मुक्त
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit मुक्त (mukta). Doublet of मुफ़्त (muft).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /mʊkt̪/
Adjective
मुक्त • (mukt) (indeclinable, Urdu spelling مکت)
- free
- liberated, unfettered
- exonerated, set free
- exculpated, absolved
Synonyms
- आज़ाद (āzād)
Derived terms
- मुक्ति (mukti)
Marathi
Etymology
Borrowed from Sanskrit मुक्त (mukta).
Pronunciation
- IPA(key): /muk.t̪ə/
Adjective
मुक्त • (mukta)
Derived terms
- मुक्ती (muktī, “liberation”)
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “मुक्त”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- মুক্ত (Assamese script)
- ᬫᬸᬓ᭄ᬢ (Balinese script)
- মুক্ত (Bengali script)
- 𑰦𑰲𑰎𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀼𑀓𑁆𑀢 (Brahmi script)
- မုက္တ (Burmese script)
- મુક્ત (Gujarati script)
- ਮੁਕ੍ਤ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑍁𑌕𑍍𑌤 (Grantha script)
- ꦩꦸꦏ꧀ꦠ (Javanese script)
- 𑂧𑂳𑂍𑂹𑂞 (Kaithi script)
- ಮುಕ್ತ (Kannada script)
- មុក្ត (Khmer script)
- ມຸກ຺ຕ (Lao script)
- മുക്ത (Malayalam script)
- ᠮᡠᡬᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘦𑘳𑘎𑘿𑘝 (Modi script)
- ᠮᠤᢉᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧆𑧔𑦮𑧠𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐸𑐎𑑂𑐟 (Newa script)
- ମୁକ୍ତ (Odia script)
- ꢪꢸꢒ꣄ꢡ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆶𑆑𑇀𑆠 (Sharada script)
- 𑖦𑖲𑖎𑖿𑖝 (Siddham script)
- මුක්ත (Sinhalese script)
- 𑩴𑩒𑩜 𑪙𑩫 (Soyombo script)
- 𑚢𑚰𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
- முக்த (Tamil script)
- ముక్త (Telugu script)
- มุกฺต (Thai script)
- མུ་ཀྟ (Tibetan script)
- 𑒧𑒳𑒏𑓂𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨃𑨋𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)
Etymology
Etymology tree
Proto-Indo-Iranian *muktás
Sanskrit मुक्त (mukta)
From Proto-Indo-Iranian *muktás, from Proto-Indo-European *muk-tó-s (“released, discharged”), from *(s)mewk- (“to free, escape”). By surface analysis, from the root मुच् (muc, “free, let loose”) + -त (-ta).
Pronunciation
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /muk.t̪ɐ/, [muk̚.t̪ɐ]
Adjective
मुक्त • (mukta) stem (root मुच्)
- discharged, abandoned
- free
- liberated, set free, emancipated
- Synonym: स्वतन्त्र (svatantra)
- gone, vanished, disappeared
- shed, laid aside
- fallen or dropped down, thrown
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मुक्तः (muktaḥ) | मुक्तौ (muktau) मुक्ता¹ (muktā¹) |
मुक्ताः (muktāḥ) मुक्तासः¹ (muktāsaḥ¹) |
| accusative | मुक्तम् (muktam) | मुक्तौ (muktau) मुक्ता¹ (muktā¹) |
मुक्तान् (muktān) |
| instrumental | मुक्तेन (muktena) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तैः (muktaiḥ) मुक्तेभिः¹ (muktebhiḥ¹) |
| dative | मुक्ताय (muktāya) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ) |
| ablative | मुक्तात् (muktāt) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ) |
| genitive | मुक्तस्य (muktasya) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तानाम् (muktānām) |
| locative | मुक्ते (mukte) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तेषु (mukteṣu) |
| vocative | मुक्त (mukta) | मुक्तौ (muktau) मुक्ता¹ (muktā¹) |
मुक्ताः (muktāḥ) मुक्तासः¹ (muktāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मुक्ता (muktā) | मुक्ते (mukte) | मुक्ताः (muktāḥ) |
| accusative | मुक्ताम् (muktām) | मुक्ते (mukte) | मुक्ताः (muktāḥ) |
| instrumental | मुक्तया (muktayā) मुक्ता¹ (muktā¹) |
मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्ताभिः (muktābhiḥ) |
| dative | मुक्तायै (muktāyai) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्ताभ्यः (muktābhyaḥ) |
| ablative | मुक्तायाः (muktāyāḥ) मुक्तायै² (muktāyai²) |
मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्ताभ्यः (muktābhyaḥ) |
| genitive | मुक्तायाः (muktāyāḥ) मुक्तायै² (muktāyai²) |
मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तानाम् (muktānām) |
| locative | मुक्तायाम् (muktāyām) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तासु (muktāsu) |
| vocative | मुक्ते (mukte) | मुक्ते (mukte) | मुक्ताः (muktāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मुक्तम् (muktam) | मुक्ते (mukte) | मुक्तानि (muktāni) मुक्ता¹ (muktā¹) |
| accusative | मुक्तम् (muktam) | मुक्ते (mukte) | मुक्तानि (muktāni) मुक्ता¹ (muktā¹) |
| instrumental | मुक्तेन (muktena) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तैः (muktaiḥ) मुक्तेभिः¹ (muktebhiḥ¹) |
| dative | मुक्ताय (muktāya) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ) |
| ablative | मुक्तात् (muktāt) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ) |
| genitive | मुक्तस्य (muktasya) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तानाम् (muktānām) |
| locative | मुक्ते (mukte) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तेषु (mukteṣu) |
| vocative | मुक्त (mukta) | मुक्ते (mukte) | मुक्तानि (muktāni) मुक्ता¹ (muktā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- जीवन्मुक्त (jīvanmukta)
Descendants
- Borrowed terms
Participle
मुक्त • (mukta) (root मुच्)
- past participle of मुच् (muc)
Noun
मुक्त • (mukta) stem, n (root मुच्)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मुक्तम् (muktam) | मुक्ते (mukte) | मुक्तानि (muktāni) मुक्ता¹ (muktā¹) |
| accusative | मुक्तम् (muktam) | मुक्ते (mukte) | मुक्तानि (muktāni) मुक्ता¹ (muktā¹) |
| instrumental | मुक्तेन (muktena) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तैः (muktaiḥ) मुक्तेभिः¹ (muktebhiḥ¹) |
| dative | मुक्ताय (muktāya) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ) |
| ablative | मुक्तात् (muktāt) | मुक्ताभ्याम् (muktābhyām) | मुक्तेभ्यः (muktebhyaḥ) |
| genitive | मुक्तस्य (muktasya) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तानाम् (muktānām) |
| locative | मुक्ते (mukte) | मुक्तयोः (muktayoḥ) | मुक्तेषु (mukteṣu) |
| vocative | मुक्त (mukta) | मुक्ते (mukte) | मुक्तानि (muktāni) मुक्ता¹ (muktā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “मुक्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 820/3.