دستور

Arabic

Etymology

From Persian دستور (dastur).

Pronunciation

  • IPA(key): /dus.tuːr/
    • (Kuwait) IPA(key): /dɪsˈtuːr/, (proscribed) /dɪsˈtoːr/

Noun

دُسْتُور • (dustūrm (plural دَسَاتِير (dasātīr))

  1. (law, government) constitution
  2. rule, guideline
  3. set of rules
  4. action rule
  5. model

Declension

Declension of noun دُسْتُور (dustūr)
singular basic singular triptote
indefinite definite construct
informal دُسْتُور
dustūr
الدُّسْتُور
ad-dustūr
دُسْتُور
dustūr
nominative دُسْتُورٌ
dustūrun
الدُّسْتُورُ
ad-dustūru
دُسْتُورُ
dustūru
accusative دُسْتُورًا
dustūran
الدُّسْتُورَ
ad-dustūra
دُسْتُورَ
dustūra
genitive دُسْتُورٍ
dustūrin
الدُّسْتُورِ
ad-dustūri
دُسْتُورِ
dustūri
dual indefinite definite construct
informal دُسْتُورَيْن
dustūrayn
الدُّسْتُورَيْن
ad-dustūrayn
دُسْتُورَيْ
dustūray
nominative دُسْتُورَانِ
dustūrāni
الدُّسْتُورَانِ
ad-dustūrāni
دُسْتُورَا
dustūrā
accusative دُسْتُورَيْنِ
dustūrayni
الدُّسْتُورَيْنِ
ad-dustūrayni
دُسْتُورَيْ
dustūray
genitive دُسْتُورَيْنِ
dustūrayni
الدُّسْتُورَيْنِ
ad-dustūrayni
دُسْتُورَيْ
dustūray
plural basic broken plural diptote
indefinite definite construct
informal دَسَاتِير
dasātīr
الدَّسَاتِير
ad-dasātīr
دَسَاتِير
dasātīr
nominative دَسَاتِيرُ
dasātīru
الدَّسَاتِيرُ
ad-dasātīru
دَسَاتِيرُ
dasātīru
accusative دَسَاتِيرَ
dasātīra
الدَّسَاتِيرَ
ad-dasātīra
دَسَاتِيرَ
dasātīra
genitive دَسَاتِيرَ
dasātīra
الدَّسَاتِيرِ
ad-dasātīri
دَسَاتِيرِ
dasātīri

Derived terms

Descendants

  • Ottoman Turkish: دستور (düstur)
  • Swahili: desturi

Ottoman Turkish

Etymology

Borrowed from Arabic دُسْتُور (dustūr, rule, set of rules), from Persian دستور (dastur, command, order).

Noun

دستور • (düstur) (definite accusative دستوری (düsturu), plural دستورلر (düsturlar))

  1. plenipotentiary, a person invested with full powers, especially a minister or a functionary
  2. (Zoroastrianism) dastur, a Zoroastrian high priest ranking above a mobad or herbad
  3. permission, authorization, granting, leave, a formal consent from someone in authority
    Synonyms: اجازت (icazet), اذن (izn, izin), رخصت (ruhsat), مساعده (müsâʼade)
  4. (law) code, a systematic collection of statutes set forth by a process of codification

Derived terms

  • دستور العمل (düsturülamel, rule, principle)
  • دستور مكرم (düstur-ı mükerrem, the Right-Honorable minister)
  • دستوری (düsturî, rank of a minister of state)

Descendants

Further reading

  • Avery, Robert et al., editors (2013), “düstur”, in The Redhouse Dictionary Turkish/Ottoman English, 21st edition, Istanbul: Sev Yayıncılık, →ISBN
  • Çağbayır, Yaşar (2007) “düstur”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1332
  • Hindoglu, Artin (1838) “دستور”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[1], Vienna: F. Beck, page 224a
  • Kélékian, Diran (1911) “دستور”, in Dictionnaire turc-français[2] (in French), Constantinople: Mihran, page 572
  • Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Licentia”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[3], Vienna, column 948
  • Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “دستور”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[4], Vienna, column 2079
  • Nişanyan, Sevan (2002–) “düstur”, in Nişanyan Sözlük
  • Redhouse, James W. (1890) “دستور”, in A Turkish and English Lexicon[5], Constantinople: A. H. Boyajian, page 903

Persian

Etymology

    Multiple origins have been proposed:

    Pronunciation

     

    Readings
    Classical reading? dastūr
    Dari reading? dastūr
    Iranian reading? dastur
    Tajik reading? dastur
    • Audio (Iran):(file)

    Noun

    دستور • (dastūr / dastur) (plural دستورها (dastūr-hā / dastur-hâ), or دستورات (dastūrāt / dasturât), Tajik spelling дастур)

    1. command, order
    2. method, manner, procedure, way
    3. guideline, rule
    4. permission, leave, authority
    5. basis, foundation
    6. model, example, exemplar
    7. (law, government) constitution
    8. (archaic) statesman, vizier
    9. (linguistics) grammar
    10. (Zoroastrianism) dastur

    Derived terms

    • دستوری (dasturi)

    Descendants

    References

    1. ^ Rastorgujeva, V. S., Edelʹman, D. I. (2003) Etimologičeskij slovarʹ iranskix jazykov [Etymological Dictionary of Iranian Languages] (in Russian), volume 2, Moscow: Vostochnaya Literatura, page 328
    2. ^ Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 56-7

    Further reading

    • DASTŪR”, in Encyclopædia Iranica, online edition, New York, 1994

    Urdu

    Etymology

      Borrowed from Classical Persian دَسْتُور (dastūr).

      Pronunciation

      Noun

      دَسْتُور • (dastūrm (Hindi spelling दस्तूर)

      1. command, order
      2. constitution
      3. guideline, rule
      4. (Zoroastrianism) dastur