चाई (saccāī)

Antonyms: मिथ्या (mithyā), झूठ (jhūṭh)
reality, actuality
Synonyms: वास्तविकता (vāstaviktā), हक़ीक़त (haqīqat)
sincerity, righteousness

Declension

Declension of *सत्य* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	सत्य satya	सत्य satya
oblique	सत्य satya	सत्यों satyõ
vocative	सत्य satya	सत्यो satyo

Related terms

सत्या f (satyā)

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit सत्य (satyá)

Pronunciation

IPA^(key): /sət̪.jə/

Noun

सत्य • (satya) m

truth
Synonym: खरे (khare)

References

Berntsen, Maxine (1982–1983) “सत्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Sanskrit

Alternative scripts

সত্য (Assamese script)
ᬲᬢ᭄ᬬ (Balinese script)
সত্য (Bengali script)
𑰭𑰝𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
𑀲𑀢𑁆𑀬 (Brahmi script)
သတျ (Burmese script)
સત્ય (Gujarati script)
ਸਤ੍ਯ (Gurmukhi script)
𑌸𑌤𑍍𑌯 (Grantha script)
ꦱꦠꦾ (Javanese script)
𑂮𑂞𑂹𑂨 (Kaithi script)
ಸತ್ಯ (Kannada script)
សត្យ (Khmer script)
ສຕ຺ຍ (Lao script)
സത്യ (Malayalam script)
ᠰᠠᢠᠶᠠ (Manchu script)
𑘭𑘝𑘿𑘧 (Modi script)
ᠰᠠᢐᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
𑧍𑦽𑧠𑧇 (Nandinagari script)
𑐳𑐟𑑂𑐫 (Newa script)
ସତ୍ଯ (Odia script)
ꢱꢡ꣄ꢫ (Saurashtra script)
𑆱𑆠𑇀𑆪 (Sharada script)
𑖭𑖝𑖿𑖧 (Siddham script)
සත්‍ය (Sinhalese script)
𑪁𑩫 𑪙𑩻 (Soyombo script)
𑚨𑚙𑚶𑚣 (Takri script)
ஸத்ய (Tamil script)
సత్య (Telugu script)
สตฺย (Thai script)
ས་ཏྱ (Tibetan script)
𑒮𑒞𑓂𑒨 (Tirhuta script)
𑨰𑨙𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *h₁es-der.

Proto-Indo-Iranian *Hsatyás

Sanskrit सत्य (satya)

From Proto-Indo-Iranian *Hsatyás (“true”), from Proto-Indo-European *h₁sn̥t-yó-s, from *h₁sónts, from *h₁es- (“to be”). Cognate with Avestan 𐬵𐬀𐬌𐬚𐬌𐬌𐬀 (haⁱθiia), Old Persian 𐏃𐏁𐎡𐎹 (h-š-i-y /⁠hašiya⁠/), Gothic 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌹𐍃 (sunjis).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /sɐt.jɐ́/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /s̪ɐt̪.jɐ/

Adjective

सत्य • (satyá)

true, real, actual, genuine
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 6.22.1:
  य एक इद्धव्यश्चर्षणीनामिन्द्रं तं गीर्भिरभ्यर्च आभिः।
  यः पत्यते वृषभो वृष्ण्यावान्सत्यः सत्वा पुरुमायः सहस्वान्॥
  ya eka iddhavyaścarṣaṇīnāmindraṃ taṃ gīrbhirabhyarca ābhiḥ.
  yaḥ patyate vṛṣabho vṛṣṇyāvānsatyaḥ satvā purumāyaḥ sahasvān.
  WITH these my hymns I glorify that Indra who is alone to be invoked by mortals,
  The Lord, the Mighty One, of manly vigour, victorious, Hero, true, and full of wisdom.
sincere, honest, truthful, faithful
pure, virtuous, good
successful, effectual, valid

Declension

Masculine a-stem declension of सत्य
	singular	dual	plural
nominative	सत्यः (satyáḥ)	सत्यौ (satyaú) सत्या¹ (satyā́¹)	सत्याः (satyā́ḥ) सत्यासः¹ (satyā́saḥ¹)
accusative	सत्यम् (satyám)	सत्यौ (satyaú) सत्या¹ (satyā́¹)	सत्यान् (satyā́n)
instrumental	सत्येन (satyéna)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्यैः (satyaíḥ) सत्येभिः¹ (satyébhiḥ¹)
dative	सत्याय (satyā́ya)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्येभ्यः (satyébhyaḥ)
ablative	सत्यात् (satyā́t)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्येभ्यः (satyébhyaḥ)
genitive	सत्यस्य (satyásya)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्यानाम् (satyā́nām)
locative	सत्ये (satyé)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्येषु (satyéṣu)
vocative	सत्य (sátya)	सत्यौ (sátyau) सत्या¹ (sátyā¹)	सत्याः (sátyāḥ) सत्यासः¹ (sátyāsaḥ¹)

¹Vedic

Feminine ā-stem declension of सत्या
	singular	dual	plural
nominative	सत्या (satyā́)	सत्ये (satyé)	सत्याः (satyā́ḥ)
accusative	सत्याम् (satyā́m)	सत्ये (satyé)	सत्याः (satyā́ḥ)
instrumental	सत्यया (satyáyā) सत्या¹ (satyā́¹)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्याभिः (satyā́bhiḥ)
dative	सत्यायै (satyā́yai)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्याभ्यः (satyā́bhyaḥ)
ablative	सत्यायाः (satyā́yāḥ) सत्यायै² (satyā́yai²)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्याभ्यः (satyā́bhyaḥ)
genitive	सत्यायाः (satyā́yāḥ) सत्यायै² (satyā́yai²)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्यानाम् (satyā́nām)
locative	सत्यायाम् (satyā́yām)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्यासु (satyā́su)
vocative	सत्ये (sátye)	सत्ये (sátye)	सत्याः (sátyāḥ)

¹Vedic
²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of सत्य
	singular	dual	plural
nominative	सत्यम् (satyám)	सत्ये (satyé)	सत्यानि (satyā́ni) सत्या¹ (satyā́¹)
accusative	सत्यम् (satyám)	सत्ये (satyé)	सत्यानि (satyā́ni) सत्या¹ (satyā́¹)
instrumental	सत्येन (satyéna)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्यैः (satyaíḥ) सत्येभिः¹ (satyébhiḥ¹)
dative	सत्याय (satyā́ya)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्येभ्यः (satyébhyaḥ)
ablative	सत्यात् (satyā́t)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्येभ्यः (satyébhyaḥ)
genitive	सत्यस्य (satyásya)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्यानाम् (satyā́nām)
locative	सत्ये (satyé)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्येषु (satyéṣu)
vocative	सत्य (sátya)	सत्ये (sátye)	सत्यानि (sátyāni) सत्या¹ (sátyā¹)

¹Vedic

Descendants

Ashokan Prakrit: 𑀲𑀘 (saca)
- Magadhi Prakrit: 𑀲𑀘𑁆𑀘 (sacca)
  - Early Assamese: সঞ্চা (soñca)
    - Assamese: সঁচা (xõsa)
  - Bengali: সাঁচা (śãca), সাচ্চা (śacca)
  - Sylheti: ꠢꠣꠌꠣ (hasa)
- Maharastri Prakrit: 𑀲𑀘𑁆𑀘 (sacca)
  - Old Marathi: साच (sāca)
- Pali: sacca
- Sauraseni Prakrit: 𑀲𑀘𑁆𑀘 (sacca)
  - Gujarati: સાચ (sāc)
  - Hindustani: sac
    Hindi: सच
    
    Urdu: سچ
  - Punjabi:
    Gurmukhi script: ਸੱਚ (sacca)
    
    Shahmukhi script: سچ (sac)
  - Romani: ćaćo
→ Bengali: সত্য (śotto)
→ Hindi: सत्य (satya)
→ Kannada: ಸತ್ಯ (satya)
→ Khmer: សត្យ (sat), សត្យា (sattyaa)
→ Lao: ສັດ (sat)
→ Lü: ᦉᦈ (ṡṫs), ᦉᧆᦈ (ṡadṫs)
→ Malay: setia
- → Indonesian: setia
→ Malayalam: സത്യം (satyaṁ)
→ Marathi: सत्य (satya)
→ Punjabi: ਸਤਿ (sati)
→ Telugu: సత్యము (satyamu)
→ Thai: สัตย์ (sàt)
→ Tamil: சத்தியம் (cattiyam)

Noun

सत्य • (satyá) stem, n

Inflection

Neuter a-stem declension of सत्य
	singular	dual	plural
nominative	सत्यम् (satyám)	सत्ये (satyé)	सत्यानि (satyā́ni) सत्या¹ (satyā́¹)
accusative	सत्यम् (satyám)	सत्ये (satyé)	सत्यानि (satyā́ni) सत्या¹ (satyā́¹)
instrumental	सत्येन (satyéna)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्यैः (satyaíḥ) सत्येभिः¹ (satyébhiḥ¹)
dative	सत्याय (satyā́ya)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्येभ्यः (satyébhyaḥ)
ablative	सत्यात् (satyā́t)	सत्याभ्याम् (satyā́bhyām)	सत्येभ्यः (satyébhyaḥ)
genitive	सत्यस्य (satyásya)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्यानाम् (satyā́nām)
locative	सत्ये (satyé)	सत्ययोः (satyáyoḥ)	सत्येषु (satyéṣu)
vocative	सत्य (sátya)	सत्ये (sátye)	सत्यानि (sátyāni) सत्या¹ (sátyā¹)

¹Vedic

Derived terms

सत्यकर्मन् (satyakarman, “one whose actions are true; sincerity in action”)
सत्यक्रिया (satyakriyā, “a promise, oath”)
सत्यघ्न (satyaghna, “breaking one's word”)
सत्यजित् (satyajit, “truly victorious, conquering by truth”)
सत्यदर्शिन् (satyadarśin, “truth-seeing, truth-discerning”)
सत्यधर्म (satyadharma, “the law of truth”)
सत्यबन्ध (satyabandha, “bound by the truth, truthful”)
सत्यभाषण (satyabhāṣaṇa, “speaking of the truth”)
सत्यभेदिन् (satyabhedin, “violating truth, promise-breaking”)
सत्यम् (satyam, “truly, indeed, certainly, verily, yes”)
सत्यलोक (satyaloka, “world of truth”)

References

Monier Williams (1899) “सत्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1135.
Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 690-691