क्रोश
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ক্ৰোশ (Assamese script)
- ᬓ᭄ᬭᭀᬰ (Balinese script)
- ক্রোশ (Bengali script)
- 𑰎𑰿𑰨𑰺𑰫 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑁆𑀭𑁄𑀰 (Brahmi script)
- ကြောၐ (Burmese script)
- ક્રોશ (Gujarati script)
- ਕ੍ਰੋਸ਼ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑍍𑌰𑍋𑌶 (Grantha script)
- ꦏꦿꦺꦴꦯ (Javanese script)
- 𑂍𑂹𑂩𑂷𑂬 (Kaithi script)
- ಕ್ರೋಶ (Kannada script)
- ក្រោឝ (Khmer script)
- ກ຺ໂຣຨ (Lao script)
- ക്രോശ (Malayalam script)
- ᡬᡵᠣᡧᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘿𑘨𑘻𑘫 (Modi script)
- ᢉᠷᠣᠸᠠᠱᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧠𑧈𑧜𑧋 (Nandinagari script)
- 𑐎𑑂𑐬𑑀𑐱 (Newa script)
- କ୍ରୋଶ (Odia script)
- ꢒ꣄ꢬꣂꢯ (Saurashtra script)
- 𑆑𑇀𑆫𑆾𑆯 (Sharada script)
- 𑖎𑖿𑖨𑖺𑖫 (Siddham script)
- ක්රොශ (Sinhalese script)
- 𑩜 𑪙𑩼𑩕𑩿 (Soyombo script)
- 𑚊𑚶𑚤𑚴𑚧 (Takri script)
- க்ரோஶ (Tamil script)
- క్రోశ (Telugu script)
- กฺโรศ (Thai script)
- ཀྲོ་ཤ (Tibetan script)
- 𑒏𑓂𑒩𑒼𑒬 (Tirhuta script)
- 𑨋𑩇𑨫𑨆𑨮 (Zanabazar Square script)
Etymology
Etymology tree
From the root क्रुश् (kruś, “to cry out, shriek, call out”), from Proto-Indo-Iranian *krawć- (“to cry, to call out”).
Cognate with Middle Persian [script needed] (hlws /xrōs/, “rooster, cock”), Classical Persian خروش (xuroš, “loud cry; mourning”). Related to Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬆𐬧𐬙𐬄𐬨 𐬎𐬞𐬁 (xraosəṇtąm upā), Younger Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (xraosiieiti, “to call out, cry”), Middle Persian [script needed] (hlwstn' /xrōstan/, “to call, cry”), Parthian xrws (“to call out”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kɾɐ́w.ɕɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɾoː.ɕɐ/
Noun
क्रोश • (króśa) stem, m
- cry, yell, shriek, shout
- कर्णक्रोश ― kárṇa-krośa ― an affection of the ear, singing in the ears
- "the range of the voice in calling or hallooing", a measure of distance (an Indian league, commonly called a Kos = 1000 daṇḍas = 4000 hastas = 1÷4 yojana; according to others = 2000 daṇḍas = 8000 hastas = 1 gavyūti)
(1 daṇḍa = 4 hasta = 1/2000 gavyūti)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | क्रोशः (króśaḥ) | क्रोशौ (króśau) क्रोशा¹ (króśā¹) |
क्रोशाः (króśāḥ) क्रोशासः¹ (króśāsaḥ¹) |
| accusative | क्रोशम् (króśam) | क्रोशौ (króśau) क्रोशा¹ (króśā¹) |
क्रोशान् (króśān) |
| instrumental | क्रोशेन (króśena) | क्रोशाभ्याम् (króśābhyām) | क्रोशैः (króśaiḥ) क्रोशेभिः¹ (króśebhiḥ¹) |
| dative | क्रोशाय (króśāya) | क्रोशाभ्याम् (króśābhyām) | क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ) |
| ablative | क्रोशात् (króśāt) | क्रोशाभ्याम् (króśābhyām) | क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ) |
| genitive | क्रोशस्य (króśasya) | क्रोशयोः (króśayoḥ) | क्रोशानाम् (króśānām) |
| locative | क्रोशे (króśe) | क्रोशयोः (króśayoḥ) | क्रोशेषु (króśeṣu) |
| vocative | क्रोश (króśa) | क्रोशौ (króśau) क्रोशा¹ (króśā¹) |
क्रोशाः (króśāḥ) क्रोशासः¹ (króśāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- आक्रोश (ākrośa)
Related terms
- क्रोशति (króśati)
Descendants
- Dardic:
- Kashmiri: کریکھ (kryekh)
- Magadhi Prakrit:
- Maharastri Prakrit: 𑀓𑁄𑀲 (kosa)
- Konkani: कोसु (kosu)
- Marathi: कोस (kos)
- Sauraseni Prakrit:
- Gujarati: કોસ (kos)
- Pali: kosa
- → Assamese: ক্রোশ (krüx)
- → Bengali: ক্রোশ (krōś)
- → Hindustani:
- → Odia: କ୍ରୋଶ (krośa)
- → Tamil: கோசு (kōcu) (via Prakrit)
- → Telugu: కోసు (kōsu) (via Prakrit)
- → Telugu: క్రోశము (krōśamu)
Proper noun
क्रोश • (króśa) n
- name of different sāmans
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | क्रोशम् (króśam) | क्रोशे (króśe) | क्रोशानि (króśāni) क्रोशा¹ (króśā¹) |
| accusative | क्रोशम् (króśam) | क्रोशे (króśe) | क्रोशानि (króśāni) क्रोशा¹ (króśā¹) |
| instrumental | क्रोशेन (króśena) | क्रोशाभ्याम् (króśābhyām) | क्रोशैः (króśaiḥ) क्रोशेभिः¹ (króśebhiḥ¹) |
| dative | क्रोशाय (króśāya) | क्रोशाभ्याम् (króśābhyām) | क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ) |
| ablative | क्रोशात् (króśāt) | क्रोशाभ्याम् (króśābhyām) | क्रोशेभ्यः (króśebhyaḥ) |
| genitive | क्रोशस्य (króśasya) | क्रोशयोः (króśayoḥ) | क्रोशानाम् (króśānām) |
| locative | क्रोशे (króśe) | क्रोशयोः (króśayoḥ) | क्रोशेषु (króśeṣu) |
| vocative | क्रोश (króśa) | क्रोशे (króśe) | क्रोशानि (króśāni) क्रोशा¹ (króśā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “क्रोश”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0322.