аба

See also: Appendix:Variations of "aba"

Abaza

Noun

аба • (aba)

  1. father

Abkhaz

Adjective

а-ба́ • (a-bá)

  1. dry

Synonyms

  • а-ҩа́ (a-jʷá)

Bulgarian

Etymology

Borrowed from Ottoman Turkish عبا (aba), itself from Arabic عَبَاءَة (ʕabāʔa).

Pronunciation

  • IPA(key): [ɐˈba]
  • Audio:(file)

Noun

аба́ • (abá) f (relational adjective абе́н, diminutive аби́ца or аби́чка)

  1. frieze, homespun, coarse woollen cloth
  2. cloak

Declension

Declension of аба́
singular plural
indefinite аба́
abá 		аби́
abí
definite аба́та
abáta 		аби́те
abíte

Derived terms

References

  • “аба”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, 2014
  • “аба”, in Речник на българския език [Dictionary of the Bulgarian Language] (in Bulgarian), Chitanka, 2010
  • Georgiev, Vladimir I., editor (1971), “аба”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 1 (А – З), Sofia: Bulgarian Academy of Sciences Pubg. House, →ISBN, page 1

Buryat

Etymology

From Classical Mongolian ᠠᠪᠤ (abu), from Middle Mongol [Term?], Proto-Mongolic *abu. Cognate with Mongolian аав (aav), Kalmyk аав (aav), Dongxiang aba, awi, East Yugur awa, Mongghul aaba, Khitan [script needed] (ay).

Pronunciation

  • IPA(key): /ä.bä/, [ä.β̞ɐ]
  • Hyphenation: а‧ба

Noun

аба • (aba) (??? please provide Mongolian spelling!)

  1. (informal) dad
    Synonym: эсэгэ (esege)

Dargwa

Alternative forms

Etymology

Inherited from Proto-Dargwa [Term?]. Cognates include Kaitag уба (uba).

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈaba/

Noun

аба • (aba) (Sanzhi)

  1. mother

Declension

This noun needs an inflection-table template.

References

  • Diana, Forker (2019) dictionaria/sanzhi: Sanzhi Dargwa dictionary (v1.2) [Data set]‎[1], Zenodo, →DOI: “aba 'mother'”
  • Diana, Forker (2020) A grammar of Sanzhi Dargwa (Languages of the Caucasus; 2)‎[2], Berlin: Language Science Press, →DOI, →ISBN, page 368
  • Temirbulatova, S. M. (2022) Диалектологический словарь даргинского языка [Dialectological Dictionary of the Dargwa Language]‎[3] (in Russian), Makhachkala: G. Tsadasa Institute of Language, Literature and Art, page 34

Kamassian

Etymology

Borrowed from a Turkic language. Compare Tatar аба (aba) and dialectal Khakas аба (aba).

Noun

аба (aba)

  1. father

Declension

Declension of аба (aba)
singular plural
nominative аба (aba) абайәʼ (abajəʔ) абазаӈ (abazaŋ)
genitive абан (aban) абайән (abajən) абазан (abazan)
accusative абам (abam) абайәм (abajəm) абазаӈәм (abazaŋəm)
allative абанә (abanə) абайәнә (abajənə) абазаӈдә (abazaŋdə)
locative абагән (abagən) абайәгән (abajəgən) абазаӈгән (abazaŋgən)
ablative абагәʼ (abagəʔ) абайәгәʼ (abajəgəʔ) абазаӈгәʼ (abazaŋgəʔ)
instrumental абазьәʼ (abaźəʔ) абайәзьәʼ (abajəźəʔ) абазаӈзьәʼ (abazaŋźəʔ)
Possessive forms of аба (aba)
First Second Third
singular абам (abam) абал (abal) абат (abat)
dual абабәй (ababəj) абаләй (abaləj) абадәй (abadəj)
plural абабаʼ (ababaʔ) абалаʼ (abalaʔ) абадаʼ (abadaʔ)

Derived terms

References

  • Donner, Kai R. (1944) “å̀bå”, in Kamassisches Wörterbuch nebst Sprachproben und Hauptzügen der Grammatik‎[4], Helsinki: Suomalais-Ugrilainen Seura

Kazakh

Alternative scripts
Arabic ابا
Cyrillic аба
Latin aba

Etymology 1

Noun

аба • (aba) (archaic)

  1. corral
  2. bark

Etymology 2

From Arabic عَبَاءَة (ʕabāʔa).

Noun

аба • (aba) (archaic)

  1. cape
Declension
Declension of аба
singular plural
nominative аба (aba) абалар (abalar)
genitive абаның (abanyñ) абалардың (abalardyñ)
dative абаға (abağa) абаларға (abalarğa)
accusative абаны (abany) абаларды (abalardy)
locative абада (abada) абаларда (abalarda)
ablative абадан (abadan) абалардан (abalardan)
instrumental абамен (abamen) абалармен (abalarmen)

Khakas

Etymology

Compare Chuvash упа (up̬a).

Noun

аба • (aba)

  1. bear (mammal)

Declension

Declension of аба
singular plural
nominative аба (aba) абалар (abalar)
genitive абаның (abanıñ) абаларның (abalarnıñ)
dative абаа (abaa) абаларға (abalarğa)
accusative абаны (abanı) абаларны (abalarnı)
locative абада (abada) абаларда (abalarda)
ablative абадаң (abadañ) абалардаң (abalardañ)
lative абазар (abazar) абаларзар (abalarzar)
instrumental абанаң (abanañ) абаларнаң (abalarnañ)

Kumyk

Etymology 1

Borrowed from Arabic عَبَاءَة (ʕabāʔa, “cloak”).

Noun

аба¹ • (aba)

  1. (historical) aba (long robe worn by clergy)
Declension
Declension of аба (aba)
singular plural
nominative аба (aba) абалар (abalar)
accusative абаны (abanı) абаланы (abalanı)
dative абагъа (abağa) абалагъа (abalağa)
locative абада (abada) абаларда (abalarda)
ablative абадан (abadan) абалардан (abalardan)
genitive абаны (abanı) абаланы (abalanı)
Possessive forms of аба (aba)
1st person singular
singular plural
nominative абаым (abaım) абаларым (abalarım)
accusative абаымны (abaımnı) абаларымны (abalarımnı)
dative абаымгъа (abaımğa) абаларыма (abalarıma)
locative абаымда (abaımda) абаларымда (abalarımda)
ablative абаымдан (abaımdan) абаларымдан (abalarımdan)
genitive абаымны (abaımnı) абаларымны (abalarımnı)
1st person plural
singular plural
nominative абаыбыз (abaıbız) абаларыбыз (abalarıbız)
accusative абаыбызны (abaıbıznı) абаларыбызны (abalarıbıznı)
dative абаыбызгъа (abaıbızğa) абаларыбызгъа (abalarıbızğa)
locative абаыбызда (abaıbızda) абаларыбызда (abalarıbızda)
ablative абаыбыздан (abaıbızdan) абаларыбыздан (abalarıbızdan)
genitive абаыбызны (abaıbıznı) абаларыбызны (abalarıbıznı)
2nd person singular
singular plural
nominative абаынгъ (abaınğ) абаларынгъ (abalarınğ)
accusative абаынгъны (abaınğnı) абаларынгъны (abalarınğnı)
dative абаынгъа (abaınğa) абаларынгъа (abalarınğa)
locative абаынгъда (abaınğda) абаларынгъда (abalarınğda)
ablative абаынгъдан (abaınğdan) абаларынгъдан (abalarınğdan)
genitive абаынгъны (abaınğnı) абаларынгъны (abalarınğnı)
2nd person plural
singular plural
nominative абаыгъыз (abaığız) абаларыгъыз (abalarığız)
accusative абаыгъызны (abaığıznı) абаларыгъызны (abalarığıznı)
dative абаыгъызгъа (abaığızğa) абаларыгъызгъа (abalarığızğa)
locative абаыгъызда (abaığızda) абаларыгъызда (abalarığızda)
ablative абаыгъыздан (abaığızdan) абаларыбыздан (abalarıbızdan)
genitive абаыгъызны (abaığıznı) абаларыгъызны (abalarığıznı)
3rd person
singular plural
nominative абаы (abaı) абалары (abaları)
accusative абаын (abaın) абаларын (abaların)
dative абаына (abaına) абаларына (abalarına)
locative абаында (abaında) абаларында (abalarında)
ablative абаындан (abaından) абаларындан (abalarından)
genitive абаыны (abaını) абаларыны (abalarını)

Etymology 2

from Proto-Turkic *apa (“mother, grandmother”). Cognate with Turkish aba, Azerbaijani aba (dialectal), Kazakh апа (apa), Kyrgyz апа (apa) Uzbek opa, Turkmen apa

Noun

аба² • (aba)

  1. (informal, endearing) grandmother, granny
    Аба, мен сени сюемен!
    Aba, men seni süyemen!
    Granny, I love you!
Declension
Declension of аба (aba)
singular plural
nominative аба (aba) абалар (abalar)
accusative абаны (abanı) абаланы (abalanı)
dative абагъа (abağa) абалагъа (abalağa)
locative абада (abada) абаларда (abalarda)
ablative абадан (abadan) абалардан (abalardan)
genitive абаны (abanı) абаланы (abalanı)
Possessive forms of аба (aba)
1st person singular
singular plural
nominative абаым (abaım) абаларым (abalarım)
accusative абаымны (abaımnı) абаларымны (abalarımnı)
dative абаымгъа (abaımğa) абаларыма (abalarıma)
locative абаымда (abaımda) абаларымда (abalarımda)
ablative абаымдан (abaımdan) абаларымдан (abalarımdan)
genitive абаымны (abaımnı) абаларымны (abalarımnı)
1st person plural
singular plural
nominative абаыбыз (abaıbız) абаларыбыз (abalarıbız)
accusative абаыбызны (abaıbıznı) абаларыбызны (abalarıbıznı)
dative абаыбызгъа (abaıbızğa) абаларыбызгъа (abalarıbızğa)
locative абаыбызда (abaıbızda) абаларыбызда (abalarıbızda)
ablative абаыбыздан (abaıbızdan) абаларыбыздан (abalarıbızdan)
genitive абаыбызны (abaıbıznı) абаларыбызны (abalarıbıznı)
2nd person singular
singular plural
nominative абаынгъ (abaınğ) абаларынгъ (abalarınğ)
accusative абаынгъны (abaınğnı) абаларынгъны (abalarınğnı)
dative абаынгъа (abaınğa) абаларынгъа (abalarınğa)
locative абаынгъда (abaınğda) абаларынгъда (abalarınğda)
ablative абаынгъдан (abaınğdan) абаларынгъдан (abalarınğdan)
genitive абаынгъны (abaınğnı) абаларынгъны (abalarınğnı)
2nd person plural
singular plural
nominative абаыгъыз (abaığız) абаларыгъыз (abalarığız)
accusative абаыгъызны (abaığıznı) абаларыгъызны (abalarığıznı)
dative абаыгъызгъа (abaığızğa) абаларыгъызгъа (abalarığızğa)
locative абаыгъызда (abaığızda) абаларыгъызда (abalarığızda)
ablative абаыгъыздан (abaığızdan) абаларыбыздан (abalarıbızdan)
genitive абаыгъызны (abaığıznı) абаларыгъызны (abalarığıznı)
3rd person
singular plural
nominative абаы (abaı) абалары (abaları)
accusative абаын (abaın) абаларын (abaların)
dative абаына (abaına) абаларына (abalarına)
locative абаында (abaında) абаларында (abalarında)
ablative абаындан (abaından) абаларындан (abalarından)
genitive абаыны (abaını) абаларыны (abalarını)

References

  • Бамматов Б.Г., editor (2013), “аба”, in Кумыкско-русский словарь [Kumyk–Russian dictionary], Makhachkala: ИЯЛИ ДНЦ РАН
  • Бамматов Б.Г. (2011) "Кумыкско-русский словарь" Махачкала

Kyrgyz

Etymology

Ultimately from Arabic هَوَاء (hawāʔ).

Pronunciation

  • IPA(key): /ɑˈwɑ/
  • Hyphenation: а‧ба

Noun

аба • (aba) (Arabic spelling ابا)

  1. air

Declension

Declension of аба
singular
(жекелик)
possession →
case ↓ 		— first-person
singular
(менин) 		second-person
singular informal
(сенин) 		second-person
singular formal
(сиздин) 		third-person
singular/plural
(анын/алардын) 		first-person
plural
(биздин) 		second-person
plural informal
(силердин) 		second-person
plural formal
(сиздердин)
nominative (атооч) аба
aba 		абам
abam 		абаң
abaŋ 		абаңыз
abaŋız 		абасы
abası 		абабыз
ababız 		абаңар
abaŋar 		абаңыздар
abaŋızdar
genitive (илик) абанын
abanın 		абамдын
abamdın 		абаңдын
abaŋdın 		абаңыздын
abaŋızdın 		абасынын
abasının 		абабыздын
ababızdın 		абаңардын
abaŋardın 		абаңыздардын
abaŋızdardın
dative (барыш) абага
abaga 		абама
abama 		абаңа
abaŋa 		абаңызга
abaŋızga 		абасына
abasına 		абабызга
ababızga 		абаңарга
abaŋarga 		абаңыздарга
abaŋızdarga
accusative (табыш) абаны
abanı 		абамды
abamdı 		абаңды
abaŋdı 		абаңызды
abaŋızdı 		абасыны
abasını 		абабызды
ababızdı 		абаңарды
abaŋardı 		абаңыздарды
abaŋızdardı
locative (жатыш) абада
abada 		абамда
abamda 		абаңда
abaŋda 		абаңызда
abaŋızda 		абасында
abasında 		абабызда
ababızda 		абаңарда
abaŋarda 		абаңыздарда
abaŋızdarda
ablative (чыгыш) абадан
abadan 		абамдан
abamdan 		абаңдан
abaŋdan 		абаңыздан
abaŋızdan 		абасынан
abasınan 		абабыздан
ababızdan 		абаңардан
abaŋardan 		абаңыздардан
abaŋızdardan
plural
(көптөгөн)
possession →
case ↓ 		— first-person
singular
(менин) 		second-person
singular informal
(сенин) 		second-person
singular formal
(сиздин) 		third-person
singular/plural
(анын/алардын) 		first-person
plural
(биздин) 		second-person
plural informal
(силердин) 		second-person
plural formal
(сиздердин)
nominative (атооч) абалар
abalar 		абаларым
abalarım 		абаларың
abalarıŋ 		абаларыңыз
abalarıŋız 		абалары
abaları 		абаларыбыз
abalarıbız 		абаларыңар
abalarıŋar 		абаларыңыздар
abalarıŋızdar
genitive (илик) абалардын
abalardın 		абаларымдын
abalarımdın 		абаларыңдын
abalarıŋdın 		абаларыңыздын
abalarıŋızdın 		абаларынын
abalarının 		абаларыбыздын
abalarıbızdın 		абаларыңардын
abalarıŋardın 		абаларыңыздардын
abalarıŋızdardın
dative (барыш) абаларга
abalarga 		абаларыма
abalarıma 		абаларыңа
abalarıŋa 		абаларыңызга
abalarıŋızga 		абаларына
abalarına 		абаларыбызга
abalarıbızga 		абаларыңарга
abalarıŋarga 		абаларыңыздарга
abalarıŋızdarga
accusative (табыш) абаларды
abalardı 		абаларымды
abalarımdı 		абаларыңды
abalarıŋdı 		абаларыңызды
abalarıŋızdı 		абаларыны
abalarını 		абаларыбызды
abalarıbızdı 		абаларыңарды
abalarıŋardı 		абаларыңыздарды
abalarıŋızdardı
locative (жатыш) абаларда
abalarda 		абаларымда
abalarımda 		абаларыңда
abalarıŋda 		абаларыңызда
abalarıŋızda 		абаларында
abalarında 		абаларыбызда
abalarıbızda 		абаларыңарда
abalarıŋarda 		абаларыңыздарда
abalarıŋızdarda
ablative (чыгыш) абалардан
abalardan 		абаларымдан
abalarımdan 		абаларыңдан
abalarıŋdan 		абаларыңыздан
abalarıŋızdan 		абаларынан
abalarınan 		абаларыбыздан
abalarıbızdan 		абаларыңардан
abalarıŋardan 		абаларыңыздардан
abalarıŋızdardan

Macedonian

Pronunciation

  • IPA(key): [ˈaba]

Noun

аба • (aba) f

  1. abaya (woollen cloth, top (cloth))

Declension

Declension of аба
singular plural
indefinite аба (aba) аби (abi)
definite unspecified абаот (abaot) абите (abite)
definite proximal абаов (abaov) абиве (abive)
definite distal абаон (abaon) абине (abine)
vocative абау (abau) аби (abi)
count form — абаа (abaa)

References

  • “аба” in Дигитален речник на македонскиот јазик (Digitalen rečnik na makedonskiot jazik) [Digital dictionary of the Macedonian language] − drmj.eu

Russian

Etymology 1

Borrowed from Ottoman Turkish عبا (abâ) (Turkish aba), from Arabic عَبَاءَة (ʕabāʔa).

Alternative forms

Pronunciation

  • IPA(key): [ɐˈba]

Noun

аба́ • (abá) f inan (genitive абы́, uncountable)

  1. aba, a coarse woven cloth
  2. a cloak-like garment made from aba
Declension
Declension of аба́ (inan sg-only fem-form hard-stem accent-b) 
singular
nominative аба́
abá
genitive абы́
abý
dative абе́
abé
accusative абу́
abú
instrumental або́й, або́ю
abój, abóju
prepositional абе́
abé
Derived terms
  • абиный (abinyj)
See also

References

  • Vasmer, Max (1964–1973) “аба”, in Oleg Trubachyov, transl., Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), Moscow: Progress

Etymology 2

Limited spread suggests Bashkir аба (aba, “expression of surprise, indignation”), Chuvash апа (ap̬a, “expression of surprise, indignation”).

Alternative forms

Pronunciation

  • IPA(key): [ɐˈba]

Interjection

аба́ • (abá)

  1. (dialectal, Ural) Well, I never! (expression of surprise)
    Synonym: неуже́ли (neužéli)

Etymology 3

From dialectal Tatar аба (aba). According to Anikin, ultimately from Proto-Turkic *aba (“father, bear”), Proto-Mongolic *aba (“father”) > Mongolian ав (av). See also а́ва (áva), апа (apa).

Also compare Old East Slavic абба (abba).

Pronunciation

  • IPA(key): [ˈabə]

Noun

а́ба • (ába) f anim (genitive а́бы, nominative plural а́бы, genitive plural аб)

  1. (dialectal, Omsk) elder sister
  2. (dialectal, Omsk) father's sister
Declension
Declension of а́ба (anim fem-form hard-stem accent-a) 
singular plural
nominative а́ба
ába 		а́бы
áby
genitive а́бы
áby 		а́б
áb
dative а́бе
ábe 		а́бам
ábam
accusative а́бу
ábu 		а́б
áb
instrumental а́бой, а́бою
áboj, áboju 		а́бами
ábami
prepositional а́бе
ábe 		а́бах
ábax
References
  • Anikin, A. E. (2007) “аба”, in Русский этимологический словарь [Russian Etymological Dictionary] (in Russian), issue 1 (A – аяюшка), Moscow: Manuscript Monuments Ancient Rus, →ISBN, page 61

Serbo-Croatian

Etymology

Borrowed from Ottoman Turkish عبا (abâ) (Turkish aba), from Arabic عَبَاءَة (ʕabāʔa).

Noun

аба f (Latin spelling aba)

  1. aba

Tabasaran

Noun

аба • (aba)

  1. father

Tatar

Other scripts
Cyrillic ‍
Zamanälif aba‍
Jaꞑalif
Yaña imlâ ‍

Noun

аба • (aba)

  1. (dialectal) father

Declension

Declension of аба
singular plural
nominative аба (aba) абалар (abalar)
genitive абаның (abanıñ) абаларның (abalarnıñ)
definite accusative абаны (abanı) абаларны (abalarnı)
dative абага (abağa) абаларга (abalarga)
locative абада (abada) абаларда (abalarda)
ablative абадан (abadan) абалардан (abalardan)
Possessive forms of аба
nominative
singular plural
минем (“my”) абам (abam) абаларым (abalarım)
синең (“your”) абаң (abañ) абаларың (abalarıñ)
аның (“his/her/it”) абасы (abası) абалары (abaları)
безнең (“our”) абабыз (ababız) абаларыбыз (abalarıbız)
сезнең (“your”) абагыз (abağız) абаларыгыз (abalarığız)
аларның (“their”) абасы (abası) абалары (abaları)
genitive
singular plural
минем (“my”) абамның (abamnıñ) абаларымның (abalarımnıñ)
синең (“your”) абаңның (abañnıñ) абаларыңның (abalarıñnıñ)
аның (“his/her/it”) абасының (abasınıñ) абаларының (abalarınıñ)
безнең (“our”) абабызның (ababıznıñ) абаларыбызның (abalarıbıznıñ)
сезнең (“your”) абагызның (abağıznıñ) абаларыгызның (abalarığıznıñ)
аларның (“their”) абасының (abasınıñ) абаларының (abalarınıñ)
definite accusative
singular plural
минем (“my”) абамны (abamnı) абаларымны (abalarımnı)
синең (“your”) абаңны (abañnı) абаларыңны (abalarıñnı)
аның (“his/her/it”) абасын (abasın) абаларын (abaların)
безнең (“our”) абабызны (ababıznı) абаларыбызны (abalarıbıznı)
сезнең (“your”) абагызны (abağıznı) абаларыгызны (abalarığıznı)
аларның (“their”) абасын (abasın) абаларын (abaların)
dative
singular plural
минем (“my”) абамга (abamga) абаларымга (abalarımga)
синең (“your”) абаңга (abañga) абаларыңга (abalarıñga)
аның (“his/her/it”) абасына (abasına) абаларына (abalarına)
безнең (“our”) абабызга (ababızga) абаларыбызга (abalarıbızga)
сезнең (“your”) абагызга (abağızga) абаларыгызга (abalarığızga)
аларның (“their”) абасына (abasına) абаларына (abalarına)
locative
singular plural
минем (“my”) абамда (abamda) абаларымда (abalarımda)
синең (“your”) абаңда (abañda) абаларыңда (abalarıñda)
аның (“his/her/it”) абасында (abasında) абаларында (abalarında)
безнең (“our”) абабызда (ababızda) абаларыбызда (abalarıbızda)
сезнең (“your”) абагызда (abağızda) абаларыгызда (abalarığızda)
аларның (“their”) абасында (abasında) абаларында (abalarında)
ablative
singular plural
минем (“my”) абамнан (abamnan) абаларымнан (abalarımnan)
синең (“your”) абаңнан (abañnan) абаларыңнан (abalarıñnan)
аның (“his/her/it”) абасыннан (abasınnan) абаларыннан (abalarınnan)
безнең (“our”) абабыздан (ababızdan) абаларыбыздан (abalarıbızdan)
сезнең (“your”) абагыздан (abağızdan) абаларыгыздан (abalarığızdan)
аларның (“their”) абасыннан (abasınnan) абаларыннан (abalarınnan)

Tofa

Noun

аба (aba)

  1. mother

Udi

Etymology

From Aghwan 𐔰𐔰 (aa). For the -в- (-v-) in the Nij form compare абазакӏ (abazaḳ).

Adjective

аба • (aba) (Vartashen)

  1. knowledgeable

Alternative forms

Further reading

  • Gippert J., Schulze W., Aleksidze Z., Mahé J.-P., editors (2009), The Caucasian Albanian Palimpsests of Mount Sinai (Monumenta Palaeographica Medii Aevi: Series Ibero-Caucasica; 2), volume 1, Turnhout: Brepols, →ISBN, page II-76
  • Gukasjan, Vorošil (1974) “аба”, in Удинско-азербайджанско-русский словарь [Udi–Azerbaijani–Russian Dictionary]‎[5], Baku: Academy Press, page 31

Yakut

Etymology

From ап (ap).

Noun

аба • (aba)

  1. (medicine) poison
    Synonym: дьаат (jaat)
  2. (figurative) bitterness, outrage, rancor

Derived terms

  • аба-сата (aba-sata, “anger, indignation”)
  • аба-сүттү (aba-süttü, “annoyance, resentment”)
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.