นิพพาน

Thai

Alternative forms

  • นฤพาน (ná-rʉ́-paan), นิรพาณ, นิรวาณ, นิฤๅพาน, นิฤๅพาร, เนียรพาน, นยรพาน, นิรพาน — archaic, obsolete or dated

Etymology

Borrowed from Pali nibbāna (“nirvana”), ultimately from Sanskrit निर्वाण (nirvāṇa, “idem”).[1] Cognate with Old Khmer nibbāna, Modern Khmer និព្វាន (nɨppiən), Lao ນິພານ (ni phān), Burmese နိဗ္ဗာန် (nibban), Mon နဳဗာန်, Vietnamese nát bàn.

Pronunciation

Orthographicนิพพาน
n i b b ā n
Phonemic
นิบ-พาน
n i ɓ – b ā n
RomanizationPaiboonníp-paan
Royal Institutenip-phan
(standard) IPA(key)/nip̚˦˥.pʰaːn˧/(R)

Noun

นิพพาน • (níp-paan)

  1. (Buddhism, Hinduism) nirvana[1]
    Synonyms: ทุกขักษัย, นิโรธ, โมกข์, วิโมกข์, วิราค, วิวัฏ, ศิวโมกข์, อนาลัย, อมตะ (à-má-dtà), อุตมัตถ์
  2. (of a buddha) death
  3. (obsolete, of a high priest, arhat, monarch, or high-ranking royal person) death[1][2]

Verb

นิพพาน • (níp-paan) (abstract noun การนิพพาน)

  1. (intransitive, Buddhism, Hinduism) to attain nirvana[2]
  2. (intransitive, of a buddha) to die
  3. (intransitive, obsolete, of a high priest, arhat, monarch, or high-ranking royal person) to die[1][2]

Derived terms

References

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 ราชบัณฑิตยสภา (2020) พจนานุกรมโบราณศัพท์ ฉบับราชบัณฑิตยสภา (in Thai), กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, →ISBN, page 162: “นิรพาน <นยรพาน, นฤพาน, นิพพาน> (ส. นิรฺวาณ; ป. นิพฺพาน = การดับ, การดับกิเลส) ๑) น. ความดับสนิทแห่งกิเลสและกองทุกข์... ๒) ก. ตาย (ในสมัยอยุธยาใช้เฉพาะพระเจ้าแผ่นดินหรือเจ้านายชั้นสูง สมัยรัตนโกสินทร์ใช้ว่าสวรรคต)”
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 ราชบัณฑิตยสถาน (2013) “พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔”, in orst.go.th‎[1] (in Thai): “นิพพาน (๑) [นิบพาน] น. ความดับสนิทแห่งกิเลสและกองทุกข์... (๒) [นิบพาน] ก. ดับกิเลสและกองทุกข์, ตาย (ใช้แก่พระอรหันต์). (ป.; ส. นิรฺวาณ), โบราณใช้ว่า นิรพาณ ก็มี.”
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.