namówić

From na- +‎ mówić. First attested in the fifteenth century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /namɔːvit͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /namovit͡ɕʲ/

namówić pf (imperfective namawiać)

1. (attested in Lesser Poland) to accuse, to blame
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[1], Lesser Poland, pages 45–46:

     Vstawiamy, aczby kto o zlodzeystwo abo zboy przed sądem byl namowion (accusatur), a gdyby ten, ktory namowy, y ten namowiony bylibi w gedney dzedzynye abo pod gedną parrachią..., tym obiczagem badze myecz dawnoscz namowyony mymo geden rok, ale gdy ten, czso namowy, y tesz namowyony (actor et reus) bądą od syebie daleko, tedy gynsza dawnoscz namowyonemu (agentem) nye mosze bycz, gedno trzy lata

     [Ustawiamy, aczby kto o złodziejstwo abo zboj przed sądem był namowion (accusatur), a gdyby ten, ktory namowi, i ten namowiony byliby w jednej dziedzinie abo pod jedną parachiją..., tym obyczajem będzie mieć dawność namowiony mimo jeden rok. Ale gdy ten, czso namowi, i też namowiony (actor et reus) będą od siebie daleko, tedy jinsza dawność namowionemu (agentem) nie może być, jedno trzy lata]

2. to persuade, to convince
   • 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XVI, page 344:

     Namovycz afficere

     [Namowić afficere]

3. (attested in Greater Poland, Masovia) to mention
   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[5], volume I, Międzyrzec, Warsaw, page 482:

     Tale... dampnum non prefati Johannis esse sev fore censabitur takø *skodo namowonego [nie] bødze weszuane

     [Tale... dampnum non prefati Johannis esse sev fore censabitur taką szkodą namowionego [nie] będzie wezwane]

4. mistranslation of Latin Latin allocūtus (“to speak”).
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 135:

     Namovyony (war. lub.: *namyawyal ge) allocutus (frangens panem et gustans satisque allocutus usque in lucem, sic profectus est Act 20, 11)

     [Namowiony (war. lub.: namawiał ge) allocutus (frangens panem et gustans satisque allocutus usque in lucem, sic profectus est Act 20, 11)]

• Polish: namówić

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “namówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish namówić. By surface analysis, na- +‎ mówić. Compare Czech namluvit or Macedonian намолува (namoluva).

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: na‧mó‧wić

namówić pf (imperfective namawiać)

1. (transitive) to talk into; to persuade, to convince [with na (+ accusative)], [with do (+ genitive)], [with żeby (+ past-tense clause or infinitive) ‘to (do) what’]
2. (reflexive with się) to arrange (to plan or agree to meet or go somewhere with someone) [with na (+ accusative)], [with żeby (+ past-tense clause or infinitive) ‘to (do) what’], [with z (+ instrumental) ‘with whom’]

   Synonym: zmówić się

3. (reflexive with się) to collude, to conspire [with z (+ instrumental) ‘with whom’]

   Synonym: zmówić się

4. (transitive, Middle Polish) to enact

   Synonym: uchwalić

5. (transitive, Middle Polish) to insult, to badmouth

   Synonyms: nagadać, nawymyślać

6. (reflexive with się) to persuade each other, to convince one another [with na (+ accusative) or do (+ genitive) ‘to (do) what’]
7. (reflexive with się, Middle Polish) to talk enough, to talk a lot
8. (reflexive with się, Middle Polish) to be persuaded
9. (reflexive with się, Middle Polish) to be arranged

• namówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• namówić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “namowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “namowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “NAMÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 02.10.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “namówić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “namówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “namówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 104
• namówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego