دلو
Arabic
Etymology 1
| Root |
|---|
| د ل و (d l w) |
| 5 terms |
From Proto-Semitic. Compare Akkadian 𒁕𒇻 (/dalū, dūlu/, “bucket”), Aramaic דול (daul, “bucket”), Classical Syriac ܕܰܘܠܳܐ (dawlā, “pail, bucket”), Hebrew דְּלִי (dəlī, “pail, bucket”), as well as the loanwords from Semitic Old Armenian դոյլ (doyl) and Persian دول (dul, “bucket”).
Pronunciation
- IPA(key): /dalw/
Noun
دَلْو • (dalw) m or f (plural دِلَاء (dilāʔ) or أَدْلَاء (ʔadlāʔ) or أَدْلٍ (ʔadlin))
Declension
| singular | basic singular triptote | ||
|---|---|---|---|
| indefinite | definite | construct | |
| informal | دَلْو dalw |
الدَّلْو ad-dalw |
دَلْو dalw |
| nominative | دَلْوٌ dalwun |
الدَّلْوُ ad-dalwu |
دَلْوُ dalwu |
| accusative | دَلْوًا dalwan |
الدَّلْوَ ad-dalwa |
دَلْوَ dalwa |
| genitive | دَلْوٍ dalwin |
الدَّلْوِ ad-dalwi |
دَلْوِ dalwi |
| dual | indefinite | definite | construct |
| informal | دَلْوَيْن dalwayn |
الدَّلْوَيْن ad-dalwayn |
دَلْوَيْ dalway |
| nominative | دَلْوَانِ dalwāni |
الدَّلْوَانِ ad-dalwāni |
دَلْوَا dalwā |
| accusative | دَلْوَيْنِ dalwayni |
الدَّلْوَيْنِ ad-dalwayni |
دَلْوَيْ dalway |
| genitive | دَلْوَيْنِ dalwayni |
الدَّلْوَيْنِ ad-dalwayni |
دَلْوَيْ dalway |
| plural | basic broken plural triptote; broken plural triptote in ـٍ (-in) | ||
| indefinite | definite | construct | |
| informal | دِلَاء; أَدْلَاء; أَدْلِي dilāʔ; ʔadlāʔ; ʔadlī |
الدِّلَاء; الْأَدْلَاء; الْأَدْلِي ad-dilāʔ; al-ʔadlāʔ; al-ʔadlī |
دِلَاء; أَدْلَاء; أَدْلِي dilāʔ; ʔadlāʔ; ʔadlī |
| nominative | دِلَاءٌ; أَدْلَاءٌ; أَدْلٍ dilāʔun; ʔadlāʔun; ʔadlin |
الدِّلَاءُ; الْأَدْلَاءُ; الْأَدْلِي ad-dilāʔu; al-ʔadlāʔu; al-ʔadlī |
دِلَاءُ; أَدْلَاءُ; أَدْلِي dilāʔu; ʔadlāʔu; ʔadlī |
| accusative | دِلَاءً; أَدْلَاءً; أَدْلِيًا dilāʔan; ʔadlāʔan; ʔadliyan |
الدِّلَاءَ; الْأَدْلَاءَ; الْأَدْلِيَ ad-dilāʔa; al-ʔadlāʔa; al-ʔadliya |
دِلَاءَ; أَدْلَاءَ; أَدْلِيَ dilāʔa; ʔadlāʔa; ʔadliya |
| genitive | دِلَاءٍ; أَدْلَاءٍ; أَدْلٍ dilāʔin; ʔadlāʔin; ʔadlin |
الدِّلَاءِ; الْأَدْلَاءِ; الْأَدْلِي ad-dilāʔi; al-ʔadlāʔi; al-ʔadlī |
دِلَاءِ; أَدْلَاءِ; أَدْلِي dilāʔi; ʔadlāʔi; ʔadlī |
Derived terms
Descendants
- → Persian: دلو (dalv)
Etymology 2
| Root |
|---|
| د ل و (d l w) |
| 5 terms |
Pronunciation
- IPA(key): /dalw/
Noun
دَلْو • (dalw) m
- verbal noun of دَلَا (dalā) (form I)
Declension
| singular | basic singular triptote | ||
|---|---|---|---|
| indefinite | definite | construct | |
| informal | دَلْو dalw |
الدَّلْو ad-dalw |
دَلْو dalw |
| nominative | دَلْوٌ dalwun |
الدَّلْوُ ad-dalwu |
دَلْوُ dalwu |
| accusative | دَلْوًا dalwan |
الدَّلْوَ ad-dalwa |
دَلْوَ dalwa |
| genitive | دَلْوٍ dalwin |
الدَّلْوِ ad-dalwi |
دَلْوِ dalwi |
References
- Fraenkel, Siegmund (1886) Die aramäischen Fremdwörter im Arabischen (in German), Leiden: E. J. Brill, page 63
- Freytag, Georg (1833) “دلو”, in Lexicon arabico-latinum praesertim ex Djeuharii Firuzabadiique et aliorum Arabum operibus adhibitis Golii quoque et aliorum libris confectum[1] (in Latin), volume 2, Halle: C. A. Schwetschke, page 53
Old Anatolian Turkish
Etymology 1
Inherited from Proto-Turkic *tēlbe.
Alternative forms
- دلی (deli)
Adjective
دلو • (delü)
- mad, crazy, insane, lunatic, bonkers, not sane, exhibiting unsoundness or disorder of mind, mentally deranged
- brave, courageous, especially brave in an extreme manner
- rash, foolhardy, reckless, impulsive, precipitate, acting too quickly without considering the consequences and risks
Noun
دلو • (delü) (definite accusative دلویی (delüyi), plural دلولر (delüler))
- madman, madwoman, loony, nut, psycho, schizo, nutcase, a person who is insane or mentally disturbed
- braveheart, someone who is extremely brave
Derived terms
Descendants
Further reading
- Kanar, Mehmet (2018) “delü”, in Eski Anadolu Türkçesi Sözlüğü [Old Anatolian Turkish Dictionary] (in Turkish), 2nd edition, Istanbul: Say Yayınları, page 193
- Çetin, Hasan Ali (2020) “delü”, in Eski Anadolu Türkçesi Eczacılık ve Tıp Terimleri Sözlüğü [Old Anatolian Turkish Pharmacy and Medicine Dictionary] (Türk Dil Kurumu Yayınları; 1365)[2], 2025 edition, Ankara: Türk Dil Kurumu, →ISBN, page 85
Etymology 2
From دلـ (dile-, “to wish”) + ـو (-ü).
Alternative forms
- دیلو (dilü)
Noun
دلو • (dilü) (definite accusative دلویی (dilüyi), plural دلولر (dilüler))
Further reading
- Kanar, Mehmet (2018) “dilü”, in Eski Anadolu Türkçesi Sözlüğü [Old Anatolian Turkish Dictionary] (in Turkish), 2nd edition, Istanbul: Say Yayınları, page 208
Ottoman Turkish
Etymology
Borrowed from Arabic دَلْو (dalw, “pail, bucket”).
Noun
دلو • (delv) (plural دلا or ادلا)
- pail, bucket, a container used to carry liquids
- Synonyms: آبریز (abriz), قوغه (koğa)
- (astronomy) Aquarius, a constellation of the zodiac
- (astrology) Aquarius, the zodiac sign for the water carrier
Further reading
- Çağbayır, Yaşar (2007) “delv”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 1141
- Kélékian, Diran (1911) “دلو”, in Dictionnaire turc-français[3] (in French), Constantinople: Mihran, page 580
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Situla”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[4], Vienna, column 1563
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “دلو”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[5], Vienna, column 2130
- Redhouse, James W. (1890) “دلو”, in A Turkish and English Lexicon[6], Constantinople: A. H. Boyajian, page 912
- Ayverdi, İlhan (2010) “delv”, in Misalli Büyük Türkçe Sözlük, a reviewed and expanded single-volume edition, Istanbul: Kubbealtı Neşriyatı
Persian
Etymology
Borrowed from Arabic دَلْو (dalw).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /ˈdalw/
- (Dari, formal) IPA(key): [d̪älw]
- (Iran, formal) IPA(key): [d̪ælv]
- (Tajik, formal) IPA(key): [d̪älw]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | dalw |
| Dari reading? | dalw |
| Iranian reading? | dalv |
| Tajik reading? | dalv |
Noun
دلو • (dalw / dalv) (Tajik spelling далв)
Further reading
- Hayyim, Sulayman (1934) “دلو”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim
Urdu
Pronunciation
- (Standard Urdu) IPA(key): /d̪ɪ.loː/
Noun
دِلو • (dilo) (Hindi spelling दिलो)