град
Belarusian
Etymology
From Old Ruthenian градъ (hrad), from Old East Slavic градъ (gradŭ), from Proto-Slavic *gradъ.
Pronunciation
- IPA(key): [ɣrat]
Audio: (file)
Noun
град • (hrad) m inan (genitive гра́ду, uncountable)
- (meteorology) hail (balls or pieces of ice falling as precipitation, often in connection with a thunderstorm)
- 1927, Алесь Гародня, На крэсах, Minsk: Выданьне ЦБ Маладняка, page 55:
- Паабапал дарогі гнуліся да зямлі панурныя каласы зьбітага градам жыта.
- Paabapal daróhi hnulisja da zjamli panurnyja kalasy zʹbitaha hradam žyta.
- Beaten by the hail, dusky ears of rye bent toward the ground on both sides of the road.
- hail (a rapid, intense barrage by a large number of projectiles or other objects)
- 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 267:
- Не менш раззлаваны быў маёр, калі апранаўся к абеду: у часе гэтай працэдуры на цёмнаскурага слугу сыпаўся град усялякіх прадметаў, пачынаючы з бота, канчаючы шчоткай для прычэсвання і ўключаючы ўсё, што трапляла пад руку яго гаспадара.
- Nje mjenš razzlavany byŭ majór, kali apranaŭsja k abjedu: u časje hetaj pracedury na cjómnaskuraha sluhu sypaŭsja hrad usjaljakix pradmjetaŭ, pačynajučy z bóta, kančajučy ščótkaj dlja pryčesvannja i ŭključajučy ŭsjo, što trapljala pad ruku jahó haspadara.
- [original: Nor was the Major less exasperated as he dressed for dinner, during which operation the dark servant underwent the pelting of a shower of miscellaneous objects, varying in size from a boot to a hairbrush, and including everything that came within his master’s reach.]
- 1940 [1826], James Fenimore Cooper, anonymous translator, Апошні з магікан, Minsk: ДВБ, translation of The Last of the Mohicans, page 96:
- І зноў з лясных гушчараў вырваўся дзікі, люты крык, і свінцовы град засвістаў над галавамі асаджаных;
- I znoŭ z ljasnyx huščaraŭ vyrvaŭsja dziki, ljuty kryk, i svincóvy hrad zasvistaŭ nad halavami asadžanyx;
- [original: Once more the savage yells burst out of the woods, and the leaden hail whistled above the heads of the besieged]
Declension
References
- Zhurawski, A. I., editor (1986), “градъ”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 7 (гляденье – девичество), Minsk: Navuka i tekhnika, page 130
- “град”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)
- “град” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
Bulgarian
Pronunciation
- IPA(key): [ɡrat]
Audio: (file)
Etymology 1
From Proto-Slavic *gȏrdъ, from Proto-Balto-Slavic *gárdas, from Proto-Indo-European *gʰórdʰos.
Noun
град • (grad) m (relational adjective гра́дски)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| indefinite | град grad |
градове́, гради́ща1 gradové, gradíšta1 |
| definite (subject form) |
градъ́т gradǎ́t |
градове́те, гради́щата1 gradovéte, gradíštata1 |
| definite (object form) |
града́ gradá | |
| count form | — | гра́да gráda |
| vocative form | гра́де gráde |
градове́, гради́ща1 gradové, gradíšta1 |
1Rare.
Derived terms
- гради́на f (gradína, “garden”, noun)
- градище n (gradište, noun)
- гра́дски (grádski, “civic, town, urban”, adjective)
- огра́да f (ográda, “fence”, noun)
- сгра́да f (sgráda, “building”, noun)
See also
- се́ло n (sélo)
Etymology 2
From Proto-Slavic *gradъ, from Proto-Indo-European *greh₃d- or *ǵʰreh₃d-.
Noun
град • (grad) m
Declension
| singular | |
|---|---|
| indefinite | град grad |
| definite (subject form) |
градъ́т gradǎ́t |
| definite (object form) |
града́ gradá |
Etymology 3
Noun
град • (grad) m
- grad (unit of measurement)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| indefinite | град grad |
гра́ди grádi |
| definite (subject form) |
гра́дът grádǎt |
гра́дите grádite |
| definite (object form) |
гра́да gráda | |
| count form | — | гра́да gráda |
Anagrams
Macedonian
Pronunciation
- IPA(key): [ɡrat]
Audio: (file) - Hyphenation: град
Etymology 1
Inherited from Proto-Slavic *gȏrdъ.
Noun
град • (grad) m (plural градови, relational adjective градски, diminutive гратче or градец, augmentative градиште)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| indefinite | град (grad) | градови (gradovi) |
| definite unspecified | градот (gradot) | градовите (gradovite) |
| definite proximal | градов (gradov) | градовиве (gradovive) |
| definite distal | градон (gradon) | градовине (gradovine) |
| vocative | граду (gradu) | градови (gradovi) |
| count form | — | града (grada) |
Derived terms
- велеград m (velegrad)
- главен град m (glaven grad)
- градоначалник m (gradonačalnik)
- градоначалничка f (gradonačalnička)
- градоначалнички (gradonačalnički)
- граѓанец m (graǵanec)
- граѓанин m (graǵanin)
- граѓанка f (graǵanka)
- меѓуградски (meǵugradski)
- приградски (prigradski)
- сограѓанин m (sograǵanin)
- сограѓанка f (sograǵanka)
Related terms
- градба f (gradba)
- градежен (gradežen)
- градежништво n (gradežništvo)
- гради (gradi)
- градилиште n (gradilište)
- заграда f (zagrada)
- зграда f (zgrada)
- изгради (izgradi)
See also
Etymology 2
Inherited from Proto-Slavic *gradъ.
Noun
град • (grad) m (uncountable)
- hail (balls of ice)
Declension
| singular | |
|---|---|
| indefinite | град (grad) |
| definite unspecified | градот (gradot) |
| definite proximal | градов (gradov) |
| definite distal | градон (gradon) |
| vocative | граду (gradu) |
See also
References
- “град” in Дигитален речник на македонскиот јазик (Digitalen rečnik na makedonskiot jazik) [Digital dictionary of the Macedonian language] − drmj.eu
Anagrams
Russian
Alternative forms
- градъ (grad) — Pre-reform orthography (1918)
Pronunciation
- IPA(key): [ɡrat]
- Rhymes: -at
Etymology 1
From Old East Slavic градъ (gradŭ), from Proto-Slavic *gradъ.
Cognate with Lithuanian gruodas (Proto-Balto-Slavic *grōda-), Latin grandō, Old Armenian կարկուտ (karkut), Sanskrit ह्रादुनि (hrādúni, “hail”) and possibly with English grind.
Noun
град • (grad) m inan (genitive гра́да, uncountable, diminutive гра́дик)
- (meteorology) hail
- Град идёт ― Grad idjót ― It’s hailing.
- (by extension) deluge, hail, shower (overwhelming flow or barrage of something)
- град пуль ― grad pulʹ ― hail of bullets
Declension
Etymology 2
Borrowed from Old Church Slavonic градъ (gradŭ), which is a reflex of Proto-Slavic *gȏrdъ. Doublet of го́род (górod), which was normally inherited by pleophony. Old Church Slavonic word shows liquid metathesis characteristic of South Slavic area.
Noun
град • (grad) m inan (genitive гра́да, nominative plural гра́ды, genitive plural гра́дов)
- (poetic, archaic) town, city, used as a common city name suffix (Волгоград, Калининград, Ленинград)
Declension
Derived terms
- атомгра́д (atomgrád)
Related terms
- го́род (górod)
- -град (-grad)
Serbo-Croatian
Etymology 1
Inherited from Proto-Slavic *gȏrdъ, from Proto-Balto-Slavic *gárdas, from Proto-Indo-European *gʰórdʰos.
Pronunciation
- IPA(key): /ɡrâːd/
Noun
гра̑д m inan (Latin spelling grȃd)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | гра̑д | гра̏дови |
| genitive | гра̑да | гра̏до̄ва̄ |
| dative | гра̑ду | гра̏довима |
| accusative | гра̑д | гра̏дове |
| vocative | гра̑де | гра̏дови |
| locative | гра́ду | гра̏довима |
| instrumental | гра̑дом | гра̏довима |
Further reading
- “град”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2025
Etymology 2
Inherited from Proto-Slavic *gradъ, from Proto-Indo-European *greh₃d- or *ǵʰreh₃d-.
Pronunciation
- IPA(key): /ɡrâd/
Noun
гра̏д m inan (Latin spelling grȁd)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | град | гради |
| genitive | града | гради |
| dative | граду | градима |
| accusative | град | граде |
| vocative | граде | гради |
| locative | граду | градима |
| instrumental | градом | градима |
Further reading
- “град”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2025
Etymology 3
Pronunciation
- IPA(key): /ɡrâːd/
Noun
гра̑д m inan (Latin spelling grȃd)
- (mathematics) gradian
- degree (measuring unit in various systems; the more usual and general term is сте̏пе̄н or сту̑пањ)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | гра̑д | гради |
| genitive | града | гра́дӣ / гра́да̄ |
| dative | граду | градима |
| accusative | град | граде |
| vocative | граде | гради |
| locative | граду | градима |
| instrumental | градом | градима |
Further reading
- “град”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2025
Ukrainian
Etymology
From Middle Ukrainian градъ (hrad), from Old East Slavic градъ (gradŭ), from Proto-Slavic *gradъ.
Pronunciation
- IPA(key): [ɦrad]
Audio: (file)
Noun
град • (hrad) m inan (genitive гра́ду, nominative plural гра́ди, genitive plural гра́дів)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | град hrad |
гра́ди hrády |
| genitive | гра́ду hrádu |
гра́дів hrádiv |
| dative | гра́дові, гра́ду hrádovi, hrádu |
гра́дам hrádam |
| accusative | град hrad |
гра́ди hrády |
| instrumental | гра́дом hrádom |
гра́дами hrádamy |
| locative | гра́ді hrádi |
гра́дах hrádax |
| vocative | гра́де hráde |
гра́ди hrády |
References
- Bilodid, I. K., editor (1970–1980), “град”, in Словник української мови: в 11 т. [Dictionary of the Ukrainian Language: in 11 vols] (in Ukrainian), Kyiv: Naukova Dumka
- “град”, in Горох – Словозміна [Horokh – Inflection] (in Ukrainian)