tarlaigh

Irish

Pronunciation

  • (Galway) IPA(key): /ˈt̪ˠɑːɾˠl̪ˠə/

Etymology 1

New formation to the past tense tharla (“happened”), from Old Irish do·rala, ·tarla (“happened; put (past tense)”) (suppletive preterite of do·cuirethar),[1] from to- + ro- + Proto-Celtic *layeti, from Proto-Indo-European *leh₁- (“let, leave”) (Latin lētum (“death”); Old Church Slavonic лѣнъ (lěnŭ, “lazy”); Hittite [script needed] (laizzi, “lets”); Lithuanian liáutis (“stop”); Gothic 𐌻𐌴𐍅𐌾𐌰𐌽 (lēwjan, “betray”), 𐌻𐌴𐍅 (lēw, “opportunity, cause”)).[2] Compare Scottish Gaelic tàrlaidh.

Alternative forms

  • tárlaigh, tárluigh (superseded)

Verb

tarlaigh (defective, present analytic tarlaíonn, past analytic tharla, verbal noun tarlú)

  1. to happen, befall, occur
Conjugation
conjugation of tarlaigh (irregular)
verbal noun tarlú
tense singular plural relative
third third
indicative
present tarlaíonn sé, sí tarlaíonn siad;
tarlaíd† 		a tharlaíonn; a tharlaíos /
a dtarlaíonn*; a dtarlaíos*
past tharla sé, sí
tharlaigh sé, sí† 		tharla siad;
tharlaigh siad†;
tharladar 		a tharla / ar tharla*;
a tharlaigh† / ar tharlaigh†
past habitual tharlaíodh sé, sí / dtarlaíodh sé, s퇇 tharlaídís; tharlaíodh siad /
dtarlaidís‡‡; dtarlaíodh siad‡‡ 		a tharlaíodh /
a dtarlaíodh*
future tarlóidh sé, sí tarlóidh siad;
tarlóid† 		a tharlóidh, a tharlós /
a dtarlóidh*, a dtarlós*
conditional tharlódh sé, sí / dtarlódh sé, s퇇 tharlóidís; tharlódh siad /
dtarlóidís‡‡; dtarlódh siad‡‡ 		a tharlódh /
a dtarlódh*
subjunctive
past dá dtarlaíodh sé, sí dá dtarlaídís; dá dtarlaíodh siad —

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Etymology 2

From the verbal noun tarlú (“haulage”), from earlier tarlódh.[3]

Alternative forms

  • tarlaidh (superseded)

Verb

tarlaigh (present analytic tarlaíonn, future analytic tarlóidh, verbal noun tarlú, past participle tarlaithe)

  1. to haul, drag
  2. to draw (up, out; pull)
  3. to transport
Conjugation
conjugation of tarlaigh (second conjugation)
verbal noun tarlú
past participle tarlaithe
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present tarlaím tarlaíonn tú;
tarlaír† 		tarlaíonn sé, sí tarlaímid;
tarlaíonn muid 		tarlaíonn sibh tarlaíonn siad;
tarlaíd† 		a tharlaíonn; a tharlaíos /
a dtarlaíonn* 		tarlaítear
past tharlaigh mé; tharlaíos tharlaigh tú; tharlaís tharlaigh sé, sí tharlaíomar; tharlaigh muid tharlaigh sibh; tharlaíobhair tharlaigh siad; tharlaíodar a tharlaigh /
ar tharlaigh* 		tarlaíodh
past habitual tharlaínn / dtarlaínn‡‡ tharlaíteá / dtarlaíteᇇ tharlaíodh sé, sí / dtarlaíodh sé, s퇇 tharlaímis; tharlaíodh muid / dtarlaímis‡‡; dtarlaíodh muid‡‡ tharlaíodh sibh / dtarlaíodh sibh‡‡ tharlaídís; tharlaíodh siad / dtarlaídís‡‡; dtarlaíodh siad‡‡ a tharlaíodh /
a dtarlaíodh* 		tharlaítí / dtarlaít퇇
future tarlóidh mé;
tarlód;
tarlóchaidh mé† 		tarlóidh tú;
tarlóir†;
tarlóchaidh tú† 		tarlóidh sé, sí;
tarlóchaidh sé, sí† 		tarlóimid;
tarlóidh muid;
tarlóchaimid†;
tarlóchaidh muid† 		tarlóidh sibh;
tarlóchaidh sibh† 		tarlóidh siad;
tarlóid†;
tarlóchaidh siad† 		a tharlóidh; a tharlós; a tharlóchaidh†; a tharlóchas† /
a dtarlóidh*; a dtarlóchaidh*† 		tarlófar; tarlóchar†
conditional tharlóinn; tharlóchainn† / dtarlóinn‡‡; dtarlóchainn†‡‡ tharlófá; tharlóchthᆠ/ dtarlófᇇ; dtarlóchthᆇ‡ tharlódh sé, sí; tharlóchadh sé, s토/ dtarlódh sé, s퇇; dtarlóchadh sé, s톇‡ tharlóimis; tharlódh muid; tharlóchaimis†; tharlóchadh muid† / dtarlóimis‡‡; dtarlódh muid‡‡; dtarlóchaimis†‡‡; dtarlóchadh muid†‡‡ tharlódh sibh; tharlóchadh sibh† / dtarlódh sibh‡‡; dtarlóchadh sibh†‡‡ tharlóidís; tharlódh siad; tharlóchadh siad† / dtarlóidís‡‡; dtarlódh siad‡‡; dtarlóchadh siad†‡‡ a tharlódh; a tharlóchadh† /
a dtarlódh*; a dtarlóchadh*† 		tharlófaí; tharlóchtha토/ dtarlófa퇇; dtarlóchtha톇‡
subjunctive
present go dtarlaí mé;
go dtarlaíod† 		go dtarlaí tú;
go dtarlaír† 		go dtarlaí sé, sí go dtarlaímid;
go dtarlaí muid 		go dtarlaí sibh go dtarlaí siad;
go dtarlaíd† 		— go dtarlaítear
past dá dtarlaínn dá dtarlaíteá dá dtarlaíodh sé, sí dá dtarlaímis;
dá dtarlaíodh muid 		dá dtarlaíodh sibh dá dtarlaídís;
dá dtarlaíodh siad 		— dá dtarlaítí
imperative
– tarlaím tarlaigh tarlaíodh sé, sí tarlaímis tarlaígí;
tarlaídh† 		tarlaídís — tarlaítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Mutated forms of tarlaigh
radical lenition eclipsis
tarlaigh tharlaigh dtarlaigh

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

  1. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “do·cuirethar”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  2. ^ Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 235
  3. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “tarlód”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

Further reading

This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.