yazıq

Azerbaijani

Other scripts
Cyrillic		јазыг
Abjad		یازیق

Etymology

Inherited from Old Anatolian Turkish یازق (yazuq), from Proto-Common Turkic *yāzuk, from Proto-Common Turkic *yāz- (“to err; to make a mistake; to miss out”).^[1]

Etymology notes

Cognate with Old Uyghur [script needed] (yazuk), Karakhanid یازُوکْ (yāzuq, “sin”), Kipchak yaxuc (yazuk), Ottoman Turkish یازیق (yazïq, “what a shame”), Gagauz yazık, Turkmen ýazyk (“sin, wrongdoing”), Crimean Tatar yazıq, Kumyk языкъ (yazıq, “pitiable”), Bashkir яҙыҡ (yaźıq, “sin, wrongdoing”), Tatar язык (yazıq, “sin”), Kazakh жазық (jazyq), Uzbek yoziq, Khakas чазых (çazıx), Southern Altai јазык (ǰazïk), Kyrgyz жазык (jazık). Compare also Yakut сыысхал (sıısqal, “mistake”).

Has been compared to Chuvash ҫылӑх (śylăh, “sin”) which, if really cognate, would warrant a Proto-Turkic reconstruction; the Chuvash word is, however, rather from *yaŋïl, i.e. cognate with Azerbaijani yanlış, yanılmaq, etc.

The Old Turkic 𐰖𐰔‬‬𐰴 (yazïq, “plain, steppe”)^[2] is from *yaz- (“to spread out, to lay”), thus unrelated.

For the semantic development of 'sin' → 'sinful' → 'miserable' → 'poor, pitiable', compare the developments in the modern descendants of Old Norse synd (“sin”).

Pronunciation

IPA^(key): [jɑːˈzɯɣ], [jɑːˈzɯχ]
Audio: (file)

Adjective

yazıq (comparative daha yazıq, superlative ən yazıq)

pitiable, arm, poor (used to express pity)
Synonyms: zavallı, miskin

Yazıq uşaq, nə atası var, nə də anası.
Poor child, it has neither a father nor a mother.
harmless^[3]

Noun

yazıq (definite accusative yazığı, plural yazıqlar)

poor thing, poor devil
Yazıq bilmirdi, dərdini kimə söyləsin ― The poor thing didn't know whom to tell about his/her sorrow.
pity, compassion
kimə isə yazığı gəlmək ― to pity someone, to feel sorry for someone

Yazığın gəlsin bizə!
Have compassion for us!

Nə gündəsən, yazığım gəlir sənə.
Look at you, I feel sorry for you.
(literally, “What condition are you in, I feel sorry for you.”)
woe; (used similarly to the English expression woe is me and alike)
Yazıq o adama ki, yaxşılıq etmir.
Woe is the man who doesn't do good deeds.

Declension

Declension of *yazıq*
	singular	plural
nominative	yazıq	yazıqlar
definite accusative	yazığı	yazıqları
dative	yazığa	yazıqlara
locative	yazıqda	yazıqlarda
ablative	yazıqdan	yazıqlardan
definite genitive	yazığın	yazıqların

Possessive forms of *yazıq*
	nominative
	singular	plural
mənim (“my”)	yazığım	yazıqlarım
sənin (“your”)	yazığın	yazıqların
onun (“his/her/its”)	yazığı	yazıqları
bizim (“our”)	yazığımız	yazıqlarımız
sizin (“your”)	yazığınız	yazıqlarınız
onların (“their”)	yazığı or yazıqları	yazıqları

	accusative
	singular	plural
mənim (“my”)	yazığımı	yazıqlarımı
sənin (“your”)	yazığını	yazıqlarını
onun (“his/her/its”)	yazığını	yazıqlarını
bizim (“our”)	yazığımızı	yazıqlarımızı
sizin (“your”)	yazığınızı	yazıqlarınızı
onların (“their”)	yazığını or yazıqlarını	yazıqlarını

	dative
	singular	plural
mənim (“my”)	yazığıma	yazıqlarıma
sənin (“your”)	yazığına	yazıqlarına
onun (“his/her/its”)	yazığına	yazıqlarına
bizim (“our”)	yazığımıza	yazıqlarımıza
sizin (“your”)	yazığınıza	yazıqlarınıza
onların (“their”)	yazığına or yazıqlarına	yazıqlarına

	locative
	singular	plural
mənim (“my”)	yazığımda	yazıqlarımda
sənin (“your”)	yazığında	yazıqlarında
onun (“his/her/its”)	yazığında	yazıqlarında
bizim (“our”)	yazığımızda	yazıqlarımızda
sizin (“your”)	yazığınızda	yazıqlarınızda
onların (“their”)	yazığında or yazıqlarında	yazıqlarında

	ablative
	singular	plural
mənim (“my”)	yazığımdan	yazıqlarımdan
sənin (“your”)	yazığından	yazıqlarından
onun (“his/her/its”)	yazığından	yazıqlarından
bizim (“our”)	yazığımızdan	yazıqlarımızdan
sizin (“your”)	yazığınızdan	yazıqlarınızdan
onların (“their”)	yazığından or yazıqlarından	yazıqlarından

	genitive
	singular	plural
mənim (“my”)	yazığımın	yazıqlarımın
sənin (“your”)	yazığının	yazıqlarının
onun (“his/her/its”)	yazığının	yazıqlarının
bizim (“our”)	yazığımızın	yazıqlarımızın
sizin (“your”)	yazığınızın	yazıqlarınızın
onların (“their”)	yazığının or yazıqlarının	yazıqlarının

Derived terms

yazıqlıq (“pity, compassion”)
yazıqcığaz (“pitiful”)^[3]

Descendants

→ Armenian: յազըխ (yazəx)
→ Lezgi: язух (äzuꭓ), язугь (äzuh)

References

^ Sevortjan, E. V. (1974) Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (in Russian), volume I, Moscow: Nauka, page 84
^ Abuseitova, M. Kh, Bukhatuly, B., editors (2008), “𐱁𐰔𐰴”, in TÜRIK BITIG: Ethno Cultural Dictionary, Language Committee of Ministry of Culture and Information of Republic of Kazakhstan
↑ ^3.0 ^3.1 Əzizbəyov X. Ə. (1965) “јазыг”, in Азәрбајҹанҹа-русҹа лүғәт [Azerbaijani-Russian Dictionary], Baku: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, page 214

[1] Sevortjan, E. V. (1974) Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (in Russian), volume I, Moscow: Nauka, page 84

[2] Abuseitova, M. Kh, Bukhatuly, B., editors (2008), “𐱁𐰔𐰴”, in TÜRIK BITIG: Ethno Cultural Dictionary, Language Committee of Ministry of Culture and Information of Republic of Kazakhstan

[Azizbekov-3] 3.0 ^3.1 Əzizbəyov X. Ə. (1965) “јазыг”, in Азәрбајҹанҹа-русҹа лүғәт [Azerbaijani-Russian Dictionary], Baku: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, page 214

[1]

[2]

[3]