bieg

See also: Bieg and biég

Afrikaans

Etymology

From Dutch biecht.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈbiχ/
  • Audio:(file)

Noun

bieg (plural biegte)

  1. (religion) confession of sin to a priest

Verb

bieg (present bieg, present participle biegende, past participle gebieg)

  1. (religion) to confess
  2. to admit or confess, especially about something that is shameful or embarrassing

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bě̑gъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /bʲɛːk/
  • IPA(key): (15th CE) /bʲek/

Noun

bieg m inan

  1. (attested in Sieradz-Łęczyca, Greater Poland, Pomerania) run (act of running)
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[1], [2], [3], volume XXII, Łęczyca, page 14:
      Lenyvim stąpanym byeg mudzysz pede sopito cursum moraris
      [Leniwym stąpanim bieg mudzisz pede sopito cursum moraris]
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XXII, Łęczyca, page 23:
      L[e]czaczych coni slonecznych byegyem po gwaszdnem nyebye Criste..., qui luciferorum alipedum tactu stellata per ethera gubernas
      [L[e]cących koni słonecznych biegiem po gwiazdnem niebie Kryste..., qui luciferorum alipedum tactu stellata per ethera gubernas]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 35:
      Byeg passum
      [Bieg passum]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 6v:
      Cursus eyn lauff byeg
      [Cursus eyn lauff bieg]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[7], [8], [9], volume XXV, page 152:
      Exivit de utero meo giganteo cursu obrzymowym byegem
      [Exivit de utero meo giganteo cursu olbrzymowym biegiem]
    • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490[10], Lubiń, page 3:
      Byeg cursus
      [Bieg cursus]
    • 1876-1929 [XV p.post.], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[11], volume XII, Murzynowo, page 144:
      Byegi gressus
      [Biegi gressus]
  2. (attested in Masovia, Lesser Poland) course, channel, riverbed (confine of a river)
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 21:
      Bąndzeli plynyenye rzeki oth wlostnego byegv... odwroczono..., thedi wyącz byeeg rzeeki za granicze zawzdi ma ymyaan bycz
      [Będzieli płynienie rzeki ot włostnego biegu... odwrocono..., tedy więc bieg rzeki za granice zawżdy ma imian być]
    • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I[12], Lesser Poland, page 7:
      Gdyby rzeka moczą swą... opvszczywszy pyrwszy byeg, gynszym byegyem syą obroczila, tedy ony brzegy, ktorimi pyrwey woda rzeky czekla, dzedzynam badą za granycze
      [Gdyby rzeka mocą swą... opuściwszy pirwszy bieg, jinszym byegyem się obrociła, tedy ony brzegy, ktorymi pirwej woda rzeki ciekła, dziedzinam będą za granicę]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 85:
      Na byegv rzecznem ad oram
      [Na biegu rzecznem ad oram]
  3. (attested in Sieradz-Łęczyca) course (path of a celestial body)
    • 1880-1894 [XV med.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[13], volume V, page 265:
      Mądry a na wyączey then, ysz sze na gwyasdach rosumye a z gych byegu o przyydączych rzeczach [przepowiada] sapiens et maxime, qui astrorum cursus sciens ex tali cursu de futuris [predicit]
      [Mądry a nawięcej ten, jiż sie na gwiazdach rozumie a z jich biegu o przyjdących rzeczach [przepowiada] sapiens et maxime, qui astrorum cursus sciens ex tali cursu de futuris [predicit]]
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[14], [15], [16], volume XXII, Łęczyca, page 17:
      Przechodzy rok w ocrądze pochodzącze byegy agit celeres annus in orbe rotas
      [Przechodzi rok w okrędze pochodzące biegi agit celeres annus in orbe rotas]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[17], page 5:
      Przykazalesz ym, bych dzyerzely barzy byeg vczvyrdzenya nyebyoss
      [Przykazałeś im, bych[ą] dzierżeli barzy bieg ućwirdzenia niebios]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[18], [19], [20], volume XXV, page 151:
      Nastaloscz nyebyeszkych byegow successio
      [Nastałość niebieskich biegow successio]
  4. (attested in Greater Poland, Masovia) passage (of time, act of passing)
    • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[21], volume I, Międzyrzec, Warsaw, page 480:
      Theliko do yednego byegu roka tantum ad vnius anni decursum
      [Teliko do jednego biegu roka tantum ad vnius anni decursum]
    • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[22], 21, 19:
      Dzen ku dnyv przichodzil a chwyle czasu przed syø biezali, a dwye lecye syø popelnyle swim byegem
      [Dzień ku dniu przychodził a chwile czasu przed się bieżały, a dwie lecie się popełnile swym biegiem]
  5. way, manner; course, proceeding
    • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[23], [24], [25], volume XXII, page 335:
      Inter omnia necessaria est cognoscere euentagium kursum byeg in omnibus, quod in omnibus est fructus et dampnum
      [Inter omnia necessaria est cognoscere euentagium kursum bieg in omnibus, quod in omnibus est fructus et dampnum]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[26], [27], [28], volume XXIV, page 361:
      Podlug biegu przyrodzonego secundum cursum nature
      [Podług biegu przyrodzonego secundum cursum nature]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[29], [30], [31], volume XXV, page 158:
      In habitu glorie seculorum szweczkego byegu
      [In habitu glorie seculorum świeckiego biegu]
    • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[32], [33], [34], volume XXV, page 160:
      Procz begu pospolnego sine incubitu concepisse
      [Procz biegu pospolnego sine incubitu concepisse]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[35], page 46:
      Dzyevycze porodzenye przez mąskyego dotknyenya nade wschytky prava przyrodzonego byegv
      [Dziewicze porodzenie przez męskiego dotknienia nade wszytki prawa przyrodzonego biegu]
  6. escape, flight (act of fleeing)
    • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[36], 25, 8:
      Gestly mnysz, iszbi w moci wogenskey zalezalo wycyøstwo boia: przepuscy pan, abi bil przemozon od nyeprzyiacyol, bocz to [boga] gest wspomoci y na byeg obrocycz
      [Jestli mnisz, iżby w mocy wojeńskiej zależało wicięstwo boja, przepuści Pan, aby był przemożon od nieprzyjacioł, boć to [boże] jest wspomocy i na bieg obrocić]
  7. (attested in Lesser Poland) invasion, onslaught
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[37], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 90, 6:
      Ne *bodzesz se bacz od strachu nocznego, ... od byegu y dyabla przepoludnego
      [Nie będziesz sie bać od strachu nocnego, ... od biegu i dyjabła przepołudniego]

Descendants

  • Polish: bieg
  • Silesian: biyg

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish bieg.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈbjɛk/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɛk
  • Syllabification: bieg
  • Homophone: Bieg

Noun

bieg m inan (related adjective biegowy)

  1. (uncountable) run, jog (fast movement propelled by one's legs)
    1. (Middle Polish) aspiration, intention
      Synonyms: dążenie, zamiar
  2. (countable, athletics, sports) race, run, sprint (competition in which the competitors run)
  3. (uncountable) course, trajectory, sequence (movement of some objects)
  4. (uncountable) course, watercourse (direction of a body of flowing water, e.g. a river, stream, etc.)
  5. (uncountable) stretch (particular segment of a body of flowing water, e.g. a river, stream, etc.)
  6. (uncountable) course (succession of something developing over time)
    Synonym: przebieg
  7. (countable) gear (configuration of the transmission of a machine)
    Synonym: przekładnia
  8. (countable, obsolete, hunting) leg (lower limb of a game animal)
    Synonym: noga
  9. (uncountable, obsolete) circulation (of currency, circulating coins; notes, bills, etc., current for coin)
    Synonyms: kurs, obieg
  10. (uncountable, obsolete) mode (rules of operation)
    Synonyms: porządek, tryb
  11. (Middle Polish) driving (movement of people by means of an external force)
    Synonyms: jazda, podróż
  12. (Middle Polish) escape, flight (act of fleeing)
    Synonym: ucieczka

Usage notes

The genitive singular form biega is dialectal.

Declension

Derived terms

adjective/adverb
interjections
nouns
verbs
verbs

Collocations

Further reading

Volapük

Noun

bieg (nominative plural biegs)

  1. an act of reverence

Declension

Declension of bieg
singular plural
nominative bieg biegs
genitive biega biegas
dative biege bieges
accusative biegi biegis
vocative 1 o bieg! o biegs!
predicative 2 biegu biegus

1 status as a case is disputed
2 in later, non-classical Volapük only