सम्बन्ध
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- সম্বন্ধ (Assamese script)
- ᬲᬫ᭄ᬩᬦ᭄ᬥ (Balinese script)
- সম্বন্ধ (Bengali script)
- 𑰭𑰦𑰿𑰤𑰡𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀫𑁆𑀩𑀦𑁆𑀥 (Brahmi script)
- သမ္ဗန္ဓ (Burmese script)
- સમ્બન્ધ (Gujarati script)
- ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑌮𑍍𑌬𑌨𑍍𑌧 (Grantha script)
- ꦱꦩ꧀ꦧꦤ꧀ꦣ (Javanese script)
- 𑂮𑂧𑂹𑂥𑂢𑂹𑂡 (Kaithi script)
- ಸಮ್ಬನ್ಧ (Kannada script)
- សម្ពន្ធ (Khmer script)
- ສມ຺ພນ຺ຘ (Lao script)
- സമ്ബന്ധ (Malayalam script)
- ᠰᠠᠮᠪᠠᠨᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘦𑘿𑘤𑘡𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠰᠠᠮᠪᠠᠨᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧍𑧆𑧠𑧄𑧁𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐳𑐩𑑂𑐧𑐣𑑂𑐢 (Newa script)
- ସମ୍ବନ୍ଧ (Odia script)
- ꢱꢪ꣄ꢨꢥ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆩𑇀𑆧𑆤𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖭𑖦𑖿𑖤𑖡𑖿𑖠 (Siddham script)
- සම්බන්ධ (Sinhalese script)
- 𑪁𑩴 𑪙𑩲𑩯 𑪙𑩮 (Soyombo script)
- 𑚨𑚢𑚶𑚠𑚝𑚶𑚜 (Takri script)
- ஸம்ப³ந்த⁴ (Tamil script)
- సమ్బన్ధ (Telugu script)
- สมฺพนฺธ (Thai script)
- ས་མྦ་ནྡྷ (Tibetan script)
- 𑒮𑒧𑓂𑒥𑒢𑓂𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨢𑩇𑨠𑨝𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *sambandʰás, from Proto-Indo-Iranian *sambʰandʰás. Equivalent to सम्- (sam-, “together”) + बन्ध (bandha, “binding, joining”). Cognate with Sogdian 𐼰𐼻𐼱𐼰𐼻𐽂 (ʾnβʾnt, “joined, attachment”), Ossetian ӕмбонд (æmbond, “fence”), Old Norse samband n (“connection”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /sɐm.bɐn.dʱɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /s̪ɐm.bɐn̪.d̪ʱɐ/
Noun
सम्बन्ध • (sambandha) stem, m
- binding or joining together, close connection or union or association, conjunction, inherence, connection with or relation to (instrumental case with or without सह (saha), or compound; in philosophy relation or connection is said to be of three kinds, namely समवाय (samavāya), संयोग (saṃyoga) and स्वरूप (svarūpa), q.v.) (ŚrS.; Śaṃk.; Sarvad.)
- personal connection (by marriage), relationship, fellowship, friendship, intimacy with (instrumental case with or without सह (saha) locative case or compound) (PārGṛ.; Mn.; MBh.)
- a relation, relative, kinsman, fellow, friend, ally (Āpast.; MBh.; BhP.)
- a collection, volume, book, (Śukas.)
- a particular kind of calamity (VarBṛS.)
- prosperity, success (L.)
- fitness, propriety (L.)
- the application of authority to prove a theological doctrine, (W.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सम्बन्धः (sambandhaḥ) | सम्बन्धौ (sambandhau) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धाः (sambandhāḥ) सम्बन्धासः¹ (sambandhāsaḥ¹) |
| accusative | सम्बन्धम् (sambandham) | सम्बन्धौ (sambandhau) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धान् (sambandhān) |
| instrumental | सम्बन्धेन (sambandhena) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धैः (sambandhaiḥ) सम्बन्धेभिः¹ (sambandhebhiḥ¹) |
| dative | सम्बन्धाय (sambandhāya) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धेभ्यः (sambandhebhyaḥ) |
| ablative | सम्बन्धात् (sambandhāt) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धेभ्यः (sambandhebhyaḥ) |
| genitive | सम्बन्धस्य (sambandhasya) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धानाम् (sambandhānām) |
| locative | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धेषु (sambandheṣu) |
| vocative | सम्बन्ध (sambandha) | सम्बन्धौ (sambandhau) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धाः (sambandhāḥ) सम्बन्धासः¹ (sambandhāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Descendants
Adjective
सम्बन्ध • (sambandha) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सम्बन्धः (sambandhaḥ) | सम्बन्धौ (sambandhau) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धाः (sambandhāḥ) सम्बन्धासः¹ (sambandhāsaḥ¹) |
| accusative | सम्बन्धम् (sambandham) | सम्बन्धौ (sambandhau) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धान् (sambandhān) |
| instrumental | सम्बन्धेन (sambandhena) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धैः (sambandhaiḥ) सम्बन्धेभिः¹ (sambandhebhiḥ¹) |
| dative | सम्बन्धाय (sambandhāya) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धेभ्यः (sambandhebhyaḥ) |
| ablative | सम्बन्धात् (sambandhāt) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धेभ्यः (sambandhebhyaḥ) |
| genitive | सम्बन्धस्य (sambandhasya) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धानाम् (sambandhānām) |
| locative | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धेषु (sambandheṣu) |
| vocative | सम्बन्ध (sambandha) | सम्बन्धौ (sambandhau) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धाः (sambandhāḥ) सम्बन्धासः¹ (sambandhāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सम्बन्धा (sambandhā) | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धाः (sambandhāḥ) |
| accusative | सम्बन्धाम् (sambandhām) | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धाः (sambandhāḥ) |
| instrumental | सम्बन्धया (sambandhayā) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धाभिः (sambandhābhiḥ) |
| dative | सम्बन्धायै (sambandhāyai) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धाभ्यः (sambandhābhyaḥ) |
| ablative | सम्बन्धायाः (sambandhāyāḥ) सम्बन्धायै² (sambandhāyai²) |
सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धाभ्यः (sambandhābhyaḥ) |
| genitive | सम्बन्धायाः (sambandhāyāḥ) सम्बन्धायै² (sambandhāyai²) |
सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धानाम् (sambandhānām) |
| locative | सम्बन्धायाम् (sambandhāyām) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धासु (sambandhāsu) |
| vocative | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धाः (sambandhāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सम्बन्धम् (sambandham) | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धानि (sambandhāni) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
| accusative | सम्बन्धम् (sambandham) | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धानि (sambandhāni) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
| instrumental | सम्बन्धेन (sambandhena) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धैः (sambandhaiḥ) सम्बन्धेभिः¹ (sambandhebhiḥ¹) |
| dative | सम्बन्धाय (sambandhāya) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धेभ्यः (sambandhebhyaḥ) |
| ablative | सम्बन्धात् (sambandhāt) | सम्बन्धाभ्याम् (sambandhābhyām) | सम्बन्धेभ्यः (sambandhebhyaḥ) |
| genitive | सम्बन्धस्य (sambandhasya) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धानाम् (sambandhānām) |
| locative | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धयोः (sambandhayoḥ) | सम्बन्धेषु (sambandheṣu) |
| vocative | सम्बन्ध (sambandha) | सम्बन्धे (sambandhe) | सम्बन्धानि (sambandhāni) सम्बन्धा¹ (sambandhā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “सम्बन्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1177/3.