błona
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *bolna. First attested in 1442.
Pronunciation
Noun
błona f
- placenta
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 13:
- Blona maceria, in qua concipitur fetus
- [Błona maceria, in qua concipitur fetus]
- plaster, bandage
- 1885-2024 [1457], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne[1], volume V, page 14:
- Blona emplastrum
- [Błona emplastrum]
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 97v:
- Emplastrum vlg. blona
- [Emplastrum vlg. błona]
- [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 77rb:
- *[E]mphastrum blona vlg. vocatur
- [*[E]mphastrum błona vlg. vocatur]
Derived terms
nouns
- błoniawa
- błonka
Related terms
nouns
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “błona”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “błona”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “błona”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “błona”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- K. Nitsch, editor (1953), “błona”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 114
- Brückner, Aleksander (1927) “błona”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “błona”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “błona”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Old Polish błona.
Pronunciation
Audio: (file) - Rhymes: -ɔna
- Syllabification: bło‧na
Noun
błona f (diminutive błonka)
- (anatomy, zootomy) membrane (thin, flexible tissue that fulfills specific functions in living organisms)
- (Middle Polish) synonym of bielmo
- (Middle Polish) synonym of otrzewna
- (Middle Polish) synonym of jelita
- (Middle Polish) synonym of łożysko
- (Middle Polish) film pane (window pane made originally of animal membrane or later glass)
- (photography) photographic film (flexible, transparent tape covered with photosensitive material used to capture images)
- (more generally) film (any thin layer)
Declension
Declension of błona
Derived terms
adjectives
nouns
Related terms
nouns
Collocations
Collocations
- środkowa/wewnętrzna błona ― interior membrane
- zewnętrzna błona ― external membrane
- błona biologiczna ― biological membrane
- błona cytoplazmatyczna ― cytoplasmic membrane
- błona komórkowa ― cell membrane
- błona mitochondrialna ― mitochondrial membrane
- błona plazmatyczna ― plasmatic membrane
- błona maziowa ― synovial membrane
- błona podstawna ― basal/basement/basilar membrane
- błona surowicza ― serous membrane
- błona szklista ― hyaloid/hyaline/vitreous membrane
- błona śluzowa ― mucous membrane
- błony płodowe ― amniotic sac
- błony otoczki ― nuclear membranes
- błony siateczki ― reticulum membranes
- budowa błony ― membrane structure
- części błony ― membrane parts
- fałd błony ― membrane fold
- powierzchnia błony ― membrane surface
- białka błony ― membrane protein
- składniki błony ― membrane components
- choroby błony ― membrane diseases
- martwica błony ― membrane necrosis
- nieżyt błony ― membrane catarrh
- obrzęk błony ― membrane oedema
- owrzodzenie błony ― membrane ulceration
- podrażnienie błony ― membrane irritation
- przerost błony ― membrane hypertrophy
- rak błony ― membrane cancer
- stan zapalny/zapalenie błony ― membrane inflammation
- szczypanie błony ― membrane pinching
- perforacja błony ― membrane perforation
- pęknięcie błony ― membrane rip
- przebicie błony ― membrane puncture
- przerwanie błony ― membrane rupture
- uszkodzenie błony ― membrane damage
- depolaryzacja błony ― membrane depolarization
- regeneracja błony ― membrane regeneration
- w obrębie błony ― within a membrane
- przepustowość błon ― the throughput of membranes
- przestrzeń między błonami ― the space between membranes
- (enzymy) związane z błonami ― (enzymes) related to membranes
- coś przenika przez błony ― something penetrates through membranes
- Synonyms: film, klisza, taśma filmowa
- błona celuloidowa ― celluloid film
- błona filmowa ― movie film
- błona fotograficzna ― photography film
- błona rentgenowska ― X-ray film
Further reading
- błona in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- błona in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “błona”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (11.09.2024) “BŁONA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “błona”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “błona”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “błona”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 175
- błona in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego