właśnie

From własny +‎ -ie, from Old Czech vlastní. First attested in the fifteenth century. Displaced and doublet of włośnie, a native form.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɫaɕɲɛ/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɫaɕɲɛ/

właśnie

1. correctly, properly

   Synonym: włośnie

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 200:

     Tegodla za smvczenye vlasne rzeczon baranek (ideo proprie pro passione agnus dicitur)

     [Tegodla za smęczenie właśnie rzeczon baranek (ideo proprie pro passione agnus dicitur)]

2. (attested in Masovia) particularly

   Synonym: włośnie

   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXIV, Zakroczym, page 375:

     Comendauit autem eum dominus... dupliciter: specialiter, wlosnye, et generaliter

     [Comendauit autem eum (sc. sanctum Iohannem) dominus... dupliciter: specialiter, włośnie, et generaliter]

• Polish: właśnie
• Silesian: właśnie

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “właśnie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish właśnie. By surface analysis, własny +‎ -ie.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɕɲɛ
• Syllabification: właś‧nie

właśnie

1. actually (in act or in fact; really; in truth; positively)

   Synonyms: akurat, akuratnie

2. exactly (signifying agreement or recognition)

   Synonyms: dokładnie, otóż to, owszem

   Antonyms: akurat, gdzie tam, gdzież tam, nic podobnego, skąd, skąd znowu, skądże, skądże znowu, zaraz

   O to właśnie chodzi. ― That's exactly what I mean.

3. just now, just then

   Właśnie miałem to zrobić. ― I was just about to do that.

właśnie

1. exactly!

właśnie

1. (Lasovia) synonym of sam (“alone, by oneself, without company”)

   Właśnie poniosę. ― I'll carry it myself.

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), właśnie is one of the most used words in Polish, appearing 60 times in scientific texts, 12 times in news, 75 times in essays, 86 times in fiction, and 151 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 384 times, making it the 130th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• właśnie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• właśnie in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “własnie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “WŁAŚNIE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 28.02.2023
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “właśnie”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “właśnie”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “właśnie”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 652
• Oskar Kolberg (1865) “właśnie”, in Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Serya II. Sandomierskie (in Polish), page 266